Yazılakalanlar 8! Eray Canberk’in yazısı...

2022/2

- Ahmet Rasim (1865-1932) “Bedia” adlı uzun hikâyesinde şöyle yazıyor: “Hakikaten muhabbetin merhamete dönüşümü etkileyicidir! İnsanlık sevdiği bir şeye merhamet etmek istediği zaman bütün geçerli yasa ve kuralları unutur.” (İki Güzel Günahkâr / Bedia-Güzel Eleni / Hazırlayan: Rıdvan A. Yakın / Arba Yayınları, 1988.)

- Haydar Rıfat Yorulmaz (1877-1942): Üretken bir yazar ve çevirmen olduğu anlaşılıyor. 1900’lerin başlarında ürün vermeye başlamış. Komünizm, sosyalizm, faşizm, masonluk konularında yazdığı ve çevirdiği kitaplar var. Lenin’den, Stalin’den, Karl Marks’tan, Engels’ten, Kropotkin’ten, Epikuros’tan, Emil Ludwig’den, Gustave Lebon’dan yaptığı çevirilerden başka çevirileri de var… Telif ve çeviri yapıtlarının 1923-1942 arasında yayımlanmış olması da ilginç ayrıca. Yorulmaz’ın çevirileri konusunda üniversite öğretim üyesi Bilal Çelik’in yüksek lisans tezi var (2014)… Bu arada Marksizm konusundaki kitapların yayımlanmasına büyük emeği geçen Muzaffer İlhan Erdost (1932-2020) ile Süleyman Ege ( ? -2022) de unutulmamalı…

- “Rıfat/Rifat” çağrışımları: Şair Samih Rıfat (1874-1932), şair Oktay Rifat (1914-1988) oğlu, yazar ve çevirmen Samih Rifat (1945-2007) torunu… Samih Rifat’ın ağabeyi besteci Ali Rifat Çağatay (1867-1935), torununun oğlu Serdar Rifat (Kırkoğlu - d. 1956) yazar ve çevirmen… Samih Rifat ve Ali Rifat’ın kardeşleri Cevat Rifat Atilhan (1892-1967), oğlu Bülent Oran (1909-2004) mizah ve senaryo yazarı… Divan şairi Kırımlı Rifat (1780-1831/32) dışında Rifat adlı başka Divan şairleri olduğu biliniyor… Kilisli Muallim Rifat Bilge (1874-1953), dilbilimci ve Türkolog… Kilisli Rifat Kardam (187-1936) hekim ve yazar… Şair ve yazar Rıfat Ilgaz (1911-1993)… Dilbilimci, yazar ve çevirmen Mehmet Rifat (d. 1949…

- Cihan Aktaş (d. 1960): Romancı ve hikâyeci. Toplumumuzda kadının konumu ve kadın hakları konusunu İslami açıdan değerlendiren, irdeleyen bir kadın yazar. 1980’lerde ürün vermeye başlamış.

- Hıfzı Aksoy (1930-2021): Öğretmen, şair yazar. “Yerel kalmış” diyebileceğimiz aydınlardan biri. Altınoluk’ta yaşamış ve oralara emeği geçmiş…

- Tekillik söz konusu olduğunda: Bir Köroğlu, bir Ayvaz… Çoğulluk söz konusu olduğunda: Birçok hinoğlu, birçok aymaz!

- Marceline Desbordes-Valmore (1785-1859): Fransız kadın şair. Baudelaire (1821-1867) bu şair konusunda bir yazı yazmış. Baudelaire’in denemeleri, resim sanatı üzerine yazdıkları bizde yeterince bilinmiyor. Oysa şiir dışında bu alanlarda da ürün vermiş.

- Tarık Dursun K.’nin Geçti Akşam Suları / Ben Unutmadan 2 (Bilgi Yayınevi / 1997) adlı kitabına tekrar göz atarken “Metin Eloğlu: Üsküdar Çocuğu” yazısı… Eloğlu’nun 1951’de yayımlanan Düdüklü Tencere’sine de bir göz attım… Bu “iğneleyici, sıra dışı, sataşkan” şiirler bugünlerde yayımlansa!... Sonra da Bu Yalnızlık Benim - Toplu Şiirler 1951-1984 (Yayına hazırlayan: Mehmet Taner, Yapı Kredi Yayınları, 2003,) (Filiz Özdem’in armağanı, 13 Mayıs 2003)… Asım Bezirci’nin Metin Eloğlu üzerine kitabına da bakmalı!

Özür ve düzeltme: “Yazılakalanlar 7”de dönemin (2004-2009) Trabzon Belediye Başkanı (CHP’li) Volkan Canalioğlu yerine İsmail Uygur, ayrıca Algan’ın adını da daha sonra “Celalettin” yerine birçok kez “Cemalettin” yazmışım. Bu yanlışlar konusunda beni uyaran şair arkadaşım Kenan Sarıalioğlu’na ve beni telefonla arayarak uyaran Trabzonlu gazeteci arkadaşa çok teşekkür ederim. Yanlışlıkla adı anılan İsmail Uygur (1964-2021) ise İzmir/Torbalı’nın CHP’li belediye başkanıydı.