Sinemaya 'Bir de Buradan Bak'

Sanat Dünyamız dergisinin 2024’te 50. yılını kutlamak amacıyla başlattığı Danat Dünyamız Film Günleri üç gün boyunca özel bir seçkiyle sinemaseverlerle buluşacak. Küratörlüğünü sinema yazarı Engin Ertan’ın üstlendiği seçki, arşiv materyallerini kullanarak bir anlatı oluşturan kısa ve uzun metraj filmlerden, videolardan oluşuyor. Başlığı "Bir de Buradan Bak" olarak belirlenen seçkideki eserler arşiv materyalleri aracılığıyla resmi anlatıları ve muktedirlerin hikâyelerini sorunsallaştırıyor ve tarihe farklı yerlerden bakmayı öneriyor. Güncel sanatla sinemanın kesişiminde yer alan filmleri izleyiciyle buluşturan Sanat Dünyamız Film Günleri’nde üç gün boyunca kısa ve uzun metrajlı filmler gösterilecek.

AÇILIŞ, ÖDÜLLÜ FİLM 'BİR DARBENİN FİLM MÜZİĞİ' İLE

Film günlerinin açılışı 24 Ocak akşamı, geçtiğimiz yılın en beğenilen belgesellerinden Johan Grimonprez imzalı Soundtrack to a Coup d'Etat / Bir Darbenin Film Müziği ile gerçekleşecek. Grimonprez’in sadece arşiv görüntülerini kurgulayarak yarattığı film, Patrice Lumumba’nın (1925-1961) Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin ilk başkanı seçilmesinden öldürülmesine giden süreci konu alıyor. Kurgusuyla seyirciyi büyüleyen filmin ritmini ise ses bandına eşlik eden, dönemin meşhur caz parçaları belirliyor. İlk gösteriminin gerçekleştiği Sundance Film Festivali’nde anlatımındaki sinemasal yaratıcılık için özel bir ödül kazanan Bir Darbenin Soundtrack’i, şu ana kadar on iki ayrı ödüle layık görüldü ve Screen Daily dergisi tarafından 2024’ün en iyi filmi seçildi. 

SEÇKİDE YER DİĞER FİLMLER:

25 OCAK CUMARTESİ / 14.00

OLMAK İSTEDİĞİM HER ŞEY

Seçkide öne çıkan bir diğer uzun metraj belgesel ise ilk gösterimi Berlin Film Festivali’nin Panorama bölümünde gerçekleşen I’m Not Everything I Want to Be / Olmak İstediğim Her Şey. Yönetmen Klára Tasovská, Çek fotoğrafçı Libuse Jarcovjakova’nın yetişkinlik hayatını sanatçının 60’lar, 70’ler ve 80’lerde çektiği fotoğraflar aracılığıyla anlatıyor. Yıllar sonra başka ülkelerde keşfedildiğinde “Çekoslovakya’nın Nan Goldin’i” diye anılan Jarcovjakova’nın fotoğrafları, ülkesinin yeraltı kültürünü ve toplum dışında kalan bireylerini belgelemesiyle biliniyor.

TOUCHING FEELING

İstanbul doğumlu, Berlin’de yaşayan sanatçı Aykan Safoğlu’nun bir filmden ziyade “hareketli görüntü” olarak tanımlamayı tercih ettiği 2019 yapımı Touching Feeling de seçki dâhilinde izlenebilecek. Sanatçının nGbK Berlin’in 50. yaş günü vesilesiyle düzenlenen sergi için yarattığı bu iş, Safoğlu ve fotoğraf sanatçısı Nihad Nino Pušija arasındaki dostluğa odaklanıyor.

'36'

Rêzan Mîr Uğurlu’nun deneysel kısa metraj filmi 36 ise 1980’lerde Fransa’daki bir nükleer santral için hazırlanan tanıtım kataloğundaki diapozitif fotoğraf karelerinden oluşuyor. Katalogdaki otuz altı karenin otuz beşiyle geçmiş, bugün ve gelecek arasında bir diyalog kuruluyor. Film, izleyiciyi enstitü içerisinde gezintiye çıkarırken merkezine sadece hisleri alıyor.

25 OCAK CUMARTESİ / 16.30

BİNA

Fotoğraf ve video işleriyle mekânların gizli kalmış tarihsel, mitolojik ve kişisel öykülerinin izini süren Alman sanatçı Andréas Lang’ın Das Haus / Bina isimli filmi de seçkide yer alıyor. Berlin’deki Almanya Dışişleri Bakanlığı binasının tarihi, binanın boş olduğu saatlerde koridorlarında serbestçe dolaşan bir kameraya eşlik eden arşiv dokümanları ve ses kayıtları eşliğinde canlanıyor.

25 OCAK CUMARTESİ / 19.00

ZARAFET VE ŞİDDET ARASINDA

Geçtiğimiz yılın bol ödüllü kısa filmlerinden, Şirin Bahar Demirel’in yönettiği Zarafet ve Şiddet Arasında ise mutlu bir tablo çizen aile fotoğraflarının gizlediği şiddeti sorunsallaştırıyor. Demirel filmde kendi ailesinin fotoğraflarını manipüle ederek, performatif aile albümlerine giremeyen anıların izini sürüyor.

EVE DÖNDÜĞÜN ZAMAN

ABD’li Carl Elsaesser’in yönettiği Home When You Return / Eve Döndüğün Zaman Nise kayıp ve yasla başa çıkmak üzerine. Elsaesser 1950’lerden kalma bir melodram filmin görüntü ve ses bandını manipüle ederek, kaybettiği büyükannesinin hayatı gibi yeniden hayal ediyor.

BİR AİLE FİLMİ

Uğur Bayazıt’ın yönettiği Bir Aile Filmi ise 1970’li yıllarda çekilmiş 8mm ev videoları üzerinden hem yönetmenin kendi ailesinin hem de bugün aynı şekilde var olmayan bir İstanbul’un izini sürüyor. Filmde arşiv görüntülerine, yönetmenin annesiyle yaptığı röportajlar eşlik ediyor.

26 OCAK PAZAR/ 14.00

TATLI KURGULAR (TENDER FRICTIONS)

Seçkide güncel filmler ve video işlerinin yanı sıra bir klasik de yer alıyor. Deneysel sinemanın simge isimlerinden, 2019 yılında hayata veda eden Barbara Hammer’in otobiyografik filmi Tender Frictions (1996) sadece aile arşivleri değil, 20. yüzyıl popüler kültür imgeleri aracılığıyla da yönetmenin yaşam öyküsünü anlatıyor.

26 OCAK PAZAR / 16.30

ÇİÇEKLER SESSİZCE ŞAHİTLİK EDİYORDU

Theo Panagopoulos’un yönettiği The Flowers Stand Silently, Witnessing / Çiçekler Sessizce Şahitlik Ediyordu arşivi sorunlaştıran bir diğer buluntu film. Film İskoç bir botanikçinin 1930’lu yıllarda Kutsal Topraklar’da çektiği renkli 16mm görüntülerden oluşuyor. Büyük anne ve babası Filistinli yönetmen Panagopoulos’un bu görüntülere eklediği kendi yorumu, aynı coğrafyada süregelen işgal, sömürgecilik ve katliamı izleyiciye bir kez daha hatırlatıyor.

27 OCAK PAZARTESİ/ 16.30

ÜÇ DAKİKA: BİR UZATMA 

Bianca Stigter’in yönettiği Three Minutes: A Lengthening / Üç Dakika: Bir Uzatma, 1938 yılında Polonya’da çekilmiş üç dakikalık bir 16 mm film görüntüsünün dijitale aktarılıp farklı detaylarına odaklanarak analiz edilmesi, bu şekilde görüntünün çekildiği köy ve sakinlerinin Holokost’taki kaderinin araştırılması sürecini perdeye taşıyor. İlk gösterimi 2021 yılında Venedik Film Festivali’nde gerçekleşen Three Minutes: A Lengthening, pek çok uluslararası festivalde gösterildi ve ödüller kazandı.