Sakıp Sabancı Müzesi’nin yeni sergisi, ‘Bütün Yönleriyle Melek Celâl’i anlatıyor: Unutulmuş bir Cumhuriyet kadını

Melek Celâl, “unutulmuş” kadın sanatçılarımızdan, ressamlarımızdan biri. Neden, nasıl unutulduğu pek bilinmiyor. Ancak Osmanlı’nın son yıllarına tanıklık etmiş, Cumhuriyet’in ilk 50 yılına da önemli katkılar sağlamış bir sanatçı. Sergi önemli bir kaynak demiştik, ilk adım attığınızda dönemin koşulları hakkında detaylı bir bilgiye sahip oluyorsunuz. Ardından Melek Celâl’in birbirinden etkileyici güzellikteki tablolarının yanı sıra, çok geniş bir doküman arşivi sizi karşılıyor.

Sanatçı, 1924’te Galatasaray Sergilerinde ilk nü eserleri gösteren, 1935’te ise ilk kişisel sergisini açan bir isim. Çok yönlü üretim yapan sanatçının tablo ve eskizleri, Anadolu motiflerinden esinlenerek çizdiği desenleri, şehir planlama, hat sanatı ve Türk işlemeleri ile ilgili kaleme aldığı makaleleri, eleştirileri ve kitapları ile hayatına ışık tutan fotoğraflar, kartpostallar, hatıra yazıları ve mektupların bulunduğu zengin bir arşivden oluşuyor.

Melek Celâl’in ziyaret ettiği ülkeler hakkında yazdığı seyahat yazıları ise altyazı ve çeşitli arşiv görüntüleriyle bir video haline getirilmiş. Sanatçının çok duru bir anlatımla yazdığı bu günlükler de oldukça etkileyici. Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Yahya Kemal’le olan arkadaşlıkları da ilgi çekici.

ATATÜRK’ÜN ANISINA MADALYA

Sanatçının Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün ardından “Türk Kadınlığının Atatürk’e Minnettarlığı” isimli madalyası ise serginin tam ortasında gazete kupürleri, eskiz gibi belgelerle Atatürk’ün anısına sergileniyor. Bugüne kadar çok fazla gün yüzüne çıkmamış güzel madalyon hakkında kaç tane basıldığı ve kimlerin sahip olduğu da tam olarak bilinmiyor. Ancak bu sergi sonrası bazı koleksiyonların tozlu arşivlerinden çıkması büyük ihtimal.

‘SANAT ORTAMINDA AKTİF BİR ROL’

Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Dr. Nazan Ölçer basın ön gösteriminde sergiyi şu sözlerle anlattı: “Cumhuriyet ideallerini yansıtan Melek Celâl’i, Cumhuriyet’in 100. yılında hatırlayarak, Türkiye’nin bu dönemini ve dönemin hayallerini de hatırlamayı kendimize görev bildik.

Moda’da yaşadığı ve kendi atölyesinin de bulunduğu Villa Wohl’da dönemin pek çok sanatçı ve aydınına ev sahipliği yapmış, İstanbul’daki kültür ve sanat ortamında aktif bir rol oynamıştır. Melek Celâl sadece bir ressam ve heykeltıraş değil, aynı zamanda yazar ve eleştirmen. Geleneksel Türk el sanatları ve hat sanatı hakkında yazdığı makaleler ve kitaplar, verdiği konferanslar, neredeyse sanatçı kimliğiyle yarışır niteliktedir. Melek, bir yönüyle Batı’ya bakarken bir yönüyle de Anadolu’ya dönen bir Cumhuriyet kadını.”

ÇOCUKLARA ÜCRETSİZ MÜZE!

Cumhuriyetimizin 100. yılına armağan olarak 29 Ekim’de ziyarete açılan Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesi, 1940’lı yıllardan itibaren biriktirilen Türkiye İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu’na ev sahipliği yapıyor.

Mimari ruhu korunarak yenilenen binasında 2023 yılının sonuna kadar ücretsiz olarak açılan müze, 2024’ün başından itibaren 12 yaş altı çocuklar, öğretmenleri eşliğinde müzeyi ziyaret edecek okul grupları, gaziler, şehit ve gazilerin aileleri, engelliler ve refakatçileri ile İş Bankası mensupları için yine ücretsiz ziyaret edilebilecek.

Osman Hamdi Bey’den Şeker Ahmet Paşa’ya, Hoca Ali Rıza’dan İbrahim Çallı’ya pek çok sanatçının 2 bin 700 civarında eseri bulunan müze pazartesi hariç her gün açık.