'LAİK CUMHURİYET KADINLAR İÇİN YAŞAMSALDIR'

Cumhuriyetimizin 100. yılında Cumhuriyet kazanımlarının değerini bugünlerde en çok hisseden ve ona sıkıca sarılan Türk kadınının dünden bugüne yolculuğu bir fotoğraf sergisine de konu oldu. Sadece fotoğraflardan oluşmayıp çeşitli belgeleri ve başarılı Cumhuriyet kadınlarının hikayelerini içeren ve Açık Holding desteğiyle gerçekleşen sergi, Maslak 42'deki Artopol Sanat Galerisi'nde açıldı. 6 Kasım’a kadar ziyaret edilebilecek sergide A milli voleybol takımından ilk kadın valiye adlarını belki de duymadığımız 100 kadının başarı hikâyelerine odaklanılıyor. Cumhuriyet’in Öncü Kadınları Sergisi’ni serginin küratörlüğünü üstlenen gazeteci ve yazar Özlem Özdemir ile konuştuk.

- Dört bölümden oluşan bir sergi var karşımızda. Bu sergiyi oluşturma fikri ne zaman doğdu? Hazırlık sürecinden biraz bahsedebilir misiniz?

Ben yıllardır öncü kadınlar üzerine kitaplar yazan biriyim. 2 yıl önce kitap dışında topluma ulaşmak için farklı neler yapabileceğime kafa yorarken sergi fikri aklıma düştü. Ama bu bir fotoğraf sergisi değil tarihe ışık tutan bir iş olmalıydı. Geçen yıl da 100. yıl için bunu hayata getirmenin tam zamanı diye düşündüm ve bu konuda projeyi sahiplenebilecek kurum arayışına çıktım. Burada teşekkür etmeliyim çünkü onca kurum içinde projeyi Açık Holding Pazarlama Başkan Yardımcısı Şehrinaz Kartal büyük bir sevinçle sahiplendi ve bu sayede halka 100. yıl için değerli bir armağan veriyor. Hazırlık 6 aydır hızla sürüyor, beni en zorlayan görsel malzemeye erişim oldu. Fotoğraflar benim yazdığım biyografilerle bütünleşti, 20 öncü kadının kapsamlı biyografileri ortaya çıktı. Ayrıca Atatürk'ün kadına bakışını ortaya koyan ve kadınların haklarını kazanma sürecini de anlatan bu kadar detaylı bir sergi ilk kez yapılıyor. 

- Peki bu sergide yer verdiğiniz isimleri belirlerken kriterleriniz ne oldu?

Farklı meslek dallarında ilki başarmış olmalarını ve gençlere ilham verecek işler ortaya koymalarını gözettim. Son bölümde ise dünden bugüne, bazıları bugün aramızda olan, adları bilinmeyen 100 kadının listesini de vererek onlara da bir saygı duruşunda bulunuyoruz. 

-Türkiye Cumhuriyeti 100. yılını kutlarken aynı zamanda laik bir cumhuriyet olarak çok önemli ve gerici bir dönüşüm riskiyle karşı karşıya. Bu bağlamda sergide ziyaretçileri hangi hislerle buluşturmayı hedeflediniz?

Ne yazık ki böyle bir risk uzun yıllardır var. Benim bu sergide hedefim; laik Cumhuriyet’in bilhassa biz kadınlar açısından ne kadar hayati olduğunu hatırlatmak…

- Seçkide yer alan isimlerden konuya yönelik sizi en çok etkileyen söylem ya da eylem ne oldu?

Sergide yer alan tüm kadınların ortak noktası; hepsinin Cumhuriyet ve Atatürk sevdalısı olması ve de bu düşünceye inanan nesiller yetiştirme çabaları.

- Türk kadınının Cumhuriyet yolculuğuna bakınca ne görüyorsunuz? Bu yolculukta kadın haklarının gelişimini nasıl yorumlarsınız ? 

Maalesef pek çok kazanımın yaşamda gerileyişini üzülerek seyrediyorum. Oysa Türk kadınlarının hak temelli mücadelesi olması gerekmemişti, haklarımıza hâlâ sahibiz ama onları yeterince koruyamadığımızı düşünüyorum.

- 100.yılda böyle bir projenin küratörlüğünü üstlenmek nasıl bir duygu?

Müthiş gurur verici! Cumhuriyetimizin 100. yılı çok hazin bir şekilde sönük geçiyor, pek çok kurum etkinliklerini 29 Ekim’e hapsetti. Oysa böyle eşsiz bir devrimin 100. yılı 1 Ocak’tan itibaren kutlanmaya başlamalıydı. Ben kendi adıma 100. yıl için önce “Kadınlar Cumhuriyeti-Bilimin Öncü Kadınları” kitabını yazdım, şimdi bu sergi ve 13 Aralık’ta yayınlanacak Türkan Saylan belgeseli ile Cumhuriyet’e borcumu biraz olsa da ödemiş hissediyorum.