Kars'ta köy ortasındaki kilise, haç planlı ve kubbeli mimarisiyle dikkati çekiyor

Yapılış tarihi kesin bilinmeyen Çengilli Kilisesi, kente gezi amaçlı gelen yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği tarihi yapılar arasında bulunuyor. Köyün ortasındaki tepede haç planlı ve kubbeli mimarisiyle dikkati çeken 25 metre yüksekliğindeki kilisede, çeşitli kabartma ve süslemeler de mevcut.

ÜÇ AYRI KİTABE

Kafkas Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ani Ören Yeri Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Muhammet Arslan, 1900 rakımda bulunan Çengilli köyündeki kilisenin, kentin nadide anıtsal eserlerinden biri olduğunu söyledi.

Kilisenin kesin inşa tarihinin bilinmediğini ifade eden Arslan, şöyle konuştu:

"Üzerindeki süslemeler ve özelliklerinden hareketle 10-11. yüzyıllarda yöreye hakim olan Bağratlı Hanedanlığı tarafından inşa ettirildiği ileri sürülmekte. Kilisenin üzerinde üç ayrı kitabe mevcut, bu mevcut kitabeler 14. yüzyıl Gürcü hakimiyeti dönemine ait ve bu kitabelerin onarım kitabesi olduğunu bilmekteyiz. Yine 18. yüzyıla ait başka bir kitabenin varlığından da her ne kadar bahsedilse de günümüze ulaşamamıştır. 19. yüzyılda bir dönem Ermeni vatandaşlar tarafından kilise kullanılmış, ardından 93 Harbi'nde 40 yıllık Rus işgali esnasında Ruslar tarafından da kilisenin kullanıldığını biliyoruz."

Kilisenin mimari yapısı hakkında bilgi veren Arslan, "Serbest haç planlı ve kubbeli bir kilise. Özelikle de üzerinde saçak kısımlarında ve kubbe külahında kabartma, bazı geometrik ve bitkisel süslemeler mevcut. Bunun dışında yine iç mimarında da figüratif süslemelerin olduğunu söyleyebiliriz. Kars ve etrafındaki coğrafya 9 ve 11. yüzyılları arasında bu bölgede hüküm süren Bağratlı Hanedanlığı için önemli ve özel bir coğrafya. Selçuklu Türklerinin de 1064'de Sultan Alparslan'nın Ani'yi fetih etmesiyle, bu çevredeki Bağratlı yerleşimlerinin de Türk hakimiyetine geçtiğini söyleyebiliriz" diye konuştu.