Felsefe Assos’ta yapılır

Felsefe Sanat Bilim Derneği 23 yıldır düzenli olarak Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesi Behramkale Assos’ta felsefe etkinliği yapıyor. Assos’ta Felsefe adıyla gelenekselleşen bu etkinliği derneğin kurucu üyesi ve yönetim kurulu başkanı Prof. Dr. Örsan K. Öymen ile konuştuk. 

- Neden Assos’ta düzenliyorsunuz?  

Burası felsefe tarihinin en önemli filozoflarından birisi olan Aristoteles’in yaşamının bir bölümünü geçirdiği ve felsefe eğitimi verdiği antik Assos kenti. Aristoteles epistemoloji, ontoloji, etik, siyaset felsefesi ve mantık alanındaki çalışmalarıyla kendisinden sonra yaşayan filozofları da derinden etkileyen çok önemli bir filozoftur. Ayrıca doğa bilimlerinin gelişmesine de önemli katkı vermiştir. 

Bunun dışında, Assos’ta bir köyün (Behramkale) ve turizm tesislerinin var olması, ayrıca deniz kenarında olması, bu etkinliği Assos’ta yapmamızın diğer nedenleri arasında sayılabilir.  

- Assos’ta Felsefe nasıl bir etkinlik?   

Assos’ta Felsefe, Türkiye’de, felsefe alanında, üniversite dışında, nitelikten taviz vermeden hem uluslararası hem de ulusal boyutta bu kadar uzun bir süre gerçekleşen ve sürdürülebilir olduğunu kanıtlamış olan ilk ve tek, her zaman desteklenmesi gereken çok özel bir etkinliktir. 

Planlanması kolay bir iş değil. Büyük ölçüde benim kişisel çabalarım, emeğim, fedakârlıklarım, kararlılığım, inadım, tutkum ve idealizmim sayesinde yoktan var olmuş ve bugüne gelmiş bir etkinlik. Keşke öyle olmasaydı, ama bu işler bazen ne yazık ki öyle gerçekleşebiliyor. Bir destek mekanizması elbette var, ama onu kurmak, yaratmak da büyük ölçüde bana düştü. 

Etkinlikte her yıl farklı bir konu işleniyor. Platon, Aristoteles, Locke, Hume, Kant, Nietzsche, Marx, Wittgenstein gibi birçok filozofu, epistemoloji, bilim felsefesi, ontoloji, etik, siyaset felsefesi, dil felsefesi, din felsefesi, sanat felsefesi gibi birçok farklı alanda konuyu işledik. 

BİLİM VE AYDINLANMA

- Bu yılın konusu nedir? 

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılı vesilesiyle, 2023 yılı ulusal toplantısı, Assos iskelede 3-4 Şubat tarihlerinde, “Felsefe, Bilim ve Aydınlanma” konusunda gerçekleşecek. Bu çerçevede, 17. ve 18. yüzyılda felsefe ve bilim alanındaki gelişmeler, 1776 Amerikan ve 1789 Fransız devrimleri, söz konusu Aydınlanma hareketiyle devrimlerinin Rönesans ve antikçağdaki öncülleri, 19. ve 20. yüzyıldaki etkileri ele alınıp, irdelenecek.  

100. yılda Cumhuriyetin ne olduğunu, Aydınlanma hareketinin ve devrimlerinin ne anlama geldiğini anlamak çok önemli. Elbette bunlar daha önce anlaşılsaydı daha iyi olurdu ama bunu anlama işini kaçıranlar için bu etkinlik ve 100. yıl büyük bir fırsat. Cumhuriyet nedir, halk egemenliği nedir, laiklik nedir, felsefe ve bilim nedir, aydınlanma nedir, bunları bilmek yaşamsal önemde konulardır. Bunları bilmeyen insanın iyi bir vatandaş olduğunu söylemek olanaklı değildir. Önümüzdeki etkinlik bu anlamda bir vatandaşlık dersi olarak da görülebilir.    

2023 yılı uluslararası yaz etkinliği ise Stoacılık üzerine olacak. Stoacı felsefenin en önemli kişilerinden birisi olan Kleanthes Assos’ludur. Bu vesileyle onu kendi memleketinde düşünceleriyle anmış da olacağız. Doğaya uygun yaşamın akla uygun yaşam olduğunu savunan Kleanthes’i ve diğer Stoacı filozoflar Kıbrıslı Zenon’u ve Mersinli Krisippos’u ele alacağız. Bu üç filozoftan etkilenen geç Stoa dönemi filozoflarını da irdeleyeceğiz. 

ETKİNLİK HERKESE AÇIK

- Etkinliğe herkes katılabiliyor mu? 

Etkinliğe katılım ücretsiz ve herkese açık. Ancak kayıt ve başvuru zorunludur. Katılımcıların kayıtları ve başvuruları www.philosophyinassos.org adresi üzerinden alınmaktadır.  

Zaten bir amacımız da felsefeyi herkese açmak, üniversitelerin felsefe bölümü öğrencileri ile sınırlı tutmamak. Bu açıdan da bu etkinlik Türkiye’de bir ilktir. Bizden sonra bunu başkaları da yaptı, biz onlara da esin kaynağı olduk, ama felsefeyi üniversite dışına çıkartan ilk organize, örgütlü, uzun süreli etkinlik Assos’ta Felsefe’dir. Ancak bunu yaparken bir amacımız da felsefeyi sulandırmamak, popülizm yapmamaktır. Bu dengeyi de iyi tutturduk. Konuşmacılar konusunda liyakat çok önemli bizim için, çıtamız her zaman yüksek. Alanında uzman olmayan kişi konuşmacı olamaz. Konuşmacıları aylarca araştırıyor, onlarca yazışma yapıyor, öyle davet ediyoruz. 

Katılımcıların ise yaklaşık yarısı felsefe öğrencisi veya mezunu, diğer yarısı da alan dışından, her yaştan ve her alandan, her sektörden felsefe meraklıları.