‘Eyüp’, ‘Haliç’ ve Naile Akıncı

Türk resim sanatının önemli kadın ressamlarından Naile Akıncı’nın, altmış yıl boyunca resmettiği, İstanbul’un en ilham verici semti olan Eyüp manzaralarından oluşan “Bir Kendilik Öyküsü: Naile Akıncı (1953-2013) Retrospektif” sergisi 16 Temmuz’a kadar Müze Gazhane’de görülebilir.

Sanat tarihçisi Ebru Nalan Sülün küratörlüğünde, hazırlanan sergi kapsamında; Naile Akıncı’nın kişisel, özel ve devlete ait kurumsal koleksiyonlarda yer alan 200’e yakın eseri izleyiciye sunuluyor. Küratöryel kurguda toplam 7 farklı tarih bölümüne ayrılan sergide yapıtlara sanatçının sanat yaşamı süresince kaleme alınan referans sanat eleştirisi metinleri, sanatçılar tarafından yorumlanan Naile Akıncı otoportreleri eşlik ederken sergi; döneme dair bu bağlamda kapsamlı, önemli bir perspektifi sunmayı amaç ediniyor.

‘KENDİLİK’ OLGUSU

Akıncı’nın çocukluğundan yetişkinliğine uzanan trajik hayat öyku¨su¨ ile sanat üretimi arasında var olan ilişkiyi “kendilik” olgusu perspektifinden ele alan Sülün, Akıncı’nın “Eyu¨p” resimlerini sanatçının u¨slup dönu¨şu¨mlerine paralel bir yaklaşımla dönemler eşliğinde sunuyor. Sergide eserlere dönemler arası kurulan kronolojik bağlarla eşlik eden sanat eleştirisi metinleri fotoğraflar aracılığı ile de bir yaşam/sanat döngu¨su¨ inşa ediliyor.

Naile Akıncı, akademiden mezun olduktan hemen sonra 1953’te “Eyüp” semtini tuvale aktarmaya başlamıştı. Serginin ana temasını oluşturan “Eyüp” ve “Haliç” üretimleri; sanatçının hayatının sonuna dek dönüşerek ve değişerek Naile Akıncı’nın hayatı ile birlikte anlam kazanıyor. “Bir Kendilik Öyküsü: Naile Akıncı” sergisi; sanatçının kronolojik olarak estetik kaygılarının tartışıldığı ve ayrıca deneyimin de öncelendiği yedi ayrı bölüm üzerinden izleyenlere bir okuma sunuyor; “Eyüp’ü Keşfetmek: 1953-1980”, “Ufuksuz/Boşluksuz: 1980’ler”, “Ufuksuz ve Tek Rengin Hâkimiyetinde: 1990’lar”, “Değişen Form&Dönüşen Yüzey&Deneysel Dönem: 2000’ler”, “Naile Akıncı’ya Saygı: Portreler”, Akıncı’nın sanat üretim alanının yeniden inşa edildiği “Naile Akıncı Odası” ve “Piyer Loti’den Eyüp’e Bakma Alanı”.

SANATLA GEÇEN BİR ÖMÜR!

Cumhuriyet tarihinin ilk kadın ressamlarından olan Naile Akıncı, Güzel Sanatlar Akademisi’nin 1938 yılında açtığı giriş sınavını kazanarak “Resim Bölümü” orta kısmına kaydoldu.  Nurullah Berk ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrenciliği yanında Şefik Bursalı yönetimindeki Cour de Soir çalışmalarını sürdürdü. Léopold Lévy ve Zeki Kocamemi atölyelerinde çalışarak 1943’te Akademi’nin Resim Bölümü orta kısmından mezun oldu. Bir dönem rahatsızlığı nedeniyle öğrenimine altı yıl kadar ara veren Akıncı, 1949’da yeniden akademiye dönerek 1952’de yüksek resim Bölümü “Zeki Kocamemi Atölyesi”nden mezun oldu. İlk kişisel sergisini 1964 yılında İstanbul’da açan Naile Akıncı, o tarihten günümüze kadar İstanbul, Ankara, İzmir, Atina ve Niigata’da 50 kişisel sergi açtı. Yapıtlarıyla, yurtdışında açılan, 13 ulusal ve 14 uluslararası sergide Türkiye’yi temsil eden Akıncı, 7 uluslararası ödüle değer görüldü. 1977’de üst üste kazandığı uluslararası ödüller nedeniyle Fransa’nın Riom kentindeki, Mandet Müzesi tarafından düzenlenen “Günümüzün Kadın Ressamları Sergisi’ne” ismen davet edildi. 2 Nisan 2014’te hayatını kaybeden ressam, Piyer Loti tepesinden gerc¸ekles¸tirdigˆi eskiz ve resimleri aracılıgˆıyla Eyu¨p ve c¸evresinin dogˆal bitki o¨rtu¨su¨nu¨, mimari dokusunu ve atmosferini kendine o¨zgu¨ bir yorumla kayda geçirdi. “Eyüp Çeşitlemeleri” ile 1950’lerden başlayarak Türk resim sanatı tarihinde haklı bir üne kavuştu ve sanatçının adı adeta Eyüp ile özdeşleşti.