Aydın Ulun’dan ‘Berlin Duvarı Yıkılırken Türkler’

DUVAR’IN GERÇEĞİ!

1989 yılı Kasım’ından sonra gelişen Duvar öyküleri, haberleri bugün, genç kuşaklar için çok şey ifade etmese de, yine de bilmelerinde, öğrenmelerinde, geçmişe bakıp ders çıkarmalarında fayda var elbette. Ama belli bir kuşağın anılarında geniş bir yer tutuyor Berlin Duvarı öncesi ve sonrası.

Gazeteci ve yazar Aydın Ulun’un Berlin Duvarı Yıkılırken Türkler ve Batı Yakasındaki Gazeteci (Scala Yayıncılık) kitabındaki “kahramanlar da doğal olarak o dönemi, Berlin Duvarı’nın yıkım zamanlarını yaşayan insanlar”dan oluşuyor.

“Onların”, Ulun’un sözünü ettiği dönemden “önceki” ve “sonraki” halleri, “iyilikleri” ve “kötülükleri” değil söz konusu olan, Duvar’ın gerçeği!

Kitapta, “Batı Yakası gazetecisinin Berlin Duvarı’nın yıkıldığı zamanlarda yaşadığı ve yaşanmışlıklarına bire bir tanık olduğu” öyküler ilgi çekmeyecek gibi değil! İki Almanya’nın birleşmesiyle başlayan yeni döneme geçişe tanıklık da önemli belgeler içeriyor.

BİR HABER SEYYAHI, RÖPORTAJ USTASI...

“Batı Yakası’ndaki gazeteci bir haber seyyahıdır”, bir o kadar da röportaj ustasıdır. Angela Merkel’le, Emine Erdoğan’la, Fatih Akın’la.. yaptığı söyleşiler tarihe ışık tutacak kadar önemlidir.

Duvar’ın yıkılmasıyla başlayan süreçte ve sonrasında, duvarın parçaları, asker giysileri büyük bir pazara dönüşür hatıra eşyalar olarak. Bu işe de Berlin’de yaşayan Türkler öncülük ederler, oluşan pazarda ön sıralarda yer alırlar. Böylece bugüne dek sürüp gelen yeni bir alışveriş sektörü oluşur.

Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla kente, bireylerin yaşamında ne gibi değişimlerin olduğunu da gözler önüne seriyor Ulun. Doğu Berlin’den Batı Berlin’e gelenlere verilen 100 marklık ayak bastı paralarıyla ilgili ilginç gözlemler unutulacak gibi değil.

Gazeteciliğinin otuz iki yılını Berlin’de, Batı Yakası’nda, yani Batı Berlin’de sürdüren Aydın Ulun, anılarıyla, gözlemleriyle, yorumlarıyla, içten ve yer yer nükteli diliyle okuru yakalayan anlatımıyla unutulmaya başlanan geçmişe doğru meraklı bir yolculuğa çıkarıyor.

Bu yolculukta, Ocak 2003’deki Davos’da, Recep Tayyip Erdoğan’la eşi Emine Erdoğan da var. Erdoğan’ın kendisine nasıl bir Avro borçlandığının öyküsünü de anlatıyor. Kitapta, ayrıca İbrahim Tatlıses, Tuncel Kurtiz, Fazıl Say, Şener Şen, Sezen Aksu, Bülent Ersoy, Fatih Akın ve Hitler’i görmüş bizden biri de var.

EY ÖZGÜRLÜK!

O günleri ben de anımsıyorum. Nasıl bir heyecan, nasıl bir şaşkınlık vardı herkesin yüzünde. Batı Berlin’de yaşayan Almanlar, Doğu Berlin’de yaşayan akrabalarına kavuşma sevinci içindeydi; Doğulular daha çok sevinçliydi Batı’daki akrabalarına kavuştukları için.

Doğulular hem özgür olmanın hem de Batı’ya geçmenin çifte sevincini de yaşıyorlardı. Doğu Berlin’den gelenler bankaların önünde uzun kuyruklar oluşturmuştu “ayak bastı” parası alabilmek için. Ayrıca Türk marketlerinin önünde de benzer kuyruklar vardı.

Herkes şaşkındı. Gözyaşları, sevinç çığlıkları dinecek gibi değildi. Duvar, iki kenti, iki sistemi, iki dünyayı birbirinden ayırmıştı. Ne çok acı, özlem yaşanmıştı. O acılar, özlemler gideriliyordu Duvar yıkılırken, parçalanırken.

Eline çekiç alan günlerce Duvar’dan parça koparma derdine düşmüştü. Kent, çekiç, balyoz sesleriyle inliyordu. Duvar, gün be gün küçülüyordu. Başka bir yaşam başlamıştı kentte. Herkes birbirine alışmaya çalışıyordu. Hayat başka türlü akmaya, yürümeye, gelişmeye başlamıştı.

Bir süre sonra Doğu’da yasaklanan yazarların yapıtları yayımlanmaya, filmi gösterilmeyen yönetmenlerin çalışmaları gösterilmeye başlandı.

Aydın Ulun’un Berlin Duvarı Yıkılırken Türkler kitabını okurken ben de kendi anılarıma dalıp gittim. Anılar, izlenimler, röportajlar, düşünceler konulara ilişkin fotoğraflarla da beslenmiş bu kitapta. Böylece unutulmaya yüz tutan geçmiş yeniden anımsatılıyor, yakın tarih iyice yakınlaştırılıyor.