Ahmet Munis Armağan kitapları... Emin Adnan’ın yazısı...

KAYNAK KİTAPLARIN YAZARI

Ahmet Munis Armağan, Hacı Ali Paşa Hanedanlığı-Toprak Ağalığından Siyasete adlı kitabında, Başbakan Adnan Menderes’in dedesi Hacı Ali Paşa’yı inceliyor. Öncelikle, yazar Armağan’dan kısaca söz edelim.

Ahmet Munis Armağan, 1943 yılında Tire’de doğdu. Ortaklar Öğretmen Okulu’nu ve ardından Necati Eğitim Enstitüsü Sosyal Bilgiler Bölümü’nü bitirdi. 27 yıllık öğretmenlik yaşamı sonrası 1994 yılında emekli oldu, tarih araştırmalarına yöneldi.

Kitapları, akademik kurum ve çevreler ile aydın kesimler arasında ilgi gördü, kaynak gösterildi. Temel çalışma konusu olarak Tire ve Küçükmenderes bölgesi üzerinde yoğunlaştı.

80’den fazla irili ufaklı kitap yazan Armağan’ın önemli yapıtları şunlardır: Aydınoğulları Beyliği, Süleyman Şah ve İbni Melek, Ege’nin Gizli Tarihi Horasaniler, Tire’den Darağacına Şeyh Bedrettin, Ahilerin Batıya Yürüyüşü, Tire Rumları, Tire Yahudileri, Aleviler ve Bektaşiler, Anadolu’da Türk Boyları ve Oğuzlar.

AYDINLAR ARASINDA DA İLGİ GÖREN YAPITLARIN YAZARI

Armağan’ın yapıtları aydınlar arasında ilgi görmüştür. Örneğin İlhan Selçuk köşesinde şunları yazmış: “A. Munis Armağan, Osmanlı döneminin Kadı Sicillerine başvurarak bir tarama yapmış ve 19. yüzyılda ‘Batı Anadolu’nun Tarihinde İlginç Olaylar’ adıyla küçük ama insanı düşündüren bir kitap yayımlamış” (26 Aralık 1984).

Melih Cevdet Anday da Cumhuriyet’in Olaylar ve Görüşler sayfasında (o günkü ikinci sayfa) “Derebeyi Ne Demek?” başlıklı yazısında, Armağan’ın Belgelerle Beylikler Devrinde Tire adlı kitabına göndermek yapmıştı.

Armağan’ın Ege’nin Gizli Tarihi Horasaniler adlı kitabının özgün bir çalışma olduğunu belirten de yine Cumhuriyet gazetesinin köklerinden Prof. Dr. Server Tanilli olmuştur.

‘ANILAR VE DOSTLAR’

İşte böylesi bir değer olan Armağan’ın son olarak iki kitabı birden elime ulaştı: Kitaplar, Anılar ve Dostlar ve Hacı Ali Paşa Hanedanlığı- Toprak Ağalığından Siyasete.

Birinci kitapta, Armağan kitaplarından ve dostlarından söz ediyor. Bilge göndermeler yapıyor. İkinci kitap, ses getirecek çok ilginç bir çalışma. Çünkü, Hacı Ali Paşa Hanedanlığı kitabında incelemeye alınan Hacı Ali Paşa aslından 1950-1960 yılları arası başbakan olan Adnan Menderes’in dedesidir.

Bu kitapta, Batı Anadolu’da çiftlikler ve toprak ağaları ele alınıyor. Hacı Ali Paşa’nın muazzam çiftlikleri: Burgaz, Gülcüzade, Çakırbeyli çiftlikleri inceleniyor.

TARİHİ FOTOĞRAFLAR...

Hacı Ali Paşa’nın ölümünün ardından mirasçılarına büyük ölçekli araziler bıraktığını binlerce dönüm araziden Menderes, Gülcüzadeler ve Bahalar gibi büyük toprak sahiplerinin çıktığını da anlatıyor. (s.52-53)

Armağan şöyle diyor: “Hacı Ali Paşa, Menderes Havzalarına XIX. yüzyılda damgasını vurmuş oldukça önemli bir kimliktir. Özellikle ‘sıhri’ genişliği siyasetten bürokrasi, ekonomiden sosyal yaşama değin etkisel bir güç oluşturmuştur.”

Hacı Ali Paşa’nın diğer torunu Sadık Giz’in de DP’de iki dönem milletvekilliği yaptığı belirtiliyor. Kitapta ayrıca tarihi fotoğraflar da yer almaktadır.

(Bu kitaplar yazarın kendi yayınıdır. Kitaplara ulaşabilmek için: 0 533 419 82 74)