Kokunun tarihi: Aromatik parfüm günümüze kadar nasıl geldi?

İnsanların güzel kokmak için kullandığı parfümün yıllar içindeki değişimi şaşırtacak nitelikte.

Bugünlerde neredeyse herkesin kendini çekici ve özgüvenli hissetmek için kullandığı parfüm; 19. yüzyılda kadınlar tarafından içecek olarak kullanıyordu. Eski Mısırlılar ise hoş kokuların kutsallık işareti olduğuna inandıkları için mumyalama sırasında parfüm kullandılar.

Parfümün heyecan verici zaman yolculuğuna çıkmak için hazır olun.

HİKAYESİ MISIR'A DAYANIYOR

Ptolemaios Mısırı'nda inşa edilen tapınakların duvarlarına yazılan tarifler sayesinde Eski Mısırlı'ların dini törenleri kutlamak için parfüm kullandığı keşfedildi. Hoş bir kokuyu kutsallık işareti olarak gördükleri için mumyalama için de parfüm kullandılar.

''Kyphi'' mumyalar için tapınak tütsüsü olarak kullanılan en popüler parfümdü. Eski Mısırlılar parfüm yapmak için 'enfleurage' adı verilen bir parfüm yapma tekniği kullandılar. Moringa, keten tohumu, susam ve hint yağı gibi malzemeleri karıştırdılar.

Ayrıca Arkeologlar Taputti'nin M.Ö 1200'de yapılan parfüm formülünü buldular. Tapputi-Belatekallim, Mezopotamya'da parfümcü olarak çalışan, kayıtlı ilk kimyagerdi.

AMBER İLK OLARAK 10. YÜZYILDA KULLANILDI

Parfüm yapılırken kokusunun kalıcılığı dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biridir. Bu yüzden parfümlere ''amber'' eklenir. Balina kusmuğu olarak bilinen ve parfüm endüstrisinde kullanılan amber nadir bulunur ve oldukça maliyetlidir. Amber kullanan parfüm şirketlerine örnek olarak ''Chanel, Creed ve Roja Parfums'' verilebilir.

Amber parfümlerin tek tuhaf maddesi değil. Farklı hayvanların anal bezlerinden elde edilen civet, castoreum ve misk de parfümü daha iyi yapmak için kullanılan farklı materyallerdir.

EAU DE TOILETTE 14. YÜZYILDA YAPILDI

Eau de Toilette'in Türkçe çevirisi olan ''tuvalet suyu'' kulağa hoş olmayan bir koku gibi gelebilir ancak en çok satılan koku türüdür. Bunun nedeni diğer parfümlerden daha ucuz maliyetli olası ve günlük kullanım için ideal kılar. Fransızca kökenli olan bu ifade, parfümün koku konsantrasyonunu belirtmek için de kullanılır. 

Eau de Toilette'in Macaristan Kraliçesi Elizabeth için onun emriyle yapıldığı söyleniyor.

EAU DE COLOGNE 18. YÜZYILDA YAPILDI

İtalyan parfümcü Johann Maria Farina, evini özledikten sonra Eau de Cologne'u icat etti.

Farina 1709'da erkek kardeşine şöyle yazmıştı: "Bana bir İtalyan bahar sabahını, yağmurdan sonra nergisleri ve portakal çiçeklerini hatırlatan bir koku keşfettim."

Eau de Cologne o kadar popüler oldu ki, bir Fransız askeri ve siyasi lideri olan Napoleon Bonaparte bile kokusuna bayıldı ve her ay 50 şişe Eau de Cologne sipariş etti.

PARFÜMLER 19. YÜZYILDA SERİ ÜRETİME BAŞLADI

Sentetik kimyasalların eklenmesi, parfümleri genel halk için daha uygun hale getirdi. Böylelikle alkol bazlı parfümlerin yağ bazlı parfümlerden daha yaygın hale geldiği modern parfümeri için başlangıç çizgisi oldu.

Sentetik bileşenler içeren ilk parfüm, 1889'da Guerlain imzalı Jicky idi. Jicky az miktarda narenciye ve klasik Guerlain buketi ile lavanta ve vanilya kokularından ulaşıyordu.

Chanel aynı zamanda 1921'de, günümüzde bile kullanılacak bir parfümü üretti. Chanel No 5...

Sentetik parfüm yapımının öncülerinden biri olan Chanel No 5, koku formülünü Ernest Beaux adlı bir Rus-Fransiz parfümeri tarafından yaratıldı.

ÜNLÜ PARFÜMLERİ 1980'LERİN BAŞINDA BAŞLADI

Sophia Loren, 1981'de kendi parfümünü piyasaya süren ilk ünlü oldu. Ardından Cher's Uninhibited ve Elizabeth Taylor's Passion gibi diğer ünlü parfümler geldi. Taylor'un 1991'de piyasaya sürülen ikinci parfümü White Diamonds ile ünlülerin parfümü en önemli etkiyi yaptı ve büyük bir başarı elde etti.

Bugün ise Ariana Grande, Katy Perry, Taylor Swift gibi birçok ünlünün parfüm serileri var. 

BİLİM ADAMLARI 2012'DEN BERİ KLEAOPATRA'NIN PARFÜMÜNÜ YENİDEN YARATMAYA ÇALIŞIYORLAR

Bir zamanlar Eski Mısır'ı yöneten bir kraliçe olan Kleopatra, yoğun baharatlı ve hafif misk olarak tanımlanan ''Mendesian'' adlı bir parfüm kullanıyordu. Araştırmacılar parfümün mür, tarçın ve uçucu yağlardan oluştuğuna inanıyor.

Bu parfümü yeniden yaratma fikri, arkeologların 2.300 yıllık bir parfüm fabrikası olduğu söylenen kalıntıları keşfetmesiyle başladı. Eylül 2021'de Near Eastern Archaeology'de araştırmacıların parfümü nasıl yeniden üretebildiklerini açıklayan "Eau de Cleopatra" adlı bir araştırma makalesi yayınlandı.