Ziraat Bankası'ydı 'tarım dışı kredi' bankası oldu

Ziraat Bankası’nın son dönemde verdiği krediler, kuruluş felsefesini bir kenara bırakıp tarımdan çok büyük projelere odaklandığı eleştirilerine neden olurken, bankanın faaliyet raporu da bunu doğruluyor. Ziraat, bankacılık sektörü içinde tarıma en fazla kredi veren banka konumunda olmayı sürdürse de, tarım sektörüne verdiği krediler, tarım dışı kredilerin yanında devede kulak gibi kalıyor. Sektörde maliyetler yükselmişken, bankanın konut kredisi faizinde yaptığı indirim bilançoyu nasıl etkileyecek merak konusu. Ziraat Bankası’nın Aralık 2017 tarihli faaliyet raporuna göre bankanın tarıma verdiği destek diğer sektörlere nazaran oldukça düşük. Ziraat Bankası’nın ihtisas alanı olan tarım kredileri 54 milyar 425 milyon TL iken, ihtisas dışı krediler 243 milyar 608 milyon TL’yi buluyor. Özetle Ziraat’ın verdiği tarım dışı kredilerin miktarı, tarım kredilerini neredeyse 5’e katlıyor. Bankanın kredi toplamı 298 milyar 33 milyon lira olarak hesaplanırken, bunun yüzde 18’ini tarım kredileri, yüzde 82’sini ise tarım dışı krediler oluşturuyor. Gayrinakdi kredilerde risk yoğunlaşmasına bakıldığında ise çiftçilik ve hayvancılığa 28 milyon lira, ormancılığa 88 milyon lira kredi verilirken inşaata 26 milyar 33 milyon lira gayrinakdi kredi verildiği görülüyor.

Aldığı kredi arttı

Doğan Medya’nın satışı için Demirören’e verdiği kredinin ardından Ziraat Bankası, son olarak konut sektöründe faizleri indirmesiyle eleştiri oklarını üzerine çekti. Üçüncü havalimanı, üçüncü köprü gibi büyük projelere finansman sağlayan Ziraat’in, buna yetişebilmek için yurtiçi ve yurtdışından aldığı kredi finansmanını da artırması dikkat çekici. Bankanın aldığı krediler Aralık 2017’de 29 milyar 65 milyon TL seviyesinde bulunuyor. Kamu bankaları içinde en borçlu banka konumunda. Bunun 27.4 milyar lirasını yabancı para cinsinden krediler oluşturuyor. Toplam 29 milyar 65 milyon liralık kredi borcunun yaklaşık 10 milyar lirası kısa vadeli. Bankanın ödemesi gereken kredi borcu Aralık 2016’da 22 milyar 817 milyon lira, Aralık 2015’te 19 milyar 543 milyon lira, Aralık 2014’te 14 milyar 608 milyon lira olarak kayıtlara geçmiş. Bu rakam Aralık 2013’te 8 milyar 559 milyon lira, Aralık 2002’de ise 137 milyon liraydı. Son 15 yılda bankanın aldığı krediler 212 kat arttı. Ziraat’ın net kârı yılın ilk çeyreğinde yüzde 20.3 düşüşle 1.7 milyar lira olmuştu.

Maliyet yükseldi

Bankacılık sektöründe borçlanma maliyetleri bir yandan artarken, Ziraat Bankası’nın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çağrısının ardından, konut kredisi faizini hızlı bir kararla indirmesi, bu yükün altından nasıl kalkacağı konusunda merak uyandırdı. Enflasyon yüksek seyrettiği müddetçe bankaların maliyetlerinin düşmesi de zor görünüyor. Bankaların en büyük fonlama kaynağı mevduat faizi. Mevduat faizi enflasyon düşmedikçe yüksek kalmayı sürdürecek. Yurtdışından borçlanmalarda sendikasyon LIBOR+130 puan civarında bulunuyor. LIBOR, Londra’daki kredibilitesi yüksek bankaların, bankalar arası ABD doları üzerinden borç verme işlemlerinde uyguladıkları ortalama faiz oranına dayanıyor. Artı risk priminde geçen yıla göre değişiklik olmasa da LIBOR arttı. ABD Merkez Bankası’nın faiz artırımı bunda etkili. Tahvil faizlerinde de bir miktar artış var. Gelişmiş ülke merkez bankalarının normalleşme süreci finansman maliyetlerini yükseltiyor.

Nisan'da  borçlandı

Ziraat Bankası en son nisanda 22 ülke 44 bankadan 1 milyar 440 milyon dolar sendikasyon sağladığını duyurdu. 452 milyon dolar ve 797 milyon Avro’dan oluşan kredinin maliyeti bir yıl vadede dolar için LIBO R+130 baz puan ve Avro için EURIBO R+120 baz puan oldu. Banka Nisan 2017’de de 1 milyar dolarlık (278 milyon ABD Doları ve 706.5 milyon Avro) sendikasyon kredisi almıştı. Geçen yıl 41 bankadan borçlanılırken, maliyet ABD Doları için LIBO R+145 baz puan ve Euro için EURIBO R+135 baz puandı.