Yumurta dondurma ile ileri yaşta anne olmak mümkün

Yumurta dondurma yöntemi son yıllarda pek çok kadın tarafından tercih ediliyor. Kariyer önceliği olan, kısa vadede anne olmayı düşünmeyen ya da erken menopoz riski taşıyan kadınlar, bu yöntemle erken yaşlarda yumurtalarını donduruyor. Yumurta dondurma işlemi gelecekte anne olma şansını korumaya yardımcı oluyor. 

Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Ebru Öztürk yumurta dondurma işlemine ilişkin merak edilenleri anlattı.

YAŞLA BİRLİKTE AZALIR 

- Yumurta dondurma nedir? 

Yumurtalıktan toplanan yumurtalar ileride kullanılmak üzere dondurularak saklanır ve istendiği zaman çözülerek kullanılabilir. Bu şekilde kişiye daha sonra tüp bebek yöntemi ile gebelik şansı verilir. Sıklıkla yumurtalık rezervi azalmış ya da üreme çağında kanser tedavisi gereken kadınlara uygulanır. Yine yumurtalık alınması gibi cerrahi işlem gerektiren durumlarda cerrahi öncesi yapılabilir.

- Kadınlarda yumurtalık rezervi ne zaman azalmaya başlar?

Kadınlar yumurtalıklarındaki maksimum yumurta sayısına daha anne karnında 20 haftalık fetüs halindeyken sahiptirler.  Yenidoğan bir kız çocuğunun yumurtalıklarında yaklaşık iki milyon olgunlaşmamış yumurta bulunmaktadır. Ergenlik aşamasına gelindiğinde yaklaşık 400 bin olgunlaşmamış yumurta yumurtalıklarda bulunur. Menopoza kadar olan süreçte bu yumurtalardan yaklaşık 400 tanesi olgunlaşarak yumurtlama ile atılır ve gebelik şansı verir. Sağlıklı bir kadında bu azalma 35 yaşından sonra artar, bu yaştan sonra gebelik şansında azalma; yumurtalık rezervi ve yumurta kalitesindeki azalmadan dolayı belirginleşir. 35 yaşından sonra dondurulan yumurtalar ile oluşacak gebelik şansı azalmaya başlarken 37-38 yaşlardan sonra kırılma çok daha belirginleşir. Yine her 100 kadından birinde sebebi bilinmeyen nedenlerden dolayı çok daha erken yaşlarda yumurtalık rezervi azalabilir. Hatta erken menopoz görülebilir. 

SINIRSIZ SAKLAMA

- Dondurulan yumurta kaç yıl saklanabiliyor?

Dondurulan yumurtaların saklanma süresi başlangıçta yasal olarak beş yıl  ile  sınırlandırılmıştır. Günümüzde ek onam belgeleri alınması ile bu süre sınırsızdır. 

- Yumurta dondurma işlemi sonrası kişi neler yaşayabilir?

İşlem sonrası kişi günlük hayatına dönebilir. Bir kanser hastasının gebelik şansını kaybetmemesi hayata tutunması açısından ciddi moral ve motivasyon katarken, yumurtalık rezervi azaldığı için kariyer planlarından vazgeçmek istemeyenler için yumurta dondurma işlemi kariyer planlarını tamamlama şansını verir. 

İŞLEM ÖNCESİ YAPILANLAR

- Yumurta dondurma işlemi öncesi neler yapılır? 

Yumurta dondurma işlemi öncesi cilt altına uygulanan günlük iğne tedavisi ile büyümeye aday çok sayıda follikül (yani içerisinde yumurta bulunduran küçük kesecikler)  büyütülmeye çalışılır. Başlangıçta 5-9 mm olan bu folliküllerin  17 - 18 mm olana kadar büyümesi 3-4 günde bir yapılan ultrasonografik muayene ve kan tahlilleri ile takip edilir. Yumurta takibi olarak bilinen bu süreç ortalama 10 - 12 gün sürer. Folliküller yeterli büyüklüğe geldiğinde yumurtaların olgunlaşması için gereken yeni cilt altı iğneleri yapılır. Bu iğnelerden yaklaşık 36 saat sonra genel anestezi altında yumurta toplama işlemi uygulanır. Toplanan yumurtaların çevresindeki hücrelerin ayıklanmasını takiben izlenen olgun yumurtalar uygun yöntemle dondurularak saklanır. Toplanan yumurtaların yaklaşık yüzde 70-80’i olgun yumurta olarak izlenir ve dondurulur. Vitrifikasyon yöntemi ile tecrübeli ellerde yapılan dondurma işlemi sonrasında çözülen yumurtaların canlılık oranları yüzde 80-85’tir. Bu işlem özel klinikler dışında teknik donanımı yeterli tüp bebek ünitesi bulunan kamu hastanelerinde de yapılabilmektedir.