Yıldız Sineması müze olacak

Bıçakçı Han’a girdiğinizde sol taraftaki kapıların ilkinden içeri başınız bir uzatın. Sizi bambaşka bir dünyanın, hatta bambaşka bir zamanın beklediğini göreceksiniz. Bu tarihi yapının içinde bir başka tarihin nefes alıp verdiğini görecek, belki çok eskilerden gelen anılara kapılacak, en azından İzmir’in sinema tarihine dair otantik bir atmosferle karşı karşıya geleceksiniz.

İzmir Uluslararası Film ve Müzik Festivali bünyesinde düzenlenen ve İzmir’in sinema tarihinden bir sayfayı önümüze seren “Loca Memuru Yoksa Lütfen Zili Çalınız” başlıklı sergi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in de katılımıyla ziyarete açıldı. Basmane semtinde, hemen Bıçakçı Han’ın 50 metre kadar aşağısında bulunan ve İzmir’in bir zamanlar en popüler sinema salonlarından biri olan Yıldız Sineması’nın tarihine odaklanan sergide hem çok sayıda film afişi, fotoğraf, belge bulunuyor hem de sinemadan kalan projeksiyon makinesi, film makaraları, film kutuları, koltuklar gibi fiziki anılar sergileniyor.

Serginin açılışında konuşan Başkan Soyer Yıldız Sineması ve Tarihi Bıçakçı Han'ı restore ederek ayağa kaldıracaklarını, sergilenen nadide parçaları ise koruyacaklarını söyledi ve burada bir “Sinema Müzesi” oluşturulması için çalışmaların başladığını müjdeledi. 

8 Haziran'da hayatını kaybeden Yıldız Sineması'nın bir önceki sahibi Yüksel Kazmirci'yi anarak sözlerine başlayan Başkan Soyer şunları kaydetti: “Yıldız Sineması çatısı altında muhafaza edilen, zamana fazlasıyla ayak diremiş ve fakat her geçen gün kaybolmaya yüz tutan irili ufaklı birçok nadide parçanın, tarihten bize emanet bırakıldığını fark ettik. Bu hatıraları korumak, paylaşmak ve geleceğe aktarmak amacını taşıyan bir sergi düzenlemek üzere tarihi bir sorumluluk duygusuyla harekete geçen kıymetli kent paydaşlarımız ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, ortak biçimde kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi.

Zaman içerisinde Yıldız Sineması’nın hikâyesini anlatan, 1953-1988 yıllarına ait parçalara eşlik eden sürpriz çalışmalar ile tarihi yeniden yaşatma arzusu etrafında oluşturulan sergimize, 'Loca Memuru Yoksa Lütfen Zili Çalınız' ismini verdik. Buradaki içeriğin başka katkılar ile zenginleşmesi yolunda da bir temennimiz olduğunu belirtmek isterim. Tüm bunları çatısı altında toplayacak bir ‘Sinema Müzesi’ oluşturulması hususunda İzmir Sinema Ofisimiz, tüm paydaşlar ile görüşerek bir konsept çalışması yapmaya başladı bile”.

Serginin danışmanlarından, Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Kaya ise “Yıldız, bugünkü haliyle halı saha ile sinema arasında arafta kalmış bir ruh, karakter. Bu karaktere hak ettiği ilgi ve şefkati göstermek istedik. Bu sergi, Yıldız Sineması'nın kimliğini belgelerle yeniden kuruyor” dedi.

Açılışta en çok ilgi çeken kişilerden biri de Yıldız Sineması’nın halen hayattaki makinisti Rüstem Çetin (86) oldu. Birçok kişinin kendisiyle fotoğraf çektirdiği Çetin de bu ilgi yoğunluğu sebebiyle duygu dolu anlar yaşadı.

YILDIZ SİNEMASI’NIN İÇİNDE KISA BİR GEZİNTİ

Sinema yazarı Sadi Çilingir ve KRT’den Hilal Solmaz ile birlikte merakımıza yenik düştük ve açılış devam ederken Yıldız Sineması’na kadar yürüyüp binanın durumuna bir bakalım istedik. Giriş kısmı bir otoparka dönüşen binanın dışında eski zamanlardan kalma bir film figürü (elinde kılıcıyla bir korsan) karşıladı bizi. Otopark görevlisinin de gösterdiği kolaylık sayesinde binanın katları arasında biraz gezindik ve o tarihi binanın nefesini içimize çekmeye çalıştık. 1988’de kapanan ve daha sonra halı saha olarak işletilen sinemanın çok harap bir halde olduğunu söylemem lazım. Burası ciddi bir restorasyon istiyor ve bir hayli para gerekeceği de açık. Katlardan birinde bir bilardo salonu karşıladı bizi. Masalarda hala bilardo toplarının durduğu, ıstakaların masalara bırakıldığı, sanki bir deprem olmuş da herkes o an her şeyi bırakıp kaçmış gibi bir görüntünün zamana asılı kaldığı bu salon tam da sinematik bir an etkisi bıraktı üzerimizde. 

“Loca Memuru Yoksa Lütfen Zili Çalınız - Zaman İçinde Yıldız Sineması" sergisi 2021 sonuna kadar Bıçakçı Han'da görülebilir.

KISA BİR TARİHÇE

İzmirli olanların bile artık unutmaya yüz tuttuğu Yıldız Sineması ilk kez 1853 yılında açmış kapılarını. Kazmirci ailesinin işlettiği salonda ilk yıllarda birinci vizyon Amerikan ve Avrupa filmleri başta olmak üzere Zeki Müren ve Ayhan Işık gibi isimlerin rol aldığı yerli filmler gösterilmiş. Raj Kapoor’un ünlü “Avare” filmi de ilk defa 22 Kasım 1954’de burada izleyiciyle buluşmuş. 1956 yılında yeniden inşa edilmek üzere yıkılan salon 22 Mart 1957’de Zeki Müren’in verdiği bir konserle yeniden hizmete açılmış. Mavi renkli badanası yüzünden “Mavi Boyalı Sinema” olarak da ünlenen Yıldız sineması 70’li yıllarda baş gösteren krizler sonrasında uzak doğu dövüş filmleri, erotik filmler,  arabesk furyası derken farklı kulvarlara savrulmuş. Hatta 80’li yıllar boyunca sadece yerli filmler gösterilir olmuş. Ve nihayet 1988 perde son kez kapanmış. Bir yıl sonra ise artık Yıldız Spor Tesisleri adıyla anılmaya başlanmış.