Yenilgiyi kabul edememek (04.05.2019)

Endonezya’da 17 Nisan’da yapılan başkanlık seçiminin resmi sonucu 22 Mayıs’ta açıklanacak olsa da galibi çoktan belli oldu. İlk verilere göre, Başkan Joko Widodo büyük farkla seçimi kazandı, ikinci beş yıl ve son dönem başkanlık yapacak.

Tanıdık ve ilginç olan ise rakip aday Prabowo Subianto’nun oylar sayılmaya başladıktan sonraki iki gün içinde dört kez çıkıp seçimi kazandığını ilan etmesiydi. Diğer tarafta ise Başkan Jokowi kazandığını ilan ediyordu. İki adaylı Başkanlık yarışında iki aday da zafer çığlıkları atarken halk kime inanacağını şaşırdı! İlk resmi verilerle birlikte de su yüzüne çıktı.

Başkanlık yarışında ikinci kez yenilgiyi içine sindiremeyen Prabowo kaybettiğini bir türlü kabul etmiyor, destekçilerini sokağa, haklarını aramaya çağırıyordu. Bu durum aralarındaki işbirliğine rağmen eski başkan Yudhoyono’yu bile endişelendirmiş, parti üyelerini yanlış bir şey yapmamaları konusunda Singapur’da bulunduğu hastaneden uyarmıştı. Diğer tarafta Endonezya ordusu, “barışı bozacak şiddet olaylarına geçit vermeyiz” mesajını verirken Din Adamları Birliği de “Endonezya’nın ulus olarak birlik ve bütünlüğünün her şeyden önemli olduğunu hatırlatırken, kardeşlik duyguları içinde kalmalıyız” açıklaması yaptı.

Prabowo’nun yardımcığına aday Sandiaga Uno yenilgiyi kabullenip köşesine çekilince bir hayli azar işittiği fısıltı gazetesine yansımakta gecikmedi. Bununla birlikte seçim sonrası verdiği ilk söyleşide Uno, ülkenin yararı için teklif edilecek bir görevde olmaya hazır olduğunu söyleyerek Jokowi cephesine yeşil ışık yaktı. Sonuçlar kesinleşmeden başkanlığını ilan eden Prabowo ise şu günlerde dillere düştü, şakaların konusu oldu, kendisine başkan diye takılanlar olduğu söyleniyor.

Sandık başında can verdiler

Ne yazık ki seçim sonrası oy sayımları sırasında 270’den fazla sandık görevlisi hayatını kaybetti. Ağır çalışma koşulları ve yorgunluğa bağlı sağlık sorunlarının ölüm nedenleri olduğu belirtiliyor. Aynı nedenlerle 1878 kişinin de hasta düşüp tedaviye alındığı açıklandı. Sandıklarda 7 milyon kişi görev almıştı. Hükümetin ölenlerin ailelerine asgari ücretin 1 yıllık toplamına denk gelen 2500 dolar civarında bir tazminat ödemeyi planlandığı bildirildi.

Bu seçimin önemli bir özelliği de tarihinde ilk kez başkanlık, meclis ve bölgesel meclis seçimlerinin aynı günde, üçü bir arada yapılmış olmasıydı. Tasarruf gerekçesiyle alınan bu karar seçmen için olduğu kadar seçim görevlileri için de büyük bir zorluğu beraberinde getirdi, aynı zamanda oy sayımını zorlaştıran etkenlerden birisi olarak görülmekte. Diğer faktör ise oy sayımında çalışanların geçiçi işçi statüsünde sağlık kontrolü yapılmadan göreve başlatılan personel olmasıydı ve çalışma koşulları bir hayli zorlayıcıydı.

Kolay değil dünyanın 4. en kalabalık ülkesi olan Endonezya’da 193 milyon seçmenin yüzde 80’i, 809 binden fazla seçim merkezinde oy kullandı. Toplam 245 bin aday vardı, üç ayrı seçim için hazırlanmış oy pusulaları kullanıldı. Seçimin arkasından sosyal medyada çokça paylaşılan ise seçimin gerçek kahramanları oldu. Onlar 17 bin adalı ülkenin en ücra köşelerinden oyların en güvenli şekilde taşınmasını sağlayanlar. Araba geçmeyen ormanlarda patikalardan, ırmaklardan geçerken sandıkları sırtlarında, motosikletinin arkasında, atının terkisinde taşıyanlar ve onlar gündüz ve gecelerce süren elle sayım işinde sandık başlarında nöbet tutanlar!

Onlardan bazıları yorgunluktan hayata veda eden seçim şehitleri. Hangi tazminat hangi başkan geri getirebilir ki kaybedilen hayatları! Bir kez daha 1 Mayıs İşcinin Emekçinin Bayramı kutlu olsun.

gjtozkoparan@hotmail.com