Yeni ilke koruma kullan

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yılda 3-5 kez gittiğini belirttiği Urla’daki sit arazisine inşa edilen evlerle ilgili tartışma sürerken dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1996 tarihli “Tarihi Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları” ilke kararını değiştirdi. Sit alanlarında, koruma amaçlı imar planları, koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar yapılabilecekler arasına “zorunlu altyapı uygulamalarının” yanı sıra “kamu hizmet yapıları” da eklendi. Bu alanlarda önceden süregelen tarımsal faaliyet ile bağ ve bahçeciliğin yapılabileceği ancak bu amaç dışında kesinlikle  kullanılamayacağı hükmü de değiştirildi. Koruma amaçlı imar planları onaylandıktan sonra bu alanların bu amaç dışında kullanılmasına kapı aralandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 19 Nisan 1996 tarihli 421 sayılı “Tarihi Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları”na ilişkin ilke kararını değiştirdi. Eski ilke kararında, koruma ve kullanma koşulları sayılırken “Uzun devreli gelişme planı ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar zorunlu altyapı uygulamaları dışında, bitki örtüsünü, topografik yapıyı, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik hiçbir inşai ve fiziki uygulamada bulunulamayacağı” vurgulanıyordu. Yeni kararda ise bu hüküm, “Milli Park bulunan yerlerde uzun devreli gelişim planı, milli park bulunmayan yerlerde alanın tarihi ve kültürel değerlerini koruyan koruma amaçlı imar planları ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar zorunlu altyapı uygulamaları ve kamu hizmet yapıları dışında, bitki örtüsünü, topografik yapıyı, siluet etkisini bozabilecek, tahribata yönelik hiçbir inşai ve fiziki uygulamada bulunulamayacağı” şeklinde değiştirildi. Yeni kararda milli park ayrımı getirilirken, gelişme ve koruma amaçlı imar planları ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar yapılabilecekler arasına “zorunlu altyapı uygulamalarının” yanı sıra “kamu hizmet yapıları” da eklenmiş oldu. Böylece milli park bulunan yerlerde
uzun devreli gelişim planı, diğer yerlerde ise alanın tarihi ve kültürel değerlerini koruyan koruma amaçlı imar planları ilgili koruma bölge kurulunca uygun görülünceye kadar “kamu hizmet yapılarına” ilişkin “inşai ve fiziki” uygulamada bulunulabilecek.

Amaç dışı kullanım

Eski ilke kararında, “Bu alanlar içinde yer alan anıt ve şehitliklerin düzenleme ve gerekli onarımları için projeleriyle birlikte koruma kurulundan izin  alınması” öngörülüyordu. Yeni düzenlemeye göre ise, bu alanlar içinde yer alan “kamu hizmet yapıları” ile “altyapı hizmetleri”nin de düzenleme ve gerekli
onarımları için projeleriyle birlikte koruma bölge kurulundan izin alınacak. Yine eski ilke kararında, bu alanlarda önceden süregelen tarımsal faaliyet ile bağ ve bahçeciliğin devam ettirilebileceği ancak bu amaç dışında kesinlikle kullanılamayacağı belirtiliyordu. Yeni kararda ise “koruma amaçlı imar planları onaylanmadan bu alanların bu amaç dışında kesinlikle kullanılamayacağı” şeklinde değişiklik yapıldı. Buna göre koruma amaçlı imar planları onaylandıktan sonra bu alanların bu amaç dışında kullanılabileceği sonucu da ortaya çıktı.