Yargıya kimse güvenmiyor

Türkiye’de düşünce ve ifade özgürlüğü var mıdır sorusuna MHP’lilerin yüzde 41,8’i, AKP’lilerin de yüzde 22,4’ü ‘Hayır yoktur’ cevabı verdi. AKP seçmenlerinin yalnızca yarısı (50,6) yargının bağımsız olduğunu, yüzde 57,3’ü mahkemelerin tarafsız olduğunu düşünürken, MHP’ye oy verenlerden yüzde 70,6’sı ise yargının bağımsız olmadığını, yüzde 43,3’ü de mahkemeleri tarafsız bulmadığı görüldü.

SODEV başkanı Ertan Aksoy’un açıkladığı raporun toplantısına, eski Kültür Bakanı Ercan Karakaş, CHP Eski Milletvekilleri Zeynep Altıok ve Barış Yarkadaş katıldı. Türkiye genelinde gerçekleştirilen anket çalışmasında hane halklarının yargı bağımsızlığına ve yargı kurumuna güveni incelendi. 10-12 Haziran arasında özellikle 31 Mart Yerel Seçimleri sonrasında, İstanbul Büyükşehir Seçimlerin iptal edilmesi sonrası ve 23 Haziran seçimleri öncesi bin kişiyle gerçekleştirilen araştırmada seçmenlerin yargıya ilişkin algı ve düşünceleri ortaya koyması bakımından önemli veriler açıklandı.

Adalet denince adaletsizlik

Araştırmaya katılanların yüzde 23,3’ünün Adalet denince aklına ilk gelen ‘adaletsizlik ve adaletin olmadığı’ olurken, ikinci sırada yüzde 17,7 ile eşitsizlik oldu. Cevaplar arasında Tayyip Erdoğan diyenlerin de olması dikkat çekti. Yargı, bağımsızlık, güvenirlik ve tarafsızlıkta katılımcılardan ortalamanın altında not aldı.

Yargıya güven yok

Katılımcıların yargı bağımsızlığı, yargıya güvenleri ve mahkemelerin tarafsızlığına ilişkin verdikleri cevaplarda her üç alanda da 5 üzerinden 3’ün altında kaldı. Buna göre katılımcıların yüzde 48,5’i yargının bağımsız olmadığını; yüzde 41,6’sı Türkiye’de yargıya güvenmediğini; yüzde 42,6’sı ise Türkiye’de mahkemelerin tarafsız olmadığını düşünmekte.

Parti seçmenlerinin verdiği cevaplarda da Türkiye’de yargının siyasallaştığı belirten veriler ortaya çıktı. AKP seçmenlerinin yalnızca yarısı (50,6) yargının bağımsız olduğunu, yüzde 57,3’ünün mahkemelerin tarafsız olduğunu düşünürken, MHP’ye oy verenlerin yüzde 70,6’sı ise yargının bağımsız olmadığını, yüzde 43,3’ü de mahkemeleri tarafsız bulmadığı görüldü. CHP’li seçmenin de yüzde 70,6’sı yargının bağımsız olmadığını, yüzde 62,5’i yargıya güven duymadığını, yüzde 59,5’i ise mahkemelerin tarafsız olmadığını düşünüyor. Yargıya dönük olumsuz algı en çok HDP seçmeninde. Rapora göre HDP’de, yargının bağımsız olmadığını düşünenler yüzde 82,8, yargıya güven duymayanların oranı 78,6, mahkemelerin tarafsız olmadığını düşünenler ise yüzde 72,9 olduğu görüldü.

AKP ve MHP’liler de ‘eşit şekilde yargılanmayacak’ diyor

Ankete katılanların yarısı (50,7) Türkiye’de ifade özgürlüğü olmadığını düşünmekte. Türkiye’de makam/mevki sahibi biri ile sıradan bir yurttaş mahkemelik olsa eşit koşullarda yargılanmayacağını düşünenlerin oranı yüzde 79 olurken MHP seçmenin de bu oran yüzde 85,1’e çıktı. Türkiye’de düşünce ve ifade özgürlüğü var mıdır sorusuna katılımcıların yüzde 50,7 ‘Hayır yoktur’ cevabı verirken yine MHP seçmeninde bu oran yüzde 41,8 oldu. Raporda çarpıcı bir diğer nokta da AKP seçmeni ifade özgürlüğü konusunda yüzde 22,4 olumsuz cevap verirken, yüzde 63,5’te mahkemeler karşısında makam/mevki sahibi biri ile sıradan yurttaşın eşit şekilde yargılanmayacağını düşünüyor.

En çok güvenilen ordu

Kurumlara güven sıralamasında katılımcıların yüzde 23,6 ordu, yüzde 19,4’ü emniyet, yüzde 15,6’sı hükümet, yüzde 15,1’i yargı, yüzde 15,0’ı meclis ve yüzde 9,2’si de basın/TV dedi.
Yüzde 70; Hak edilen ceza verilmez

Cinsel istismar/taciz, yolsuzluk ve hırsızlığın cezasız kalacağı veya hak edilen cezalardan az ceza alacağını düşünenlerin oranı yüzde 70’lerin üzerinde oldu.

Kimse seçimin iptalini doğru bulmuyor

YSK’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçimlerini iptal etmesi sonrasında ankete katılanların yüzde 60,5’i bu kararın adaletsiz olduğunu düşünmekte. Partiler nezdinde bu incelendiğinde CHP, HDP, İYİ Parti’li seçmenlerin yüzde 94’ten fazlası kararın adil olmadığını düşünüyor. MHP’li seçmenlerin yüzde 65,7’si, AKP’li seçmenin de yüzde 22,7’si kararın adil olmadığını düşünüyor.