Yalancı bahara kanmayın

Enflasyonun uzun bir süredir çift haneye yakın seyretmesindeki ana belirleyici olan gıda fiyatlarındaki artışın çift haneden yüzde 1’lere gerilemesiyle yıllık enflasyon nisanda yüzde 7.46’dan yüzde 6.57’ye düşerek 3 yılın dibini gördü. Ekonomistlere göre yıllık enflasyonda dip test edilmiş olabilir, çünkü çekirdek enflasyonda katılık devam ediyor.

Yüzde 9’un üzerinde seyrini sürdüren çekirdek enflasyon nedeniyle Merkez Bankası’nın para politikasında sıkı duruşu sürdürmesi gerekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ocakta yıllık bazda yüzde 11 civarında olan gıda enflasyonu martta yüzde 4.58’e, nisanda ise yüzde 1.38’e geriledi. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) nisanda aylık bazda yüzde 0.78 ile yüzde 1 olan beklentilerin altında artış gösterdi. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 0.52 artarken yıllık artış yüzde 3.8’den yüzde 2.87’e geriledi.

84 gıdanın fiyatı arttı

Verilere göre endekste aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 1.48 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Aylık en yüksek artış yüzde 12.60 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşirken, yıllık en yüksek artış yüzde 12.84 ile tütün ve alkolsüz içeceklerde yaşandı. Geçen yılın aynı dönemine göre sadece 42 ürünün fiyatı düştü. Nisan ayı enflasyonuna, ayın başından itibaren tezgâhlarda olmasına rağmen erik, üzüm, karpuz, kavun, armut, kiraz, ayva, bezelye fiyatları dahil edilmedi. Enflasyondaki düşüşte özellikle azalan tarım ürünleri fiyatları etkili oldu. Ekmek, kırmızı et, tavuk, yumurta, beyaz peynir, tuz, toz şeker, su, kuru soğan başta olmak üzere sofralarda en çok kullanılan 84 gıda ürününün fiyatı arttı.

Giyinmek hayal

Fiyatı azalan gıda ürünleri şöyle: Pirinç, makarna, şehriye, salam, balık, yoğurt, kaşar peynir, margarin, portakal, çilek, ceviz içi, fındık içi, antep fıstığı, kuru kayısı, çarliston biber, dolmalık biber, sivri biber, domates, taze fasulye, kabak, marul, maydanoz, patlıcan, salatalık, yeşil soğan, patates, kuru fasulye, salça, tahin helvası.

Diğer yandan giyinmek hayal oldu. Bütün giyim ürünlerinin fiyatı arttı. Yıllık bazda fiyatı
azalan ürünler sadece kadın ceket, çocuk çorap, kadın terlik oldu. Diğer ürün gruplarında ise fiyatı azalan ürünler sadece tüpgaz, ilaçlar, uzman doktor muayene, benzin, LPG dolum ücreti, mazot, araba kiralama, görsel işitsel veri işleme, özel lise ücreti, özel dershane ücreti şeklinde sıralandı.

Çekirdekte katılık var

Veriler çekirdek enflasyondaki katılığın devam ettiğini gösteriyor. Çekirdek göstergelerden “H” (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç) marttaki yıllık yüzde 9.32’den nisanda yüzde 9.21’e gerilerken, “I” (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç) yüzde 9.51’den  yüzde 9.41’e indi.

Piyasalarda Merkez Endişesi

Enflasyon verisi sonrası Türkiye piyasalarında görülen iyimser hava çok kısa sürdü. Küresel riksten kaçış eğilimiyle birlikte para politikasına yönelik endişeler kuru zıplattı, borsayı üç ayın dibine çekti. Veri açıklamadan önce 2.7975 civarında olan dolar/TL ilk etapta 2.7925’in altına inse de daha sonra yükselerek 2.84’ten kapandı.

BIST 100 endeksi de 84 bin 300 puan civarından yüzde 3.29 düşerek üç ayın en düşük seviyesine indi. Bankacılık endeksi yüzde 3.92 ile düşüşte başı çekti. 10 yıllık tahvil faizi de 17 baz puan yükselerek yüzde 9.42’ye çıktı. HSBC Portföy Yatırım Stratejisti İbrahim Aksoy, “Gelecek aylarda siyasi gelişmeler ve para politikasının bağımsızlığı Türkiye piyasaları açısından daha da fazla konuşulacak” dedi.

Küresel riskler nedeniyle Avrupa borsaları yüzde 1.6, gelişen ülke borsaları ise yüzde 1.9 düştü.  

YIL SONUNDA YÜZDE 8'E ÇIKABİLİR

TCMB Başkanı Murat Çetinkaya 26 Nisan’da gerçekleştirilen yılın ikinci enflasyon raporunda, gıda fiyatlarında geçmiş yıllarda yüksek oynaklık ile karşılaştıklarını, bu nedenle de 2016 yılına ilişkin yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmeyerek yüzde 7.5 seviyesinde tuttuklarını söylemişti. Reuters’ın veri öncesi 23 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 8 seviyesinde yer alıyor. İş  Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Çekirdek göstergelerde iyileşmenin sınırlı kalması enflasyondaki iyileşmenin kalıcı olmayabileceğine ve Merkez Bankası’nın sıkı parasal duruşu korumasıgerektiğine işaret ediyor... Yıllık enflasyon artık dip noktasına yakın, önümüzdeki aylar itibarıyla  yıllık enflasyon yönünü yukarı döndürecek” dedi. Verinin ardından kur ve tahvil bono piyasasında sınırlı  da olsa bir iyimserlik gözlendi. Ancak yatırımcıların küresel merkez bankalarının agresif politika genişlemeleri üzerinden ekonomik büyümeyi ne kadar destekleyebileceklerine dair şüphelerinin ortaya çıkması nedeniyle küresel piyasalarda yaşanan riskten kaçış ile enflasyon verilerinin yarattığı iyimserlik kalıcı olamadı.