Washington ile Pekin hattında ittifak blokunu genişletme arayışı hızlandı

Washington yönetimi, Avrupa Birliği ile transatlantik işbirliği vurgusu yaparken Çin’in hem Dışişleri hem de Savunma Bakanı’nın bölgeye yönelik temasları dikkat çekiyor. Gözler Akdeniz gerilimindeyken Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe, dün Yunanistan’ı ziyaret etti. ABD’nin Yunanistan Büyükelçisi Geoffrey Pyatt da Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile görüştü.

Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesi, Wei’nin bölgedeki bazı ülkeleri kapsayan turunda Pekin’in Avrupa ile geleneksel dostluğu daha da pekiştirme, askeri işbirliğini geliştirme hedefinin bulunduğuna değindi. Wei, Atina temasları çerçevesinde Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou tarafından da kabul edildi.

Haberde, Çin basınına yansıyan haberlere dayanılarak Savunma Bakanlığı’nın, Wei’nin 26 Mart’ta başlayan bölge ziyaretinin Macaristan, Yunanistan, Kuzey Mekedonya ve Sırbistan’ı kapsadığı, bu ülkelerden gelen davet üzerine gezinin yapıldığı açıklaması aktarıldı. 

Pekin’in geniş kapsamlı, dev bütçeli “Kuşak ve Yol” projesi çerçevesinde geçmiş yıllarda Çin Denizcilik Grubu’na bağlı bir şirketin Yunanistan’ın Pire Limanı’ndaki konteynır terminalini işletme hakkını satın aldığı duyurulmuştu. 

‘ABD YENİ ÜS PEŞİNDE’

Öte yandan Yunanistan’da Miçotakis yönetiminin ABD ile yakın işbirliği de biliniyor. ABD’nin Girit’teki Suda Üssü’nün ardından Dedeağaç’ta askeri yapılanma hamlesi, NATO tatbikatı çerçevesinde sevkıyat haberleri basına yansımıştı. Ayrıca geçen hafta ABD Başkanı Joe Biden’ın, Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçatokis’i ülkenin 200. bağımsızlık yıldönümü kutlaması çerçevesinde aradığı ve “güçlü ikili bağların derinleştirilmesi” vurgusu yaptığı belirtilmişti. Biden’ın artan savunma işbirliğine de dikkat çektiği aktarılmıştı. 

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, “Biden, Doğu Akdeniz’de istikrar için umutlu olduğu mesajını verdi. Ayrıca iki lider enerji güvenliği, Çin, Rusya ve Batı Balkanlar dahil ortak çıkar konularında koordinasyon yapılması konusunda mutabık kaldı” denilmişti. Yunan Estia gazetesinde de Dedeağaç’tan sonra Selanik, Volos, Girit ve Kavala’ya yeni Amerikan üsleri kurulabileceği iddiası aktarıldı. ABD’nin anlaşmaların 5 yıllık olmasını istediği savunuldu. Washington açısından, Dedeağaç ve Kavala limanları ile havaalanlarının Rusya faktörüne işaretle Karadeniz’in kontrolü için stratejik noktalar olduğu kaydedildi. Biden yönetiminin Türkiye’nin Rus S-400 füze savunma sistemi konusundaki muhalefetine değinildi. Kimi yorumda bu çerçevede Washington’ın Atina ile işbirliğini güçlendirme arayışında olduğu belirtildi.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi de geçen hafta kendi ülkesi gibi ABD baskısının merkezinde olan Rusya’nın Dışişleri Bakanı’nı ağırladıktan sonra Ortadoğu turu kapsamında Suudi Arabistan’a gitmişti. Geçen perşembe günü de Ankara’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü. Çavuşoğlu, ekonomik işbirliği potansiyelini ele aldıklarını belirtmişti. “Salgınla mücadele ve aşı konusunda işbirliğini ilerleteceğiz” derken “Uygur Türklerine ilişkin hassasiyetimizi ve düşüncelerimizi ilettik” ifadelerini de kullanmıştı. Wang daha sonra ise İran’a geçmiş, iki ülke arasında 25 yıllık kapsamlı işbirliği anlaşması imzalanmıştı. Pekin, Moskova hattından ABD’ye yaptırımlara karşı tepki ve İran’la nükleer anlaşmaya koşulsuz dön çağrısı gelmişti.