Vizesiz AB için kritik gün

AB ile Türkiye arasında mülteci takasına paralel olarak 16 Aralık 2013’te imzalanan ancak Türkiye’nin atacağı adımları bildirmemesi nedeniyle sürekli ertelenen vize serbestisi müzakerelerinde kritik süreç bugün başlıyor. AB Komisyonu Göç ve İç İşleri Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Simon Mordue, Türkiye’nin 72 kriterden, kalan 7 kriter için şubat ayında sunduğu yol haritasına yönelik Komisyon’un görüşmelerini iletmek üzere bugün Dışişleri Bakanlığı’nda görüşmelere başlayacak. Mordue başkanlığındaki heyet ile yapılacak görüşmelerde hedef sadece diyaloğun başlaması. Müzakerelerin EUROPOL’daki tüzük değişikliği gibi konular nedeniyle yıllarca sürmesi bekleniyor. AB ülkelerinde Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taşıyanlara vize serbestisi sağlanması için Brüksel-Ankara arasında Geri Kabul Anlaşması’na paralel olarak 2013’te imzalanan, Mart 2016’da ise ‘1’e 1 takas’ formulüyle güncellenen mutabakat için yapılacak görüşmelerden Ankara’nın temel beklentisi müzakerelere başlanmış olması.

Türkiye’nin şubat ayında sunduğu kalan 7 madde ile ilgili yol haritasında yer alan, başta fikir ve ifade özgürlüğü ile bağlantılı Terörle Mücadele Kanunu’nda (TMK) hükümetin kısa vadede düzenleme yapması beklenmiyor. Diplomatik kaynaklar ise bu aşamada bir metin üzerinde müzakerelerin başlamasını da olumlu görüyor. Türkiye’nin yerine getirmesi beklenen 7 kriterden biri olan EUROPOL konusundaki mutabakat ise Ankara demokratikleşme yönünde adım atsa dahi uzun zaman alacak. Türkiye, EUROPOL ile işbirliği yapmak üzere müzakerelere başlamaya hazır olduğunu resmen iletti. Türkiye, eğer yol haritasını 1 Mayıs 2017’den önce sunsaydı, EUROPOL ile işbirliği anlaşması çok daha kolay çözülebilecekti. Ancak AB tüzüğünü değiştirdi. Artık varılacak anlaşmayı tüm AB üyelerinin onaylaması gerekecek. Sadece bu kriter üzerinde müzakerelerin 1 yıldan uzun sürmesi bekleniyor. AB, hapisteki gazetecilerin serbest bırakılmasını ve TMK’nin fikir ve ifade özgürlüğü önünde engel olarak kullanılmamasını, kişisel verilerin korunmasına yönelik kanunda iyileştirme yapılmasını bekliyor. Adli işbirliğinde ise Türkiye’nin Rum Kesimi’ni tanımaması nedeniyle formül bulunması gerekiyor. 

ANKARA’NIN ÖNERİLERİ

1. “Habercilik sınırlarını aşmayan ve eleştiri amacıyla dile getirilen düşüncelerin suç oluşturmayacağı” hükmü TMK’ye eklenecek.

2. Türkiye, Geri Kabul Anlaşması’nın tüm maddeleriyle uygulanmasını, vize serbestisiyle eş zamanlı olarak hayata geçirecek.

3. Biyometrik pasaportları 2 Nisan’dan itibaren dağıtılmaya başlanacağı açıklandı.

4. GRECO’ya uyum kapsamında adımlar atılacak; etik düzenleme geçirilecek.

5. Türkiye, EUROPOL ile müzakerelere başlamaya hazır olduğunu resmen iletti.

6. Kişisel verilerin korunması kanununda istisnai hükümlerde düzenleme yapılacak, bağımsızlığı arttırılacak.

7. Adli işbirliğinde Türkiye, Rum Kesimi’ni tanımayacağını bildirdi.

BRÜKSEL’İN BEKLENTİLERİ

1. AB, kanundan çok uygulamada ifade özgürlüğünün sağlanmasını istiyor.

2. Bu hüküm eşzamanlı olarak hayata geçirilecek; Geri Kabul Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi ile hayata geçecek.

3. Hükümet, biyometrik pasaportlar hâlâ dağıtılmadı.

4. GRECO sözleşmesi çerçevesinde Türkiye kendisinden beklenen başta yolsuzluk, siyasi etik yasası gibi birçok alanda adım atmıyor.

5. Türkiye, EUROPOL ile işbirliği sürecini bilinçli olarak öteledi ve bürokratik onayla tamamlanacak işbirliği için artık Konsey onayı gerekiyor.

6. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin kanunda, kurumsal özerklik başta olmak üzere değişiklik talep ediyor.

7. Türkiye’nin Rum Kesimi’ni tanımaması nedeniyle, AB ile adli işbirliği sürecinin hayata geçirilebilmesi için formül aranacak.