Vejetaryen beslenme

Veganlar: Hiçbir hayvansal kaynaklı besin tüketmeyip sadece bitkilerle beslenen kişilerdir. Bu besinlere arıdan sağlanan bal, kemiğin kaynatılmasıyla elde edilen jelatin, süt içeren çikolata da dahildir.

Fruvitarianlar: Sadece meyvelerle ve botanik bakımından meyve sayılan kabak, salatalık, biber ve domates gibi sebzelerle beslenirler. Lakto vejetaryenler: Bitkisel besinlerle birlikte hayvansal kaynaklı besinlerden süt ve süt ürünlerini tüketirler. Ova vejetaryenler: Bitkisel besinlere ek olarak yumurta tüketirler. Et ve süt tüketmezler.

Lakto-ova vejetaryenler: Öldürülmüş hayvan ürünü yemeyip, hayvan canlı iken ürettiği süt ve yumurtayı tüketirler. Polo vejetaryenler: Bitkisel besinler yanında hayvansal olarak yalnızca kümes hayvanlarını tüketirler.

Pesko vejetaryenler: Bitkisel besinler yanında hayvansal olarak yalnızca su ürünlerini tüketirler.

Semi-vejetaryenler: Kırmızı et tüketmezler, sınırlı miktarda tavuk, balık tüketirken; yumurta, süt ve türevlerini serbestçe tüketirler.

FAYDALARI OLDUKÇA FAZLA

Sağlıklı beslenme önerileri takip edildiğinde ve beslenme dikkatli bir şekilde planlandığında vejetaryen beslenmenin sağlık için faydaları oldukça fazladır.

Hayvansal kaynaklı besinlerin toplam yağ, doymuş yağ ve kolesterol içeriği yüksektir. Dolayısıyla vejetaryen diyetler kalp-damar hastalık riskini azaltmaktadır.

Ayrıca beslenmede; posa, sebze, meyve ve kurubaklagil gibi bitkisel besinlerin fazla tüketilmesinden dolayı kan basıncının düzenlenmesinde etkili olan potasyum ve magnezyum alınması kalp sağlığını desteklemektedir.

Vejetaryen beslenmede kurubaklagil, ceviz, fındık gibi yağlı tohumlar, taze sebze, meyve ve tahıl ürünlerinin tüketimi fazladır. Bu besinler, kansere karşı koruyucu olarak bilinen antioksidan öğelerin (E vitamini, C vitamini, karotenoidler) alımını artırmaktadır.

B12 VE D VİTAMİNİNE DİKKAT

Et gibi yüksek protein içeren besinlerin fazla tüketimi, kemiklerden kalsiyum kaybına neden olabilmektedir. Vejetaryen beslenmede, yeterli düzeyde az yağlı süt ürünleri bulunduğunda yeterli kalsiyum alımını sağlanır ve kemik erimesi riskini azalır.

Vejetaryen olmak her zaman sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürüldüğü anlamına gelmez. Vejetaryenler besin çeşitliliklerini iyi ayarlayamazlarsa demir eksikliklerine bağlı kansızlık (anemi) görülmektedir. Özellikle veganlarda B12 vitamini yetersizliği de anemiye neden olmakta ve sinir sistemine geri dönüşü olmayan zararlar vermektedir.

Besin çeşitliliği sağlanamadığı ve B12 vitamini gereksinimini karşılayacak kadar yumurta ve süt gibi hayvansal kaynaklı besinler tüketilmediğinde kanda kalp damar hastalıkları için bir risk faktörü olan homosistein yükselmektedir.

Hiçbir hayvansal besini tüketmeyen veganların yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlaması çok zordur. Vegan olan kişiler; B12 vitamini, D vitamini, kalsiyum, demir ve çinko gibi besin öğelerinin alımında dikkatli davranmalı ve gerekli durumlarda bir hekim veya diyetisyene danışarak çeşitli besin ögesi takviyeleri almalıdırlar.