Uluslararası enerji uzmanı Öğütçü, teknoloji ve maliyete dikkat çekti

Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği doğalgazı ve sonraki süreci yorumlayan uluslararası enerji uzmanı ve Londra Enerji Kulübü Başkanı Mehmet Öğütçü, bu haberin her yıl gaz ithalatına 12 milyar dolar ödeyen Türkiye için sevindirici olduğunu belirtti. Ancak rezervle ilgili açıklamalardaki beklentilere dikkat çeken Öğütçü, öncelikle şu hatırlatmayı ve uyarıyı yaptı:

‘OYUN’U DEĞİŞTİRMEZ

“İleride yeni keşifler olması ihtimali var tabii ki ama biz şimdilik TPAO’nun testler neticesinde belirlediği 320 milyar metreküpü esas alırsak bu kaynak dünya ölçeğinde ‘oyun değiştirici’, ‘eksen kaydırıcı’ bir avantaj sağlamaz. Genellikle ülkelerin kendi ilan ettikleri rezervlere uluslararası oyuncular pek itibar etmemekte, çok rastlanılan abartı ihtimalini bertaraf etmek için rezervlerin parasal değerini de belirleyecek şekilde dünyaca kabul edilmiş tarafsız uzmanlarca teyid edilmesini de istemektedirler.”

Kullanımla ilgili 2023 hedefini de değerlendiren Öğütçü, tespitten üretime bu sürenin genelde 7-8 yılı bulduğunu, bunun istisnasının ise 3.5 yılla Mısır’ın ENİ, BP, Mubadala ve Rosneft tarafından işletilen Zohr sahası olduğunu hatırlattı.”

Gereken finansman, teknoloji, deneyim ve ‘know-how’ olmaksızın Karadeniz’in son derece zorlu ve maliyetli denizaltı ve üstü koşullarında başarı sağlamak Akdeniz’e kıyasla daha zor” diyen Öğütçü şöyle devam etti:

YATIRIMCI İŞTAHI AZ

- Uluslararası şirketlerle işbirliği ya da ortaklık bu yüzden kaçınılmazdır. Güzide kurumumuz TPAO’nun mevcut kaynakları bu iş için yeterli olmayabilir, ciddi şekilde takviyesi gerekiyor.

- Dünya pazarlarında doğalgaz arz fazlası olduğunu, talebin düştüğünü, fiyatların azaldığını görüyoruz. Böyle bir dönemde ülkelerin de şirketlerin de yatırım iştahı düşük olduğundan yatırımcı bulmak her zamankinden daha zor olabilir.

- Tavsiyem, bu keşfi ne küçümseyelim ne abartalım. Soğukkanlı bir yaklaşımda bu güzel haberi gerçek boyutunda tutalım, yeni rezervler keşfine yoğunlaşalım. Nihai yatırım kararından önce de dünyadaki başarılı örnekleri iyice inceleyelim.

DOĞU AKDENİZ’DE HAMASET

Doğu Akdeniz’deki enerji gerilimini de yorumlayan Mehmet Öğütçü, Türkiye karşıtı cephenin genişlemesi ve keskinleşmesinin hâlâ doğru açıdan değerlendirilmediğini belirtti. “Hamaset, yanlış algı ağır basıyor” diyen ve bölge ülkelerine atıf yapan Öğütçü, şu vurguyu yaptı: “Aynı coğrafyanın ebedi mahkûmları olarak birlikte varız, öyle yaşamaya alışmak zorundayız. Egemenlik alanları paylaşımını ne sadece (imzalamadığımız) BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne dayalı ne de silah gücüyle ‘oldubitti’ yöntemiyle çözümlememiz gerçekçi değil. Uluslararası hukuk bu netameli coğrafyada ‘hakkaniyet’ ve ‘adalet’ prensiplerini dikkate almadan uygulanamaz. Siyasi ve güvenlik boyutu da göz önünde tutulmalıdır.”

Ayrıca diplomasiye, uzlaşıya şans verilmesini isteyen Öğütçü, tutarlı, ne istediğini bilen bir politikanın ısrarla izlenmesini önererek “Şansölye Merkel ya da elinde koz olan başka bir Batılı liderin zorlamasıyla çizgi değiştirilmemelidir” dedi.