Ucuz bir ilacın kasa enjekte edilmesi, 'kazalardaki ağır kanamalı binlerce kişiyi kurtarabilir'

İngiltere'de yapılan bir araştırmada, kaza sonrası ağır kanamalı hastalara yapılacak basit bir enjeksiyonun binlerce yaşamı kurtarabileceği sonucuna varıldı.

Times gazetesinde yer alan habere göre, ucuz ve yaygın bulunan ve kanın pıhtılaşmaya teşvik eden traneksamik asit (TXA) yaralı kurbanlara bir saat içinde verilirse, ölümleri üçte bir oranında azaltabilir.

Çalışmada, her 15 dakikalık gecikmede ilacın yaşam kurtarma potansiyelinin yüzde 15 azaldığı belirtilirken, şu anda İngiltere'de yaralıların sadece yüzde 3'üne kazadan sonraki bir saatlik sürede bu ilacın uygulandığı kaydedildi.

Şu andaki standart uygulama, TXA'nın kaza kurbanlarına damar yolu açılarak verilmesi.

Ancak İngiliz Anestezi Dergisi adlı bilimsel yayında yer alan çalışmaya göre TXA, tıpkı grip aşısı gibi basit bir kas enjeksiyonuyla da uygulanabiliyor.

Çalışmayı yapan ekibin başındaki, Londra Hijyan ve Tropikal Tıp Okulu'ndan Dr. Ian Roberts. "Kas içine zerk edilen TXA travma ölümlerine karşı bir aşı gibi. Acil bir TXA enjeksiyonu ciddi bir yaralanmadan sonra hayat kurtarabiliyor, ancak hastalar yeterince hızlı nakledilemiyor. İlk müdahale ekiplerinin yapacağı hızlı bir kas içi enjeksiyonu, yaşamla ölüm arasındaki fark anlamına gelebilir" diyor.

'Hızla kastan kana karışıyor'

Roberts, ilacın hızla kaslardan kana geçtiğini ve biraz kızarıklık ve şişlik dışında bir yan etkisi olmadığını vurguluyor. "Bence derhal kullanmaya başlayabiliriz" diyen Roberts şöyle devam ediyor;

"Bir kaza yerine yeni ulaştınız, yolun kenarında ya da merdivenin başında yatan biri var, temel işlemleri yapıyorsunuz, havayolunu açıyorsunuz, solunum ve daha sonra da traneksamik asiti kas enjeksiyonuyla çok çabuk bir şekilde verebilirsiniz, kana o kadar çabuk karışıyor ki, etkisini gerçekten, gerçekten çabuk görebilirsiniz."

Çalışmada, Londra'daki hastanelerde yatan 30 kanamalı travma hastası incelendi. TXA'nın ilk dozu bu hastalara damar yoluyla, ikinci dozu ise kas enjeksiyonuyla verildi.

Testler, TXA'nın kastan çabuk özümsendiğini, tüm hastalarda gereken düzeylere 15 dakika içinde çıktığnı gösterdi.

Dr. Roberts, bulgularının özellikle, ilk yardım görevlilerinin damar yolu açma imkanının daha az olduğu az ve orta gelirli ülkelerde işe yarayacağını belirtiyor. Travma ölümlerinin yüzde 90'I bu ülkelerde gerçekleşiyor ve hastaların yüzde 80 kadarı hastaneye ulaşmadan ölüyor.

Epi-pen uygulaması

Araştırma ekibi, aynı zamanda İngiliz Ordusu'yla, diyabet hastalarının kullandığı insulin kalemleri gibi bir otomatik enjektör üzerinde de çalışıyor.

Dr. Roberts "Ambulans ulaşmadan önce çevrede ilk yardım bilen birileri ya da polis memurlarınca kullanılabilecek bir otomatik enjektör, her yıl binlerce kişinin hayatını kullanılabilir. Yaralı askerlere de ya kendileri ya da badileri tarafından uygulanabilir" diyor.