Türkiye'nin gündemindeki konu: Satışa kimler aracılık etti?

İYİ Parti İzmir Milletvekili ve Genel Başkan Başdanışmanı Dr. Aytun Çıray, bir süredir gündemden düşmeyen “128 Milyar Dolar nerede?” sorusunu Meclis Başkanlığına sunduğu bir yazılı soru önergesiyle Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’a sordu.

Önergesinde "Pandemiyle birlikte derinleşen kriz, çorap değiştirir gibi değişen Merkez Bankası başkanları ve en önemlisi iktidarın para politikaları ülkemizi içinden çıkılmaz bir buhrana sürüklemektedir" diyen Çıray, "2019 Mart ayından beri döviz rezervlerimizin parça parça satılmaya başlandığı ve günümüze kadar 128 milyar doların da üzerinde bir satış gerçekleştirilerek rezervlerin eritildiği açık kaynaklarda görülmekte ve ekonomi uzmanları tarafından açıkça belirtilmektedir" ifadelerini kullandı.

"BİR KIZILDERİLİLER AÇIKLAMA YAPMADI!"

Aytun Çıray şöyle devam etti:

"Merkez Bankası rezerv yönetiminde belirtildiği üzere ülke döviz rezervlerinin Merkez Bankası tarafından saklı tutulmasının amaçları; para ve kur politikalarına olan güveni sağlamak ve bu politikaları desteklemek, hazinenin yabancı para iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek için gerekli olan dövizi hazır bulundurmak, ülkemizin ekonomisini yurt içi veya yurt dışında oluşabilecek ani finansal değişimlere karşı dayanıklı hâle getirmek, uluslararası piyasalarda ülke ekonomisine duyulan güveni artırmak olduğu açıkça belirtilmiştir. Adalet ve Kalkınma Partisi yöneticileri buhar olan 128 milyar dolar ile ilgili seçim kaygılarına göre farklı açıklama yapıyorlar. Yetkili yetkisiz her kafadan bir ses çıkıyor. Hamaset gırla gidiyor. 128 milyar doların nerede olduğunda dair sadece Kızılderililer açıklama yapmadılar! Ancak bu kampanya bir çığ gibi büyüyor, yalnızca siyasiler değil sokaktaki her vatandaş bu para nerede diye soruyor. O nedenle derhal ekonomi uzmanlarının kamuoyunda gündeme getirdiği bu çok önemli soruların cevaplandırılması ve şeffaf devlet ilkesinin gereği olarak toplumdaki şüphelerin giderilmesi gerekmektedir."

"128 MİLYAR DOLAR REZERVİN SATIŞINA KİMLER ARACILIK ETTİ?"

Çıray, Bakan Elvan'ın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti;

1-  Satılan, eritilen döviz rezervi miktarı tam olarak ne kadardır? 128 milyar doların üzerinde midir?

2-  128 milyar dolarlık döviz rezervleri Merkez Bankası’ndan hangi yollarla çıkarılmıştır?

3-  Merkez Bankası bu konuda, kendi bünyesi dışında yapılan satışlara ilişkin bir Banka Meclisi kararı, Yönetim Komitesi kararı almış mıdır? Satışlarla ilgili bir Karar Defteri tutulmuş mudur?

4-  Ülke rezervlerinin finansal güvenliği tehlikeye atacak düzeyde bu denli eritilmesinde siyasi direktif var mıdır? Varsa kim vermiştir?

5-  Merkez Bankası’ndan çıkarılan dövizler nereye aktarılmıştır?

6-  Söz konusu rezerv miktarı hangi mekanizmalar aracılığıyla satılmıştır? Bankalar arasında mı? Döviz brokerleri aracılığı ile mi? Uluslararası banka ya da finansal kurumların oluşturduğu trading sistemleri aracılığı ile mi?

7-  Satışa aracılık edenler “blind broker” mıdır? Yoksa alıcı ve satıcı taraflar birbirlerini bilebilecek bir eşleşme ile mi satışlar gerçekleşmiştir?

8-  Dövizlerin günlük olarak işleyişte satışına kimler karar vermiştir?

9-  Hangi kurdan ne kadarlık miktarlarla satılmıştır?

10- Hangi kurdan ne kadar satılacağına kim/kimler karar vermiştir?

11- Satışla alınan TL’ler ne yapılmıştır? Hemen Merkez Bankası’na aktarılmış mıdır? Üzerinden faiz, komisyon elde edilmiş midir?

12- Satışların alıcıları bilinmekte midir? Alıcılar biliniyorsa döviz satışları sırasında satıcının aleniyeti ile işlem ilişkisi örtülenmiş midir?

13- Blok satışlar yapılmış mıdır? Yapıldıysa kimlere, ne kadar, hangi kurdan satılmıştır?

14- Uzlaşmalı, pazarlıklı satış yapılmış mıdır?

15- Yapılan satışlardan oluşan kur zararı (Hazine üzerine alınan pozisyonlar dâhil) ne kadardır?