İranlı gözüyle Erdoğan... Ankara’da başka Tahran’da başka

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İran’ın bölgeyi domine ettiğini söyleyip Suriye, Irak ve Yemen’den çekilmesi çağrısı yapmasıyla kopan krizin üzerine dün Tahran’ı ziyaret etti. İranlı milletvekillerinin Erdoğan’ın gelmemesi ya da özür dilemesi için baskı yaptığı İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Sadabad Sarayı’nda limuzinden inerken karşıladığı Türk mevkidaşıyla kırmızı halıda el ele yürüdü. Ortak basın toplantısını besmeleyle açan ve Ruhani’ye “kardeşim” diye hitap eden Erdoğan, Sünni Arap koalisyonun İran nüfuzuna saldırdığı Yemen’in adını anmasa da, görüşmeden Yemen için ortak çalışma çıktı. Bölgede uzlaşı mesajı veren Erdoğan, İran gazının ucuzlamasını ve ticaretin artmasını talep etti. İşbirliği Konseyi toplandı, önemsiz 8 anlaşma,1 zapt imzalandı.

IRAK-SURİYE: Erdoğan, Şam ve Bağdat’ın müttefiki Tahran’da şöyle konuştu: “Irak kan ağladığımız bir yer. 100 bini aşkın insan öldü. Tarih katledildi. Suriye’de 300 bin öldü. Beni ne Şii ne Sünni ilgilendirir. Ben Müslüman öldü, insan öldü diye bakarım. Bu kadar ölümü kabullenmek mümkün değil. Bir araya gelip müzakere, müşavere yaparak artık ölümlere son vermemiz lazım. Birbiriyle vuruşanları bir araya getirelim. Ne kadar arabuluculuk yapabiliyoruz, bakalım.

YEMEN: Ruhani, Erdoğan ile Yemen’i ayrıntılı görüştüklerini belirtip “Her iki ülke de savaşın ve kanın olabildiğince hızlı durmasını istiyor. Yemen’de üçüncü ülkelerin saldırılarının durmasını talep ediyoruz” dedi. Cumhurbaşkanlığı kaynakları, Yemen için ortak çalışmada mutabık kalındığını duyurdu. Çatışmasızlık sağlanması ve insani yardımların ulaştırılmasına koşut, siyasi müzakere sürecinin başlaması amaçlanıyor. Bölge ülkeleriyle görüşülüp bir mekanizma belirlenip mutabık kalınan konular hayata geçirilecek. Ankara arabulucu değil kolaylaştırıcı rol oynayacak. Daha önce Suudi Arabistan ve Pakistan’la görüşen Erdoğan, Ruhani’ye “Gerilimi düşürmek için herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli” mesajı vermiş.

GAZ: Erdoğan “İran’ın gaz ihracatının yüzde 95’i bize. En pahalı gaz ithalatımız İran’dan. Fiyat aşağıya çekilse gaz alımını artırırız” dedi.

TİCARET HACMİ: Erdoğan 30 milyar dolar hedefinden uzak kalındı. Yapırımlar yüzünden 14 milyarlık hacmin 10 milyarı İran’dan bize. Yeni dönemde dayanışma içinde farklı adımlar atalım istiyoruz. Bürokrasiyi geride bırakmak lazım” dedi. Dolar- Avro baskısı altında kalmadan yerli paralarla ticaret istedi. Görüşmelerden hala sonuç çıkmadığını belirtti.

KIRMIZI HALI: İranlı üst düzey bir vekilin “Ülkeyi aşağılayan Erdoğan’ın ayaklarının altına kırmızı halı sermek utanç verici” çıkışına karşın, görevliler kırmızı halıyı hararetle süpürdü.

Osmanlı Don Kişot'u Tahran'da

Reformcu gazetelerden Şahrevand "Osmanlı Don Kişot'u Tahran'da" başlıklı bir karikatür yayımladı.

BBC Farsça karikatürdeki Don Kişot vurgusunun "Erdoğan'ın İran'ın bölgedeki nüfuzuna karşı çıkma ve Osmanlı İmparatorluğunu canlandırma hayallerinin Don Kişot gibi yeldeğirmenleriyle savaşmak olarak görülmesine atfen" yapıldığını söylüyor. Ayrıca şimdiye kadar muhafakazar basın ve çevreler tarafından eleştirilen Erdoğan'ın reformcu bir gazetede de eleştirilmesinin şaşırtıcı olduğunu kaydediyorlar.

Reformcu Şark gazetesi de, Erdoğan'ın çeşitli nedenlerle İran'ı ziyaret ettiğini, bölgesel ve uluslararası konuların yanı sıra ikili ve çok yönlü ilişkilerin de ele alınacağını belirtti.

Ekonomik ilişkilerin ve bu arada İran petrolünün Türkiye'ye satışının her iki ülke açısından önem taşıdığını kaydeden Şark'taki yorumda şu satırlar yer aldı:

"Hiç kuşkusuz Erdoğan'ın İran'ın Suriye ve Irak ile Yemen'de oynadığı roller hakkındaki son sözleri bu ziyarete gölge düşürdü. İran ile Türkiye'nin bölgenin bazı bölgelerindeki etkileri ve iki ülkenin izlediği dış politikaların karşılaştığı sorunlar, daha önce de çeşitli defalar gündeme getirilmişti. Ancak Türkiye'nin Esad karşıtlarını ve Nusra Cephesi'ni desteklemesi en önemli sorun olarak görülüyor."