Türkiye Gazeteciler Sendikası'dan yıpranma payı için kampanya

TGS gazetecilerin yıpranma payının Anayasa Mahkemesi'nin iptalinin ardından tanıdığı 9 aylık sürenin 14 Kasım'da dolacağı uyarısında bulunarak hükümetin yasal düzenleme yapmasını istedi. TGS, gazetecilerin 14 Kasım 2020’de yıpranma payı olarak bilinen fiili hizmet zammı hakkını yitireceğini açıklayarak, “Toplumun tüm kesimleri için çalışan gazetecilerin itibarını iade edin itibari hizmet haklarını düzenleyin” talebinde bulundu.

Gazetecilere çalışma koşullarının yıpratıcılığı nedeniyle, 1977 yılında tanınan fiili hizmet zammı hakkı (yıpranma payı) ile kısmen erken emeklilik hakkı getirilmişti, ancak bu hak 2008’de iptal edilmişti. 2013 yılında eksik de olsa bu hak geri getirilmesine rağmen , yeni düzenleme de haksızlığa neden olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne taşınmıştı.

2019 yılında Anayasa Mahkemesi ‘fiili hizmet süresi’ hakkından yararlanmanın, basın kartı taşıma zorunluluğuna bağlanması nedeniyle, düzenlemeyi iptal etti. Yüksek Mahkeme, iptal gerekçesinde, “basın kartı verilecek kişilerin nitelikleri ve basın kartının verilmesine ilişkin şartlar yönünden bir kanuni düzenleme bulunmaksızın, bu şartların belirlenmesi keyfiyetinin Basın Kartı Yönetmeliği ile yürütme organına bırakılmış olmasından dolayı temel bir hak olan sosyal güvenlik hakkının ancak kanunla sınırlanabileceğine ilişkin Anayasa’nın 13. maddesinin ihlal edildiği” saptamasında bulundu.

AYM’NİN TANIDIĞI 9 AYLIK SÜRE DOLUYOR

Fiili hizmet süresi hakkından yararlanmak için basın kartı şartı taşıma zorunluğunun Anayasa’ya aykırı olduğu yönünde yapılan olumlu tespit, düzenlemenin “sadece basın kartı taşıma şartı yönünden değil” “bir bütün olarak” iptal edilmiş olması nedeniyle, bu hakkın tamamen kaybedilmesi ihtimalini de beraberinde getirdi. Anayasa Mahkemesi iptalin, “yeni bir düzenleme yapılabilmesi için” Resmi Gazete’ de yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararını almıştı. Tanınan 9 aylık süre 14 Kasım 2020 tarihinde dolacağı için bir ay içerisinde yeni bir yasal düzenleme yapılmaması halinde; matbaa çalışanları için 2008 yılında kaldırılmış olan “itibari hizmet hakkı”, gazeteciler için de 15 Kasım 2020 tarihinde yürürlükten kalkmış olacaktır.

Kendi websitesinde sitesinde 14 Kasım’da duracak bir geri sayım sayacı başlatan TGS’nin açıklamasında, “Sağlığımızdan doğa tahribatına, yolsuzluklardan istismara, hepimizin geleceğini etkileyen pek çok olay, zorlu çalışma koşullarında haberleştiriliyor. Toplumun tüm kesimleri için çalışan gazetecilerin itibarını iade edin itibari hizmet haklarını düzenleyin” denildi.

GAZETECELİKTE YIPRANMA PAYI NEDİR?

506 Sayılı Kanun’da tanınan haklar değiştirilerek geri getirilirken “yıpranma hakkı” olarak bilinen “fiili hizmet süresi zammı”nda gazetecilerin hak kaybına yol açacak düzenlemeler yapılmıştı. Değişiklikle; 90 gün olan fiili hizmet süresi 75 güne, 5 yıl olan erken emeklilik hakkı 3 yıla indirilirken, Emeklilik yaşından 5 yıl yerine 1,5 yıla düşürülmesi ve en önemlisi de sadece basın kartı taşıyanların bu haklardan yararlanabilmesi düzenlenmişti.