Tunceli... CHP’yi HDP zorluyor

Nüfusu İstanbul’un Çatalca ve Adalar ilçelerinin toplam nüfusu kadar. Çıkardığı milletvekili sayısı iki. Ama her seçim döneminde Türkiye’nin gözü kulağı bu ilde. Nüfusu ve milletvekili aynı olan diğer illerin seçim sonuçlarına bu kadar kulak kabartılmazken koca ülkenin Tunceli’den gelecek sonuçlara kilitlenmesinin esbab-ı mucibesi bu kentin özelliklerinde saklı. Bu özelliklere bir de ana muhalefet partisi CHP’nin Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Tuncelili olması eklenince Tunceli’nin seçim sonuçları daha bir önem kazandı.

7/24 siyaset

Tunceli 7/24 siyasetle yatıp kalkan bir il... Muhalif duruşunu darbe dönemlerinde dahi bozmamış. 95 seçimlerine kadar CHP’nin düşürülemeyen kalesi. İlk kez 1995 seçimlerinde CHP’nin surlarında bir delik açıldı. O seçime kadar adaylarını önseçimle belirleyen CHP, merkez yoklamasına dönünce Kamer Genç küsüp DYP’ye, CHP’li Ali Demir küsüp HDP’ye gitmiş, bir başka CHP’li Hasan Korkaz da bağımsız aday olmuştu. 1995 seçimlerinde CHP ancak bir milletvekili çıkarabilmiş, HDP ikinci parti olmuş ancak barajı aşamadığı için üçüncü parti olan DYP’nin adayı eski CHP’li Kamer Genç milletvekili olmuştu. O tarihten 2011 seçimlerine kadar CHP hep bir milletvekili ile yetinmek durumunda kalmıştı. Tabii CHP’nin ülke barajını aşamadığı 1999 seçimlerini saymazsak.

Geçen yıllar içinde CHP’ye Tunceli’de rakip olarak yalnızca HDP çıkabildi. Kürt hareketi yıllar içinde güçlenerek, -bu güçlenmede CHP’nin yanlış aday ve politik tutumlarının da payı büyük- Tunceli’de sadece milletvekili çıkarmakla kalmayıp merkezde belediye başkanlığını da CHP’nin elinden aldı. Bu HDP mi aldı CHP mi verdi tartışması da ayrı konu. Tunceli’de bugün için durum; 50 yaşın üstü CHP’li, altı HDP’li olarak ikiye bölünmüş durumda.

CHP’de birinci sıra adayı Saniye Barut ve HDP’nin adayı Edibe Şahin

Tuncelili Kemal

Kılıçdaroğlu’nun CHP’ye genel başkan olması bu ivmeyi 2011 seçimlerinde tersine çevirdi. Hemşerileri Kılıçdaroğlu’ndan desteğini esirgemedi ve yeniden CHP tulum çıkardı. Bunda Tunceli’den bir başbakan çıkarma umudu kadar HDP’nin aday tespitinin de katkısı inkâr edilemez. Şerafettin Halis yerine Ferhat Tunç aşısı tutmadı.

7 Haziran seçimlerinde CHP aday adayı olarak pek çok kişinin adı dolaştı. PM’de Ali Mustafa Çelik’in adı çıktı. Ancak Çelik’in adaylığı bir gün sürdü. Ertesi gün açıklanan listede ilk sırada Yüksek Disiplin Kurulu Üyesi Av. Saniye Barut’un adını gördük. İkinci sırada ise Gürsel Erol vardı. “Önseçim olması halinde adayım” diyen Erol istifa edince yerine emekli bürokrat Kemal Yaşar Atmış getirildi. Adı Tunceli ile özdeşleşmiş Kamer Genç ile Hüseyin Aygün bu dönem listede yok. Genç’in rahatsızlığı nedeniyle başvuru yapmadığı söylendi. Ancak Genç, adaylık başvurusu yaptığını açıkladı.

Bu dönem Tunceli’de aşiretlerin sayısal çoğunluğuna bakarak aday belirlenmedi. Ne CHP’de ne de HDP’de güçlü aşiretlerin temsilcileri yok. Her seçim dönemi partiler Kureyşan, Yusufhan, Arelli gibi büyük aşiretlerin mensuplarından birini aday göstermeye çabalardı.

Hem CHP’nin hem HDP’nin birinci sıra adayları Tuncelili olmasına karşın kentte yaşamıyor. Bu durum bir dezavantaj olabilir mi? Zira Tunceli halkı dışarıdan gelen adaylara pek de sıcak bakmaz. Bu durumu hem CHP hem de HDP yöneticilerine ve adaylarına sorduk. CHP İl Başkanı Hüseyin Zeytin ve birinci sıra adayı Saniye Barut, liste sıkıntısını aştıklarını örgütte ve seçmende bu yönde bir tepki ile karşılaşmadıklarını söylüyor. Saniye Barut, “Tunceli halkı CHP’nin ilk sırasında bir kadın adayın olmasından son derece mutlu. Zaten ben Ankara’da yaşasam da doğup büyüdüğüm Tunceli ile bağlantım hiç kopmadı ki” diyor. Aday yapılmayan Hüseyin Aygün ve Kamer Genç’in seçim çalışmalarına katkı verip vermedikleri sorusuna da Barut, Genç’in Amerika’da olması nedeniyle henüz görüşemediklerini ama Aygün’ün Tunceli’ye gelip çalışmalarına katkı sunacağını söyledi.

HDP’nin adayları ise Alican Önlü ile eski Belediye Başkanı Edibe Şahin. Her ikisi de Nazimiyeli. Geçen seçimde de CHP’nin iki adayı Nazimiyeli’ydi. Zaten öteden beri Tunceli politikasını belirleyen ilçe Nazimiye. Bu ilçe parlamentoya bugüne kadar 8 milletvekili gönderdi. Bunlardan biri de CHP’ye genel başkan oldu.

‘Dava partisiyiz’

İkinci sıra adayı Edibe Şahin, partilerinin iki Nazimiyeliyi aday göstermesine gülerek, “Ama Nazimiye her dönemde siyasete damga vurmuş bir ilçemizdir. Bizim partide zaten ne aşiret ne de ilçelerine bakılarak karar verilir. Seçmenimiz de adaylarının kimliğine ve kentte yaşayıp yaşamadığına bakmaz. Sonuçta biz bir dava partisiyiz” diyor.

HDP Merkez İlçe Başkanı Arslan Çağ, geçen dönemde parti olarak kendileri için en büyük handikapın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Tuncelili olmasını gösteriyor. Çağ, “Geçen seçim Tunceli halkı hemşerilik duygularıyla CHP’ye destek verdiler. Ancak biz yerel seçimde izlediğimiz politikayla oylarımızı 17 bine çıkardık. Bu süreçte Türkiyelileşen bir parti inşa edildi ve biz Tunceli’de bütün sol yapılanmaların desteğini alarak bu seçime giriyoruz. Partizan da bu seçimde HDP’yi destekleyen bileşenlerden biri” deyince gülüyoruz. Zira Partizan, 90’lı yıllarda PKK’yi Tunceli’ye sokmamak için epey direnmiş iki örgüt arasında kanlı çatışmalar olmuştu. Eski düşmanlıklar dostluğa dönüşmüş belli ki.

2011 seçimleri öncesi Tunceli’de dolaştığımızda iki milletvekilinin de CHP’ye geleceğini anlamak zor değildi. Bu seçim öncesinde aynı havayı pek göremedik. Tunceli’de üç gün boyunca il merkezi ve ilçelerde yaptığımız gözlemde iki milletvekilliği CHP ve HDP arasında paylaşılacak gibi.