TOKİ arsa olmadan ihaleye çıkıyor

TOKİ; arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve imar işlemleri tamamlanmadan konut yapımı için ihaleye çıkınca; projelerin uygulanma aşamasında ortaya çıkan imar problemleri ve mülkiyet sorunları nedeniyle hak sahiplerine konutları geç teslim etmeye başladı. 2010 yılında TOKİ’ye açılan geç teslim davasının sayısı 5 bin 136 olurken, Temmuz 2013’te bu rakam neredeyse 4 kat artarak 20 bin 682’ye çıktı.

TOKİ’nin hesaplarının ele alındığı TBMM KİT Komisyonu’nda idare aleyhine açılan dava sayısında son yıllarda büyük bir artış yaşanması da gündeme geldi. Sayıştay raporlarına da yansıyan duruma göre TOKİ’nin muhatap olduğu dava sayısında büyük bir artış olduğu tespiti vurgulandı. Sayıştay raporunda 2010 yılında 5 bin 136 adet olan toplam dava sayısının 2011 yılı başında 18 bin 117’ye, 2012 yılının ortasında 30 bin 454’e çıktığı belirtilirken, Temmuz 2013 tarihi itibarıyla dava sayısının 34 bin 766 olduğuna dikkat çekildi. Söz konusu davaların 33 bin 519’unda TOKİ’nin davalı durumunda olduğu, bin 247’sinde ise TOKİ’nin davası olduğu belirtildi.

20 bin 682 geç teslim davası açıldı

Sayıştay raporunda davalardaki artışın; TOKİ’nin satışını gerçekleştirdiği konut ve ticari ünitelerin idarenin veya yapımcı firmalardan kaynaklanan sıkıntılar nedeniyle konut alıcılarıyla imzalanan satış sözleşmesinde belirtilen tarihlerde satın alanlara teslim edilmemesi nedeniyle mağdur olan alıcılar tarafından açılan geç teslim davalarından kaynaklandığı belirtildi. Raporda,“Özellikle 2011-2012 yıllarında geç teslim nedeniyle açılan dava sayısı hızlı bir artış göstererek, Temmuz 2012 tarihi itibarıyla 19 bin 909 adede ulaşmıştır” denildi. Raporda son bir yıllık süreçte sözleşmelerde yapılan yeni düzenlemelerle geç teslim davalarındaki hızlı artışın yavaşladığı bildirilerek, Temmuz 2013 tarihi itibarıyla geç teslim dava sayısının 20 bin 682’ye ulaştığı kaydedildi.

Proje ve arsası belli olmadan ihaleye çıkıyor

Sayıştay raporunda, TOKİ’nin konut ve ticari ünitelerin geç teslim edilmesi nedenlerinin başında Ağustos 2003 tarihli Kamu İhale Yasası’nda yapılan değişikliğin geldiği ifade edildi. TOKİ’nin kamulaştırma, mülkiyet, arsa temini, imar işlemleri ve uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihaleye çıkmasına olanak sağlayan düzenleme nedeniyle Sayıştay raporunda TOKİ’nin henüz arsası belli olmayan ya da arsası temin edilmeden ihaleye çıkarak konut sattığına işaret edildi.

‘Geç teslime arsasız ihale yetkisi neden oluyor’

Sayıştay raporunda, “İdareye verilen bu yetki doğrultusunda, projelerin uygulanma aşamasında, mülkiyet sorunları, imar problemleri, altyapı sorunlarıyla karşılaşılmış, yüklenci firmalara verilen ek sürelerle projeler tamamlanmış ancan konut teslimleri zamanında yapılamamıştır” değerlendirmesi yapıldı. Raporda ayrıca bazı yüklenci firmaların işleri zamanında bitirememesi ve mali açıdan sıkıntı yaşayan yüklenicilerin de işleri feshetmesi nedenleriyle de projelerin zamanında tamamlanamadığına dikkat çekildi. Raporda geç teslim nedeniyle açılan davalar kapsamında mahkemelerin TOKİ’yi haksız bularak tazminata hükmettiği ve bu kararların Yargıtay tarafından onaylandığı kaydedildi.