Taşyapı evlerinden etti üstüne de para istedi

Türkiye’deki en kapsamlı kentsel dönüşüm projelerinden biri olan Fikirtepe’deki dönüşüm binlerce mağdur yarattı. Bölgede kentsel dönüşümün başladığı dönemde 100 bin kişi yaşarken 65 bin civarında ev ‘arsa sahibi mağdur oldu.’ 2011’de bölgede başlayan kentsel dönüşüm 65 bin civarında arsa ve ev sahibi mağdur.

İnsanlar bir taraftan yuvalarından olurken bir taraftan da muhatap bulamıyorlar. Bölgede inşaatı yarım bırakan firmalar, hiç başlamayanlar ya da teslimi geciken birçok proje var. Kanunda olmasına rağmen çoğu hak sahibi kira yardımı bile alamadı. Fikirtepe’nin en son mağdurları ise dönüşümden borçlu çıkanlar. 2011 yılında Taşyapı 300’ü aşan hak sahibiyle anlaşma sürecini başlattı. Birkaç kişi firma ile anlaşmaya yanaşmazken, hak sahiplerinin büyük bölümü ise 2012 yılında evlerini boşaltıp taşınmak zorunda kaldı.

Boş evler zamanla kötü madde bağımlılarının mekânı haline gelince belediye tarafından yıkıldı. 8 yılda hak sahiplerine bir defaya mahsus 6 kira yardımı yapan firma tek bir çivi bile çakmadı. Taşyapı 13 Şubat 2019’da ise noter yoluyla arsa sahipleri adına temsilciler kuruluna ilettiği ihtarnamelerle sözleşmeleri tek taraflı feshetti. Üstelik ihtarnamede, “Arsa maliklerine sözleşmeler nedeniyle yapılan tüm ödemeler ve masrafların faiziyle birlikte müvekkil şirkete geri ödenmesi, kâr kaybı, cezai şart ve menfi müspet zarar ile diğer tüm zararlara yönelik dava hakkımız saklı tutulur. Bu uğurda yapılacak tüm masrafların arsa maliklerine ait olacağını bildiririz” ifadelerine yer verdi.

Tek taraflı fesih olmaz
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, öncelikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin tek taraflı olarak feshedilemeyen sözleşmeler olduğuna ancak mahkeme kanalıyla fesihedilebileceğine dikkat çekti. Kiraz, “İhtarname ile sözleşme feshi hukuken geçerli değildir. Sözleşmelerde yazılan haklı fesih sebepleri tek taraflı feshi değil mahkemeye gidildiğinde dava açıldığında bu maddeler nedeniyle tazminat vb. yükümlülüğe girmeden fesih hakkını doğurur” dedi.

Faiziyle istedi
Taşyapı tarafından maliklere yollanan 5 sayfalık ihtarnamede firmanın projeyi yapamadığı için kazanç ve prestij kaybı yaşadığı iddia edildi. İhtarnamede şu ifadeler kullanıldı:
“Arsa sahiplerinin uzlaşmaz tutumu ve tavırları, haksız ve fazlaya dair menfaat çabaları nedeniyle tamamlanamayan imza süreçleri, vefat eden arsa maliklerinin mirasçıları arasındaki itilaf süreçleri, sözleşme imzasından imtina eden arsa malikleri hakkında Bakanlık tarafından yürütülen acele kamulaştırma işlem süreçleri, riskli alan iptali, yürütmenin durdurulması kararı, zorunlu tevhit işlemlerinin tamamlanmaması, parsel malikleri ile adaların birbiri ile tevhide muvafakat vermemeleri, taşınmaz üzerindeki şerhin kaldırılmaması, zorunlu belge ve vekâletlerin halen dahi verilmemesi, taşınmaz yer teslimlerin henüz yapılmaması gibi nedenlerle iş gerçekleşmedi.”

Tek çivi bile çakmadı

Mağdurlara gönderilen ihtarname ile ilgili aradığımız Taşyapı Yönetim Kurulu Başkanı Emrullah Turanlı, “Bağırıp siz Cumhuriyet savcısı mısınız deyip” telefonu yüzümüze kapattı.
Arsasını Taşyapı’ya veren mağdurlardan Bircan Doğan da, “Taşyapı ile yaklaşık 8 yıldır sözleşme yaptığını ama tek çivi dahi çakılmadığını belirterek bu süre içerisinde firmanın kendilerine bir kereliğine 6 aylık kirayı verdiğini söyledi.
Taşyapı ile anlaşma sürecinin 2011’de başladığını 2012’de kendilerine evlerin boşaltılması ve inşaatın başlaması yönünde hiçbir engel yok diye ihtarname yolladığını anlatan Doğan, Taşyapı ile yaşanan süreci şöyle anlattı:

“Bölgede sadece 4 hak sahibi Taşyapı ile sözleşmeye imza atmadı, kamulaştırma ve riskli alan kararlarına dava açtı. Firma da 7 yıl boyunca bu durumu da kullanarak bizi oyaladı.Aradan geçen 7 yıla rağmen firma maliklerin görüşme taleplerine olumlu dönüş yapmadı. Taşyapı’dan sürecin nasıl işlediğine dönük bilgi alamadık. Bakanlık yetkilileri ile sık sık görüştük. Onlar firmaya yazılı ve sözlü uyarıda bulundu, eksik evrakları getir ve işe başla dedi. Ama firma eksik evrakları vermedi. Şubat ayında da fesih kararı geldi. Bir de bizden masraflarını istiyor. Oysa mağdur olan biziz. Hem evlerimizden olduk hem de tek bir çivi çakılmadı. Ben arsamı verdiğim dönemde metrekaresi 12 bin TL iken şu anda yarı fiyatını bile etmiyor. Biz firmadan ne masraf ettiğini soruyoruz ama bize resmi bir evrak bile getirmiyor.”

65 bin mağdur
Leke Fikirtepe Platformu sözcüsü Engin Akgüzel ise şu anda Fikirtepe’de evi yıkılmış yaklaşık 65 bin mağdur bulunduğunu belirterek, birçok projenin durduğunu ya da hiç başlanmadığını söyledi. Kentsel Dönüşüm Yasası’nın değiştiğini şimdi müteahhitlerden belli bir teminat istendiğini aktaran Akgüzel, ruhsat alamayan firmaların işi yarım bırakacağını vurguladı.