Taşınma skandalına Pasinli'den tepki: "Böyle bir uygulama akla bile gelmezdi"

Topkapı Sarayı içindeki tarihi Darphane binasında yer alan eserin kilometrelerce uzağa taşınmasını kınayan Prof. Dr. Alpay Pasinli, “İstanbul Arkeoloji Müzeleri depolarının 20 kilometre uzaklıktaki Atatürk Havalimanı ile 25 kilometre uzaklıktaki Maltepe’ye taşınması son derece sakıncalıdır. Böylece eserler müzeden ve çalışma ortamından koparılmış olacaktır. Hatadan dönmek fazilettir. ‘Depoların taşınması’ kararını kınıyorum” dedi.

OLMAZSA OLMAZLARDAN

Darphane binalarındaki eserlerin kilometrelerce uzağa taşınmasını nasıl karşılıyorsunuz?

Doğru bulmuyorum. Hem rasyonel değil hem de pratik değil. Çünkü “müze depoları” çeşitli ürünlerin / malzemenin saklandığı “Toptancı Depoları” veya “Soğuk Hava Depoları” değildir ki lazım olduğunda ürünler gidip partiler halinde alınabilsin. Depolar basit bir benzetmeyle bir evin mutfağı gibidir. Nasıl mutfağı başka bir mahalleye taşınarak o evde yaşanamazsa; depo olmadan da müzede hiçbir çalışma yapılamaz. Deposuz bir müze düşünülemez. Müze bünyesinde eserlerin sistematik bir şekilde düzenlendiği depolar “olmazsa olmazdır.” Uzak yerlerde depo düşünmek müzeoloji bilimine de uygun düşmemektedir. 

"MÜZE İŞLEVİNİ YİTİRİR"

Eserlerin taşınması müzedeki uzmanların eserlerle bağlantısını nasıl etkiler?

Müzelerde uzmanlar devamlı olarak depo ve eserlerle iç içedir. Depodaki eserler üzerinde çalışırlar. Yeni gelenler depodaki eserleri inceleyerek bilgi ve deneyim sahibi olurlar ve bu yolla kendilerini geliştirirler. Dışarıdan gelen araştırmacılar depolarda çalışma ve araştırma yaparlar. Müze bir eğitim, araştırma kurumudur. 

Sergi salonları ve depoları ile bir bütünleşme sağlarlar. Müzeler sadece sergi salonlarından ibaret değillerdir. İstanbul Arkeoloji gibi büyük müzelerde sergi salonları, depolar, kütüphane, laboratuvar ve konferans salonları bir bütün halindedir. Bunların koparılması / ayrılması, müzeden uzak yerlere taşınması hatalıdır ve müzenin işlevini yitirmesine sebep olur. 

Hele depoların uzaklara taşınması çok sakıncalıdır. Diğer bir husus; İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde eserler (Çandarlı, Troia, Kıbrıs, Rodos, Suriye-Filistin vb) büyük koleksiyonlar halindedir. Bu eserlerin bir bölümü teşhirde, büyük bir bölümü ise depolardadır. 

"AKLA BİLE GELMEZDİ"

Darphane binalarının Arkeoloji Müzeleri’nden alınmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Darphane binalarının Arkeoloji Müzesi’nden alınmasını hiç doğru bulmuyorum çünkü müzenin Darphane binalarından başka genişleme alanı bulunmamaktadır. Evet İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin depoları doludur ve depo ihtiyacı da vardır. Bunun çözümü bugün yapılmaya konulduğu gibi biri Atatürk Havalimanı’nda diğeri Maltepe’de iki depo mekânı oluşturmak değildir. 35 - 40 yıl öncesinden planlandığı gibi müzenin hemen karşısındaki eski Darphane binalarının arkeoloji müzesine tahsis edilmesidir. Liyakatlı ve müzecilikten anlayan, müzenin işleyişini bilen karar mercii ve üst yöneticiler olsaydı böyle bir uygulama gerçekleşmek değil, akla bile gelmezdi. 

Herkese düşen görev müzeyi daha da geliştirerek üstün seviyeli bir kültür kurumu haline getirmektir. Müzenin depolarını uzak yerlere taşıyarak bütünlüğünü bozmak takdirle karşılanacak bir durum olmayacaktır. Depoların kilometrelerce uzağa taşınması son derece sakıncalıdır. Eserler müzeden ve çalışma ortamından koparılmış olacaktır. Tüm müzecilerin bu karara karşı olduğunu düşünüyorum. Hatadan dönmek fazilettir. Yönetimin de bu vahim hatadan döneceği ümidiyle “depoların taşınması” kararını kınıyorum.