Tanımadığınız bir kadın size laf atarsa!

Örneğin genç bir kadın Brüksel’in yoğun caddelerinden birinde orta yaşlardaki bir erkeğe “Merhaba bayım, çok güzel bir popon var, bunu biliyor muydunuz?” dese ne olur? Benim televizyonda gördüğüm örnekte sakallarından ve kahverengi ten renginden Fas kökenli olduğu düşündüğüm erkek şaşırarak “Estağfurullah” yanıtını veriyor. Yoldan geçen başka bir erkek “Öyle demiyorsun değil mi?” diye müdahale ediyor. Kadın meraklı bakışlarla erkekten laf atma dersi alan bir öğrenci edasıyla “Ah hayır, öyle demiyor musun” diye soruyor. “Tabii ki hayır. Bu sakallı baya denilmez. Laf atacaksan git genç birine laf at” yanıtını alınca genç kadın “sana örneğin” yanıtını veriyor ve ekliyor: “Senin de çok güzel popon var bayım.”

Geçen perşembe günü bir sosyal deney kapsamında genç bir kadın oyuncu Brüksel sokaklarında birçok erkeğe “cinsiyetçi iltifatlar ve hakaretler” yağdırdı, yani “laf attı”. Brüksel 28 Mart Perşembe günü “catcalling” olarak bilinen kadınlara asılma ve laf atma deneyiminin film seti gibiydi. Bir kadının alışık olunmadık bir şekilde erkeklere laf atmasına verilen tepkiler de farklı.

‘Şoke oldum...’

Örneğin kendisine laf atılan bir erkek “Şoke oldum, çünkü laf atılan bir erkekti. Böyle şeyleri genç erkeklere söylersin. Ben bir kıza “çok güzelsin” demeyi tercih ederim. Ama bir genç kızın bunu erkeğe söylemesine şok oldum” derken başka biri “Şaşırdım. Bunu çok sık göremezsin. Hayatımda ikinci kez böyle bir şeyle karşılaşıyorum” yanıtını veriyor. Laf atma sahneleri kaydedilip bir film haline getirilecek ve “sokakta seksizm karşıtı kampanya” kapsamında sosyal medyada, okullarda ve gençlik evlerinde konuya duyarlılık ve farkındalık geliştirmek için gösterilecek.

Amaç kendileriyle yüzleşme, sorgulama...

Projenin arkasındaki isim, Brüksel Bölgesi Eşit Haklar Bakanı Bianca Debaets “Bugün rolleri değiştirdik. Normalde erkekler kadınlara hakaret ediyor ve cinsel içerikli laf atıyor. Şimdi yapmaya çalıştığımız erkekleri kendi davranışları ile yüzleştirmek, sorgulamalarını sağlamak” diye açıklıyor amacını. Bakan, daha önce de gizli kameralar ve oyuncularla “seksizme yüzde 0” kampanyasıyla oyuncuların cinsel çağrışımlı laf atmalarına ve davranışlarına çevredekilerin tepkilerini kaydettirmişti.

Debaets’a göre, Brüksel’de kadınların büyük çoğunluğu erkeklerin cinsel içerikli tacizlerine maruz kalıyor. Zaten bu yüzden olsa gerek Bakan geçen yıl Brüksel’de Touche Pas à ma Pote Derneği ile birlikte “Vücudumdan uzak dur” -HandsAway app’ını kullanıma sokmuştu. Bir düğmeye basıyorsun ve anında cinsel tacize maruz kaldığını bildiriyorsun. Aynı app’ı kullananlar eğer yakınındaysa hemen yardımına koşuyor. Ya da kendini şahit olarak bildiriyor. App’ı isteyen kullanıp “street angels-sokak meleği” olabiliyor ve gönüllü olarak cinsel tacizle mücadeleye katılıyor.

Aslında Brüksel’deki sözlü cinsel taciz en yaygın şekilde 2012 yılında sinema bölümü öğrencisi Sofie Peeters’in bitirme ödevi olarak hazırladığı ve geniş yankı uyandıran “Femme de la rue” (Sokak Kadını) belgeseliyle gündeme gelmişti. Sofie, sokakta yürürken, bir kaç adım arkasından gelen arkadaşı video kamera ile olan biteni kayıt etti. Birkaç saat içinde defalarca sözlü cinsel tacize uğrayan genç kız bunu kayıt altına aldı ve eklediği bir dizi röportaj ile ses getiren belgeselini hazırladı.

Avrupa’nın göbeğinde, AB’nin başkentinde bu tür şeyler olmaz demeyin! Brükselli kadınlar arasında yapılan ve sonuçları geçen günlerde açıklanan bir araştırmaya göre ise Brüksel’de kadınların yüzde 86’sı yaşamlarında bir şekilde, rahatsız edici bakışlardan ve uygunsuz sorulardan, istenmeyen dokunuşlara varan yelpazede cinsel tacize maruz kalmış. “Tramvayda yanıma oturuyor ve “Güzel kalçaların var diyor” verilen örneklerden biri. İşin daha da kötüsü Brüksel’de kadınların yüzde 15’i ise cinsel şiddete uğruyor. Metroda, otobüste, konserde, pazarda laf atma, cinsel taciz Brükselli kadınların günlük hayatlarının bir parçası... Brüksel’e “Avrupa’nın laf atma başkenti” desek, fazla abartmış olmayız aslında!

erdincutku@binfikir.be