AKP-MHP'den Anayasa 'acelesi': 5 madde daha kabul edildi

Anayasa değişikliği teklifiyle ilgili görüşmeler TBMM'de devam ediyor. Vekillerin konuşmalarını ve Genel Kurul'dan anlık gelişmeleri canlı yayından izleyebilirsiniz Başbakan Binali Yıldırım ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin uzlaşarak Meclis'e taşıdığı anayasa değişikliği teklifinde son olarak 12., 13., 14., 15. ve 16. maddeler kabul edildi.

16. maddenin oylamasının tamamlanmasının ardından TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın birleşime ara verdi. Ara sonrasında hükümet ve komisyonun yerine oturmaması üzerine Aydın, birleşimi saat 16.00'da toplanmak üzere kapattı. 

16. MADDE DE KABUL EDİLDİ

AKP-MHP'nin üzerinde uzaştığı Anayasa değişiklik teklfinin maddelerinin görüşmeleri devam ediyor. 16. maddenin oylanması sona erdi. Oylamada 341 kabul, 134 ret oyu kullanıldı, 3 oy boş, 3 oy geçersiz, 1 oy çekimser çıktı.

Teklifin 16. maddesiyle, önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.

15. MADDENİN OYLAMASI SONA ERDİ

Anayasa değişiklik teklifinin 15. maddesinin oylaması sona erdi.15. madde bütçe teklifi ve düzenlemelerini içeriyor.

Oylamada 341 kabul, 134 ret oy çıktı.

AKP'nin anayasa değişiklik maddelerini bu gece geçirme stratejisine karşı CHP oylamayı yavaşlatma kararı aldı.

YARGI ORGANLARINI İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ İÇEREN 14. MADDE DE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin yargı organlarına ilişkin düzenlemeleri içeren 14. maddenin oylaması sona erdi. 14. madde de kabul edildi. 

Oylamada 341 kabul, 133 ret, 1 çekimser, 4 boş, 4 de geçersiz oy çıktı.

ASKERİ MAHKEMELERE İLİŞKİN 13. MADDE DE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinin askeri mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin 13. maddenin oylanması sona erdi.

CUMHURBAŞKANI  VE TBMM'YE  KARŞILIKLI OLARAK FESİH YETKİSİ VEREN 12. MADDE DE KABUL EDİLDİ

TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yenilenmesine ilişkin 12. madde de kabul edildi. Oylamada 344 'Kabul',  133 'Ret, 2 'Boş', 2 'Geçersiz' oy kullanıldı.

Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler birlikte yapılacak.

AKP VE MHP arasında çatlak

Teklifin 12. maddesine göre, cumhurbaşkanı; tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması; anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması; şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek. OHAL süresi, 6 ayı geçmeyecek. Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlanacak ve aynı gün TBMM'nin onayına sunulacak. TBMM tatildeyse derhal toplantıya çağrılacak; Meclis, gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilecek, uzatabilecek veya olağanüstü hali kaldırabilecek. Cumhurbaşkanının talebiyle TBMM her defasında 4 ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilecek. Savaş hallerinde bu 4 aylık süre aranmayacak.

Anayasa görüşmeleri sırasında AKP’li Anayasa Komisyonu üyesi İsmail Aydın’ın “anayasanın ilk 4 maddesinin değişebileceği” yönünde yaptığı açıklama, AKP-MHP arasında büyük bir kriz yarattı. MHP Grup Başkanvekili Erhan Usta, Başbakan Binali Yıldırım’dan açıklama istedi. Yıldırım’ın “İlk 4 madde olmazsa olmazımızdır. Değiştirilmesini teklif etmedik, edenle de işimiz olmaz” açıklaması krizi çözdü. Anayasa önerisinin 12. maddesindeki görüşmeler sırasında AKP’li İsmail Aydın’ın, “Toplumun ihtiyaçlarına göre kendilerini yenileyebilmelidirler. Aksi halde, toplumun gerisinde kalarak toplumun ihtiyaçlarına cevap veremez duruma gelirler.

Tali kurucu Meclis, asli kurucu Meclis ayrımını da kabul etmek mümkün değildir. Ben de 1982 Anayasası’nın ilk 4 maddesinin mutlaka anayasamızda olmasının taraftarıyım ancak bir hukukçu olarak Anayasa’nın değiştirilemez maddesini kabul etmek mümkün değildir. Gerekli nisapla Anayasa’nın tüm maddeleri değiştirilebilir, hatta Meclis yeni bir anayasa yapabilir; aksini düşünmek aziz milletimizin vekâletini küçümsemek anlamına gelir” sözleri AKP ile MHP arasında kriz yarattı. MHP Grup Başkanvekili Erhan Usta, “Bu çok tehlikeli ve yanlış bir ifadedir, bunun hukukçuluğu filan da yoktur. Anayasa’nın 4’üncü maddesi MHP’nin çok hassas olduğu bir maddedir. Anayasa’nın ilk 3 maddesinin hiçbir şekilde tartışılmasına rızamız yoktur, 4’üncü maddesi de bu tartışmanın dahi yapılamayacağını ve bunun, bu değişikliğin teklif dahi edilemeyeceğine ilişkin bir hükümdür ve önemlidir, böyle bir hüküm de Anayasa’ya konulabilir. Partinizin böyle bir görüşü varsa bunu da şu aşamada bizim bilmemizde fayda var” diyerek AKP’li grup başkanvekillerinden açıklama istedi.

Arka arkaya açıklama

Bunun üzerine AKP grup başkanvekilleri arka arkaya açıklama yaparak ilk 4 maddenin değiştirilmesinin mümkün olmadığını söyledi. Ancak CHP ve MHP sıralarından tepkiler devam etti. Tekrar söz alan Usta, “Ben AKP Grubu’ndan şunu beklerim: Burada bazı isimler geçtiğinde 300 kişi ayağa kalkarken devletin birliği ve bütünlüğü maddesiyle ilgili kendi grubundan birisi bir şey söylediği zaman AKP Grubu’nun ayağa kalkması lazım ‘Olmaz böyle bir şey, reddediyoruz’ demesi lazım” diyerek Başbakan Binali Yıldırım’dan açıklama beklediklerini vurguladı. Bu kez yeniden kürsüye gelen AKP’li Aydın’ın sözlerini tekrarlaması üzerine MHP sıralarından yuh sesleri yükseldi. TBMM Başkanvekili Aydın, oturuma ara vermek zorunda kaldı. Ara sırasında AKP yöneticilerinin İsmail Aydın’a çok sert tepki gösterdikleri ve uyardıkları öğrenildi.

Yıldırım’dan açıklama

MHP’nin istediği açıklama 12. maddenin oylaması sırasında TBMM’ye gelen Başbakan Binali Yıldırım’dan geldi. Yıldırım, anayasanın ilk 3 maddesindeki ilkelerin belli olduğunu, 4. maddenin ise ilk 3 maddenin değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini düzenlediğini belirterek, “Biz teklif etmedik, teklif edenlerle de işimiz olmaz. Bu kadar açık ve nettir. Bunlar olmazsa olmazımızdır” dedi. Tartışmanın AKP’li İsmail Aydın’ın açıklaması üzerine çıktığının anımsatılması üzerine Yıldırım, “Ucuz polemiklerden herkes uzak dursun. Bu ilkelerin teminatı milletimizdir. Sayın Bahçeli bunu benden daha iyi bilir. Neyin değiştirilip neyin değiştirelemeyeceğini iyi bilir.

TBMM'NİN YETKİLERİNİ DÜZENLEYEN 11. MADDE KABUL EDİLDİ

TBMM'nin yetkilerini düzenleyen Anayasa teklifinin 11. Maddesi 341 oyla kabul edildi. Toplam 483 milletvekili oylamaya katılırken 134 ret oyu verildi. 5 oy boş çıkarken, 1 oy çekimser 2 oy geçersiz sayıldı. 11'inci madde Cumhurbaşkanı ve TBMM'ye karşılıklı olarak fesih yetkisi veriliyor.

BAKANLARIN GÖREVDEN ALINMASINA OLANAK SAĞLAYAN 10. MADDE DE KABUL EDİLDİ

Cumhurbaşkanı'nın bir veya daha fazla yardımcı atamasına, bakanları görevden almasına olanak sağlayan 10'uncu madde de kabul edildi.  343 'Kabul' 135 'Ret', 3 'Boş', 2 'Geçersiz' oy kullanıldı.

CUMHURBAŞKANI'NIN CEZAİ SORUMLULUĞU'NU İÇEREN 9. MADDESİ DE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin 1. turunda "Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu"nu düzenleyen 9. madde de kabul edildi. Oylamada toplamda 482 oy kullanıldı. Oyların dağılımı şöyle:

343 'Evet', 137 'Ret' 3 'Boş' 2 'Geçersiz'

YÜRÜTME YETKİSİNİ MECLİS'TEN ALIP CUMHURBAŞKAN'INA VEREN 8. MADDE DE KABUL EDİLDİ

AKP ve MHP'nin uzlaşısıyla Genel Kurul'a sunulan 18 maddelik anayasa değişikliği teklifinde yürütme yetkisini TBMM'den alıp Cumhurbaşkanı'na veren 8. madde de kabul edildi. 340 'Evet', 135 'Ret', 5 'Boş', 1 'Geçersiz' oy kullanıldı.

"PARTİLİ CUMHURBAŞKANLIĞI"NI İÇEREN 7. MADDE DE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişiklik teklifinde kritik maddelerinden olan 7. maddenin oylaması sona erdi. "Partili Cumhurbaşkanlığı"nı  mümkün kılan 7. madde de kabul edildi. Oylamada toplamda 482 oy kullandı. Oyların dağılımı  340 'Kabul', 136 'Ret' 4 'Boş', 2 'Geçersiz'  şeklinde gerçekleşti.

MECLİS'İN BİLGİ EDİNME VE DENETİM YOLLARIYLA İLGİLİ OLAN 6. MADDE DE KABUL EDİLDİ

TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişikliği teklifinin Meclis'in bilgi edinme ve denetim yollarıyla ilgili olan 6. madde de kabul edildi. Oylamada kullanılan toplam oy sayısı 483.

Oyların dağılımı şöyle:  343 'Evet', 137 'Ret', 2 'Boş', 2 'Geçersiz'.

CHP'li Özel: Bir bardak çayımızı içmeye gelenler, dün buraya kanımızı içmeye gelmişler

 Anayasa değişiklik teklifinin üçüncü gününde Meclis'te görüşmeler sırasında tartışma çıktı. Meclis'te yumrukların gölgesinde 3 maddde daha kabul edildi.  Beşinci maddenin görüşmeleri sırasında CHP'liler kürsüyü işgal etti. Maddenin oylamasını boykot etti. 

Arbededen zarar gören Meclis kürsüsü sabah yenilendi. Genel Kurul dün saat  14.00'te yeniden toplandı. Birleşim, AKP ve CHP'li milletvekillerinin karşılıklı suçlamalarına sahne oldu. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, "Bir bardak çayımızı içmeye gelenler, dün buraya kanımızı içmeye gelmişler" deyince tartışmanın dozu arttı.

Anayasa değişiklik teklifinde kabul edilen diğer maddeler

CHP'den hodri meydan: Rejim değişikliği olacağına erken seçime tam destek veriyoruz

(Fotoğraf: Yurdagül Şimşek)