Sıra pazarlıkta: 1 Mart gibi olur korkusu

 IŞİD’e karşı Çekirdek Koalisyon’da yer alacağını 4-5 Eylül’deki NATO Zirvesi sırasında ABD’ye bildiren hükümet, bunu henüz kendi vatandaşlarına açıklamadı. Ancak Ankara, şimdi koalisyonun mimarı ABD ile Türkiye’nin rolüne ilişkin hukuki altyapı oluşturmayı hedefliyor. Türkiye, üstleneceği role ilişkin pazarlık masasına oturmaya hazırlanırken süreci 1 Mart tezkeresinde olduğu gibi toplum baskısı yaşamadan tamamlamayı amaçlıyor.

Koalisyonun oluşumuna yönelik çalışmalar sürerken, Türkiye’nin lojistik amaçlı vereceği desteğin çerçevesinin nasıl çizileceği önümüzdeki günlerde belli olacak. Washington-Ankara arasında trafiğin, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin ziyaretinden sonra da sürmesi beklenirken, hukuki altyapı konusunda Türkiye güvence arıyor. ABD’nin asker indirmeden yürüteceği operasyonun harekât planı, Türkiye için de yol haritasını belirleyecek. Kaynaklar, insani yardım amacıyla üslerin ve hava sahasının kullanımında tezkereye ihtiyaç olmayacağını, ikili anlaşmaların yeterli olacağını savunurken, Koalisyon güçlerinin kullanımının ise süreci değiştireceğine işaret etti. Böyle bir durumda kullanım ile ilgili hukuki güvence aranabileceği ancak bunun 1 Mart benzeri olmayacağı ifade edildi.

İki taraflı veya çok taraflı mutabakat muhtıralarının görüşülmesinin değerlendirildiği belirtilirken, 1 Mart tezkeresinde olduğu gibi kamuoyu baskısını artırmadan sürecin tamamlanması hedefleniyor. 2003 yılındaki olaylı 1 Mart tezkeresi öncesinde ABD ve Türkiye arasında Türk topraklarının kullanımı ile ilgili uzun süre müzakereler devam etmişti. Ancak bu defa ABD’nin Irak’a sahada savaşmak için asker göndermeyecek olması ve operasyonların Suriye’ye de uzanacak olması, süreci farklılaştırıyor.

Halka açıklama yok

Cardiff’teki NATO Zirvesi sırasında Türkiye, Çekirdek Koalisyon’da yer alacağını ABD’ye iletti. Türkiye, Çekirdek Koalisyon’daki tek Müslüman ülke olurken, ABD’nin liderliğini yaptığı koalisyona ayrıca İngiltere, Fransa, Avusturya, Kanada, Almanya, İtalya, Polonya ve Danimarka ilk katılan ülkeler oldu. Ancak bu taahhüt henüz kamuoyuna açıklanmadı.

Beklenti çok

Suriye ve Irak ile sınırı olan Türkiye’nin, hava sahası, istihbarat, üslerde ikmal, eğitim ve insani yardım konusunda görev alması bekleniyor. Ancak Ankara, bu beklentilere nasıl yanıt vereceğini önümüzdeki günlerde yapılacak görüşmelerden sonra şekillendirecek. Operasyonların Suriye’yi de kapsayacak olması nedeniyle, Türkiye ile etkin koordinasyon gerektiği vurgulandı.

 İmaj kaygısı

Türkiye’nin koalisyonda yer alacağı bilinmesine karşın, hükümet kaynakları “aktif bir rol” üstlenilmeyeceğinin altını çiziyor. Bugüne kadar “muharip güç” görevini üstlenmemesiyle bilinen Türkiye’nin dış politikasındaki çizgiyi korumasına karşın, hükümet kaynakları Türkiye’nin rolünün “lojistik” olacağına işaret ediyor. AFP’ye konuşan bir Türk yetkili de, “Türkiye askeri bir operasyonda yer almayacak, özellikle insani operasyonlara konsantre olacak” dedi. Haberde, bu kararın 60 bin ABD askerinin girmesinin reddedildiği 1 Mart tezkeresi de anımsatılırken, Türkiye’nin rehine krizi nedeniyle de koalisyona çekimser yaklaştığı vurgulandı. Türk yetkili, “Rehineler nedeniyle elimiz kolumuz bağlı. Türkiye muharip bir görev üstlenmeyecek ve silah da vermeyecek” dedi.

Suriye muhalefeti listede yok

IŞİD’in sadece Irak’taki birliklerine değil, Suriye’deki birliklerine de operasyon düzenlenmesi planlanırken, Cidde’de Müslüman ülkelerle yapılan toplantıya Suriye muhalefetinin çağrılmaması dikkat çekti. Türkiye’nin Suriye muhalefetinin desteklenmesi çağrılarına karşın Başkan Hadi el Bahra ile de koalisyon güçleri arasında bir görüşme planlanmadığı öğrenildi. El Bahra, ABD Başkanı Obama’nın açıkladığı plana destek verirken, Özgür Suriye Ordusu’nun eğitime ve teçhizata ihtiyacı olduğunu vurguladı.