Sınav da stres de baki kaldı

Liselere geçiş için getirilen yeni sistem çerçevesinde “proje okul” sayısının 1007’e çıkması planlanıyor. Fen ve sosyal bilimler liseleri de eklenince sınavla öğrenci alacak okul sayısı 1300’e çıkacak. İlleri temsil eden tarihi binalarda öğretim veren liselerin ‘proje okul’ olması da gündemde. Sınav başarısı olmadan girilirse nitelik bozulacağı kaygısıyla bazı okullar ‘proje okul’ olabilmek için uğraşıyor. Siyasilerin de seçim bölgelerindeki okulları ‘proje okul’ statüsüne sokmak için kulis yaptıkları belirtiliyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın, kaç öğrencinin sınava gireceğini öngörmek için velilere uyguladığı anketin sonuçlarının açıklanmaması da, sınava girecek öğrenci sayısının yüzde 100’e yaklaşacağını gösteriyor. Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, “sınavlar kalkacak, sınav stresini ortadan kaldıracağız açıklaması sınava katılım çok yüksek olacağı için fiilen çökmüş durumda” dedi.

17 bin 749 ortaokulda halen 1 milyon 176 bin öğrenci öğrenim görüyor. Milli Eğitim Bakanlığı, yetenek sınavı sonucunda bu öğrencilerden 33 bin 810’unun 302 fen lisesine, 9 bin 83’ünün 93 sosyal bilimler lisesine, 26 bin 400 öğrencinin de 1007 proje okula yerleştirilmesini planlıyor. Sınavla alacak okul listesinde bulunmayan ancak bu yıla kadar yüksek puanla öğrenci alan kimi Anadolu liseleri, “adrese dayalı sistem”le nitelik kaybına uğrayacağı kaygısını taşıyor. Bakanlık, sınavsız yerleştirme modelinde “yürüme mesafesindeki okullar” kriteri ile akademik başarısı birbirinden çok farklı öğrencileri aynı okulda toplayacak. Öğrencinin gittiği ortaokul, büyük oranda öğrenim göreceği liseyi de belirleyecek. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Bayram Çetin, yüzde 10 dışında kalan öğrencilerin, sınava girseler bile aldıkları puanın yerleştirmede hiç işe yaramayacağını söyledi. Ancak, yerleştirme sırasında bir okula kontenjanın çok üstünde başvuru olması halinde “başarı” kriterinin de devreye girebileceği belirtiliyor.

Siyasilerden baskı

Sınavla öğrenci alacak okul adlarının bir türlü açıklanmaması “siyasilerin seçim bölgelerindeki okulların ‘poje okul’ kapsamına alınması için yaptığı baskı” nedenine bağlanıyor. Bir okul müdürü, 8. sınıf öğrencilerinin yüzde 99’unun sınava gireceğini düşündüğünü belirterek, “Adrese dayalı sistemle, iyi örnekleri, daha az başarılılarla bir araya getirerek, kaliteyi artırmak istiyorlar ama bunun dünyada örneği yok. Bu yıla kadar yüksek puanla öğrenci alan bazı Anadolu liselerinin yönetici, veli ve öğrencileri de büyük kaygı içinde çünkü profil değişecek, eğitim kalitesi düşecek” dedi.

Stres azalacak!

Milli Eğitim Bakanlığı’na göre yeni sistemin avantajları şöyle:

- Tüm veli ve öğrenciler ortaokula kayıtları sırasında büyük oranda gidebileceği liseyi bilir.

- Sınav isteğe bağlı ve sınav sonunda yerleşecek okul kontenjanı sınırlı olduğu için ülke genelinde sınavın yaygın stres etkisi azalır.

- Sınav isteğe bağlı olduğu için tüm öğrencilerin zorunlu olarak sınava girdiği modellere göre daha eşitlikçi bir uygulama elde edilmiş olur.

- Mahalli liselerin önemi artar. Her liseye farklı başarı düzeylerinde öğrenci geleceğinden, il veya ilçe düzeyinde başarılı, başarısız lise algısı ortadan kalkar.

- Okullar arası kalite yarışı güçlenir.

‘Aşağıdakiler, yukarıdakiler ’

Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, yeni sistemle ilgili son açıklamalar üzerine şu değerlendirmeyi yaptı:

“MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Bayram Çetin’in açıklamasında dikkat çeken birkaç nokta var. Sınavın öğrencilerin yüzde 50-60’lık kesime hiç hitap etmediğinin ifade edilmesi öğrenciler üzerinde oldukça olumsuz bir etki bırakacaktır. İkinci olarak yapılan bu açıklama devlet okullarına şu an devam eden öğrencilerin analitik düşünme dahil pek çok akademik beceriye sahip olmadığının ifadesidir.

Devlet okullarında yapılan eğitimden sorumlu olanların öğrencileri ‘aşağıdakiler’ ve ‘yukarıdakiler’ olarak ayırması kabul edilebilir bir durum değildir. Dikkat çeken başka bir nokta da adrese dayalı yerleştirmede yaşanacak sorunların büyüklüğünden kaynaklı yerleştirmeye esas olarak ‘öğrencinin adresi, okul tercihi ve devam ettiği ortaokul gibi kriterlerle beraber ortaokul başarı notunun da kullanılabileceği’ ifade edilmiş. Bu açıklama ‘Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle beraber değerlendirildiğinde adrese dayalı yerleştirmede ortak sınavın sonuçlarının kullanılması olasılığını artırıyor.

Anket sonuçlarının açıklanmama nedenleri;

- ‘Sınavlar kalkacak, sınav stresini ortadan kaldıracağız’ açıklaması sınava katılım çok yüksek olacağı için fiilen çökmüş durumda.

- Bu sene yapılacak sınav sonuçlarında oldukça olumsuz sonuçlar çıkma beklentisi çok yüksek. Sayıların belirtilmesi eğitimde gelinen başarısızlığı da ortaya çıkaracak.”