‘Sevgili Barack’a jest

Türkiye, 2 yıl önce Çin ile kurduğu füze savunma sistemi ihale masasından kalktı. Çin’den füze alınmasını içeren projede ihale iptal edildi. İptal kararının Çin’in teknoloji transferini reddetmesinden kaynaklandığı, Türkiye’nin de Çin’den alınacak füzelerin NATO sistemine entegre edilememesi nedeniyle yaşadığı Batılı müttefik baskısı kaygısıyla masayı devirdiği öğrenildi. Kararla Türkiye’nin hava savunma sistemi, krizli coğrafyada F-16’lara ve 1960 model modernize edilmiş hava savunma sistemine kalmış oldu.

Türkiye’nin uzun menzilde ve alçak/orta/yüksek irtifada hava savunmasını sağlamak amacıyla Çin’den CPİMEC firması ile yürütülen ve 26 Eylül 2013’te başlatılan ihale sürecinde sona gelindi. 4 milyar dolar bütçeli Uzun Menzilli Füze Savunma Sistemi Projesi’nde Türkiye, uzun süren görüşmelerin ardından ihale hazırlık masasını devirdi. Kararın tüm dünyanın gözlerinin G20 Zirvesi nedeniyle Türkiye’ye çevrildiği sırada verilmesi dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, önceki gün, Antalya’da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi. Hafta içinde Ankara’da alınan sözleşme hazırlık sürecinin iptaline yönelik kararın Erdoğan tarafından Çinlilere iletildiği öğrenildi.

Gerekçe: Teknoloji

İptalin, Çinli şirketin teknoloji transferini reddetmesinden kaynaklandığı öğrenildi. İkinci gerekçesinin ise Çin füzelerinin NATO savunma sistemine entegre edilemeyecek olması nedeniyle, füze bataryalarının sadece kurulduğu yeri savunacak duruma düşmesi olduğu belirtildi. “İstenen teknoloji transferinin sağlanamaması” süreci tıkayan temel etken olarak sıklıkla dile getirilmiş, ihalenin Çin’den alınarak Fransa’ya verilmesi gündeme gelmişti. Ancak Fransa sürece hiç dahil olmadı.

Milli sistem hazırlığı

İhalenin iptal edilmesi ile milli hava savunma sistemi tartışmaları da yeniden gündeme geldi. Projenin iptal edilmesi ile milli projenin hazırlıklarının da başlayacağı dile getirildi. Türkiye 2000’li yılların başından bu yana hava savunma sistemleri edinmeye çalışıyor. Bu kapsamda alçak ve orta irtifa hava savunma sistemlerini Roketsan ile ASELSAN ortak üretmeye çalışıyor. Ancak uzun menzilli hava savunma sistemlerinin şimdilik azami teknoloji transferiyle dışarıdan hazır alınmasına karar verilmişti. İhalenin iptal edilmesi veya başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle Türkiye ihale ile geçirdiği süreci boşa geçirirken orta vadede de elinde uzun menzilli füze bulunduramayacak.

Aselsan ve Roketsan

Türkiye’nin ilk hava savunma sistemini ise Stinger füzelerinin modernizasyonu ile ASELSAN gerçekleştirdi. Sistem lastik tekerlekli ve paletli zırhlı araçlara monte edilerek kritik bölgelerin havaalanlarının alçak irtifada savunması amacıyla kullanılıyor. Ancak Türkiye’nin kurmayı planladığı hava savunma sisteminin içinde yer alacak orta irtifa hava savunma füzelerinin üretimi ise Roketsan ve ASELSAN tarafından ortaklaşa yürütülüyor. Üzerindeki çalışmalar halen süren ve Hisar adı verilen füze savunma sistemlerinin de eldeki alçak irtifa ve dışarıdan alınacak uzun menzilli füzelerle bir bütün olarak çalışması planlanıyor. Uzun menzilli füze sistemlerinin de yerli olarak üretilip hava savunma sistemine entegre edilmesi yönündeki yaklaşıma dönülmesi durumunda ana yüklenici olarak yine ASELSAN ve Roketsan’ın görevlendirilmesi düşünülüyor.