Seçimlerde ibre Çipras'tan yana

Seçim kampanyaları tamamlanırken, anketler, bir önceki iktidar partisi Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) lideri Aleksis Çipras'ın, ana muhalefet merkez sağ Yeni Demokrasi Partisi (ND) lideri Evangelos Meimarakis'e 3 puan fark attığını gösteriyor. Sandıktan koalisyon hükümeti çıkması bekleniyor.

Ülkede kayıtlı 9 milyon 836 bin 997 seçmen, 300 üyeli parlamentoyu belirlemek için oy kullanacak. 25 Ocak seçimlerine göre bu seçimlerde 28 bin 237 kişi ilk defa oy kullanma hakkı elde etti. Seçmenin 5 milyon 73 bin 913'ü kadın, 4 milyon 763 bin 84'ü ise erkeklerden oluşuyor. Sabah saat 07.00'da açılacak sandıklar, 19.00'da kapanacak. Seçim sonuçlarına dair ilk resmi veriler İçişleri Bakanlığı tarafından saat 21.00'da açıklanacak. İlk iki parti gücünün birbirine yakın olması sonuçların gece yarısına doğru netleşmesi anlamına geliyor. 

Yaklaşık 1 ay süren seçim kampanyasında partiler, dün yaptıkları mitinglerle çalışmalarını tamamladı. Liderler, seçmene ulaşmak için genel başkanlar arasında yapılan 2 televizyon tartışma programı, seçim spotları, sokak reklamları ve mitinglere ağırlık verdi. 

Ülkedeki çok bilinmeyenli seçim özellikle de seçim sonrası hükümet senaryolarına dair belirsizlik devam ediyor. Seçim kampanyası süresince başa baş bir yarışa giriştikleri görülen favori SYRIZA ile ND arasındaki mücadelede SYRIZA, dün açıklanan son 7 ankete göre 0,5 ila 3 puan fark ile arayı açmış görünüyor. 

Ülkede tek başına iktidar için partilerin 151 milletvekili almaları gerekiyor. 

Koalisyon ile krize direnecekler

Anketlere göre önceki iktidar partisi SYRIZA ile ana muhalefet ND'nin göğüs göğüse bir yarışa girdiklerini gösteriyor. Seçim kampanyasında 86 milyar Euro'luk son kurtarma paketine 'evet' diyen Avrupa yanlısı partiler SYRIZA, ND, PASOK-DİMAR ve Potami, krizden çıkış için 3. Kurtarma Paketi'ne sadık kalınması üzerine kurulu benzer argümanlarla seçmene seslendi. SYRIZA, 'eski-dün ve yozlaşmaya karşı yeni-yarın', ND ise 'istikrar ve büyüyen-güçlü Yunanistan' sloganına vurgu yaptı. 

Seçimlerin hemen ardından ND veya SYRIZA'nın öncülüğünde kreditörlerin de istediği Avrupa yanlısı partiler arasında işbirliği hükümeti kurulması bekleniyor. SYRIZA-ND arasında kurulacak bir koalisyon hükümetinin ise AB'nin tercihi durumunda. 

Anketler 8 partili parlamento diyor 

Son kemer sıkma önlemlerine imza atan SYRIZA'nın 36,34 olan bir önceki seçimlerdeki gücünden 3-6 puan kadar yitirmesi bekleniyor. Son acı reçetenin henüz etkilerini görmeyen seçmenin SYRIZA'ya tepkisinin sınırlı kalacağı tahmin ediliyor. Vatandaşın 7 ay başbakanlık yapan Çipras'a bir şans daha vermesi bekleniyor. Hem psikolojik üstünlük hem de anketler SYRIZA'nın seçimlerden zaferle çıkacağına işaret ediyor. 

ND'nin ise bir önceki seçimlere göre oyunu bir kaç puan arttırması bekleniyor. Son 3 seçimdir üçüncülük koltuğuna oturan ırkçı Altın Şafak'ın yüzde 6,5 civarındaki oy oranı ile yerini koruması bekleniyor. Yüzde 3 seçim barajının uygulandığı ülkede 7 olan parlamentonun bu defa 8 partiye çıkması öngörülüyor. Kapa Research anketine göre SYRIZA yüzde 29, ND yüzde 28,4, Altın Şafak 6,7, PASOK 5,9, Komünist Parti 5,5, Potami 5, Halk Birliği (LAE) 3,5, Enosi Kentroon 3,2 oy alarak meclise giriyor. Kararsızlar oranı ise yüzde 7-12 arasında. 

Koalisyon senaryoları

2010 yılında AB ve IMF ile anlaşmaya vardıktan bitme noktasına gelen PASOK, ülkenin tek kadın lideri durumundaki Fofi Gennimata ile birlikte bir miktar toparlanma emareleri gösteriyor. PASOK'un yüzde 6 civarında oy alarak seçim sonrası koalisyon hükümetlerinde önemli rol oynaması bekleniyor. Çoğu seçmenini SYRIZA'ya kaptıran PASOK ile SYRIZA arasında işbirliği hükümeti kurulabilir. Aleksis Çipras, ana gövdesi SYRIZA'dan oluşan sağ karşıtı bir koalisyona "evet" diyeceğini açıkladı. Avrupa yanlısı Potami Partisi'nin de bu koalisyonda yer alabileceği konuşuluyor. 

Radikal Sol merkeze yaklaştı

Çipras, bir kaç ay önce kreditörler ile sağlanan anlaşmanın ardından partiden giden 25 vekil sebebiyle 7 aylık başbakanlık kariyerini 20 Ağustos'ta istifa ederek noktalamıştı. Radikal ekonomi politikalarının ardından merkeze yaklaşan ve sosyalist bir partiye dönüşme emareleri görülen SYRIZA'nın lideri Çipras, bu seçimlerden de zaferle çıkarak ülkeyi güvenli limanlara çıkaracak 'memorandum' politikalarını dengeleyici pozitif önlemleri hayata geçirmeyi vaat ediyor. 

Güvenli liman ufukta görünmüyor

İktidara kim gelirse gelsin 340 milyar Euro dış borç sarmalında bunalan ülkeyi güvenli limanlara çıkarması ise hiç kolay olmayacak. Bir yandan kreditörlerin belirlediği ekonomik çerçeve öte yandan halkın dayanma gücünün tükenmiş olması hükümetlerin elini kolunu bağlıyor. Uzmanlar, ülkenin kurtuluş yolunun yapısal dönüşümler ve büyüme odaklı ekonomi modelinin hayata geçirilmesinde olduğunu bunun ise artık ihmalkarlığa kurban gitmemesi önerisinde bulunuyor. 

Halk denetçi koalisyon istiyor

Yunanistan'da halk, sosyalist PASOK ile muhafazakar ND'nin 40 yıl boyunca tek başlarına dönüşümlü olarak ülkeyi yöneterek batma noktasına getirdiklerini düşünüyor. Bunun için de seçimlerden uzlaşma ve birbirini denetleyen bir koalisyon hükümeti istiyor. 

Kadınlar ve kararsızlar altın değerinde

Anket ve siyasi analistlere göre aşa baş giden yarışı, kadın seçmen ile kararsızların oyları belirleyecek. Anketlere göre kadın seçmen, Çipras'a destek verecek. Özellikle büyük partiler, yüzde 10 dolayındaki kararsız seçmeni ikna etmeye ağırlık verdi. 

Zor günler sürecek

Yunanistan'da 6 yıldır ülkenin üzerine karabasan gibi çöken ve yakın gelecekte sona ereceğine ilişkin umutlar güçlü değil. Buna geçmişte olduğu gibi son kurtarma paketine de evet diyen AB ve IMF'nin Atina'ya dayattığı yanlış ve kemer sıkma üzerine kurulu program ile Yunan halkı ve siyasi partilerin dönüşüme direnmesinin etkili olduğu genel kabul görüyor.

Siyasilerin krizle mücadele politikaları oluştururken neredeyse hiç önem atfetmedikleri bir başka sorunun ülkenin yaşlı nüfusu olduğu değerlendirmesi yapılıyor. Bunun gelecekte daha başka sorunları beraberinde getireceği kanaati yaygın. Ülkenin yaş gruplarına göre seçmen profiline bakıldığında 2 milyon 210 bin 751' kişi (yüzde 22) 71 yaş ve üzerinde. Toplam seçmenin yüzde 38'i 60 yaş üzeri, 30-59 orta yaş aralığı yüzde 48, 18-29 yaş aralığındaki gelecek ve umut olan genç seçmenin oranı ise sadece yüzde 14. Bu rakamlar incelendiğinde ülke yaşlanmış durumda. 

Çipras'ın performansı 

Önceki seçim kampanyasında 'memorandumlara' son sloganı eşliğinde oy isteyen Çipras, bu seçim kampanyasında altına imza koyduğu sert kemer sıkma önlemlerinden oluşan ve sadık kalınması gereken 3. Kurtarma Paketi söylemine takılıp kalmadı. Daha ötesine gidebileceğini savunuyor. Kemer sıkma önlemlerinin keskin köşelerini pozitif denge unsurları ile yontacağını ifade ediyor. Bu konuda müzakere etme marjı bulunduğunu ifade ederek kararlı bir duruş sergiliyor. 

Geçen seçimlerin aksine bu defa vaatlerde bulunmuyor. Hedefler koyuyor. Çıkarlar ve yozlaşmayla çarpışmaya hazır olduğunu ifade diyor. Bol vaat içeren rüzgarla kazandığı Ocak seçimlerinde söylediklerini 4 yıllık süreçte uygulayacağını iddia ediyor. 

Meimarkis'in performansı

Öte yandan 1974'ten sonra onlarca yıl ülke yönetiminde tek başına söz sahibi olan bir diğer favori adayı merkez sağ Yeni Demokrasi Partisi (ND) ve lideri Evangelos Meimarakis (61), kampanya boyunca memoranduma yani kemer sıkma önlemlerine aynen uyulması gereği üzerine politik söylem geliştirdi. ND için her şey kreditörlere karşı sorumlukların yerine getirilmesiyle başlayıp bitiyor. Memorandumdan öte başkaca bir vaatte bulunmuyor. Kampanya boyunca halkı heyecanlandıracak bir krizden çıkış programı sunamadığı ve halkın güveninin kazanamadığı görüldü. 'Eğer her şey yolunda giderse, bakacağız...” şeklinde cümleler ND'li yetkililerce sıkça dillendirildi.

Ülkenin merkez sağ ve merkez solda yer alan favori iki politik güç arasındaki belli başlı söylem bu şekilde özetlenebilir. Biri tam anlamıyla kemer sıkma politkalarını uygulamaktan, diğeri ise kemer sıkma önlemlerini dengeleyici açılımlarla yeni bir perspektife doğru yol almaktan bahsediyor. 

Çipras'ın en büyük problemi, bir önceki seçimler öncesi verdiği vaatleri yerine getirememesi, bankaların kapalı kalarak uzun kuyruklar oluşması ve günlük 60 Euro para çekme limiti getirilmesi bulunuyor. 

Partinin başına kısa bir süre önce geçen Meimarakis ise partisi ND'nin krize sebep olanlar arasında görülmesi ve halka güven verememesi sorunuyla sandıktan çıkacak sonucu bekleyecek. 

Azınlık hem seçim hem bayram için dönüyor

Batı Trakya Müslüman Türk azınlığın bu seçimlerde de parlamentoya 3 aday göndermesi bekleniyor. Partiler, Batı Trakya Müslüman Türk azınlığı temsilen 15 civarında adaya listesinde yer verdi. Batı Trakyalı dernek ve kuruluşlar, halkın sandık başına giderek azınlık adaylarına oy vermesi çağrısında bulundu.

Ocak seçimlerinde SYRIZA'dan Hüseyin Zeybek, Mustafa Mustafa ve Ayhan Karayusuf milletvekili seçilmişti. Geçen seçimlerde SYRIZA, ülke genelindeki en yüksek oy oranına Batı Trakya'da ulaşmıştı. Azınlık seçmeninin oyunu yine SIRYZA'dan yana kullanması bekleniyor. Bu üç favori adayın yanısıra Potami Partisi'nden Gümülcine birinci sıra adayı eski milletvekili İlhan Ahmet'in de seçilme şansı bulunuyor.

Geçen seçimlerde olduğu gibi Türkiye'deki Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, Türkiye'de ikamet eden Batı Trakyalıların seçim ile bayram tatilini birleştirmek isteyenler için otobüsler kaldıracak. 5 binden fazla Batı Trakyalı seçmenin ülkelerinde oy kullanmaları bekleniyor.