Sahnede üç şair, üç dünya

Tiyatro Kumpanyası bu sezon üç şairi sahnelere taşıyor: Orhan Veli, Can Yücel ve Ahmed Arif. Tiyatro Kumpanyası'nın kurucusu Kemal Kocatürk, şairlerin tek kişilik uyarlamalarını izleyiciyle buluşturuyor: “Ben Orhan Veli”, “Can” ve “Hasretinden Prangalar Eskittim”.

Bu ciddi bir serüven elbette. O yüzden Kocatürk, “Şiir benim için başlı başına ayrı bir dünya zaten” diyor, “Günlerce o dünyanın içinde kaybolabilirim.”

Kocatürk, çocukluğundan bu yana şiirin izini sürmüş. İyi bir şair olmanın yollarını keşfe çıktığından bu yana da şairlerin dünyaları, onu iyi bir şair olmaktansa, onları iyi anlatan bir oyuncu olmaya doğru itmiş.

İlk olarak Can Yücel ile bu yolculuğa başladığını söylüyor. Ardından da Ahmed Arif gelmiş. Aslında sıraya Ömer Hayyam'ı koymasına rağmen, Orhan Veli'yi de geciktirmek istememiş. Orhan Veli'nin 100. doğum yılı da bu kararı vermesini tetiklemiş.

Peki nedir bu şairlerin Kocatürk'ün hayatındaki izleri? Anlatıyor:

“Can Yücel ile oyunculuk serüvenine başladığım günden beri hep bir tutuşmam vardı. Yaptığı oyun çevirilerinin lezzetini tatmış her oyuncu gibi, ben de peşine düşenler kervanına katılmıştım. Sonrasında tanışıklığımız da oldu.

Can Yücel şiirlerinden bir uyarlama yapma fikrini Mehmet Güleryüz'le yaptığımız bir sohbet esnasında geliştirdik ve sonrasında da Genco Erkal’ın yaptığı o güzel düzenlemeyle oyunu sahne üzerine taşımış olduk.”

TÜM YÖNLERİYLE AHMED ARİF

Ahmed Arif'i ise çocukluğunun soba başı sohbetlerinin vazgeçilmezi olarak tanımlıyor. O yüzden bilinmeyen hayatını gözler önüne sermeye çalışmış. Şiirlerinin tamamına yakını da bu uyarlamanın içinde yer alıyor.

Gelelim Orhan Veli’ye... Kocatürk, öğrencilik yıllarında girdiği Kenter Tiyatrosu'nda Müşfik Kenter'in oynadığı “Bir Garip Orhan Veli” oyununa defalarca ışık ve efek yapan, Müşfik Kenter'le birçok kente turnelere giden biri olarak, oyunu belleğine kazımış Kocatürk.

“O gün bugündür, Orhan Veli’nin hayatına, o çileli yaşamına dair ipuçlarını biraz daha açmak ihtiyacı içindeydim” diyor.

Üç şairin uyarlamasında da ideolojileri, şiire olan bakışları, hayatı kavrayış biçimleri ön planda. Hem şairlerin hayatlarından kesitler izlemek hem de düşünce ve görüşlerine tanıklık etmek mümkün.

Kocatürk, “En önemlisi şiirleri doğru söylemek” diyor, “Sonrasında da dramatizasyonunu iyi kurmak ve estetiğini, görselini etkileyici hale dönüştürmek. Sahneyi şairin bizde bıraktığı duyguya göre giydirmek ve ona göre bezemek. Kısacası sahneyi yeni bir dünyaya, yani şairin dünyasına dönüştürmek önemli.”

GEÇMİŞTEN GELECEĞE KÖPRÜ

Kocatürk, üç uyarlamayı da, Cumhuriyet dönemi aydınlanma yıllarının sancılarının, ülkenin aydınları üzerinden bir daha okuma şekli olarak yorumluyor:

“Her dönemin kendine ait baskı ve sancıları olmuş, her seferinde de ne olduysa hep bu ülkenin aydınlarına olmuş. Onların yaratım süreçlerini, yaşadıkları toplumsal olaylardan ayrı düşünemeyiz. O yüzden de aslında ülkenin son 80 yılına acısıyla tatlısıyla hep birlikte şairlerin gözünden bir bakış atmış oluyoruz.”

Tabii, önemli bir soruyu da gündeme getiriyor Kocatürk: “Bir ülke şairlerini, aydınlarını kurban ederek nereye kadar varır?”

Sanatına ve sanatçısına üretme özgürlüğü vermemiş her düzenin yıkılmaya mahkum olduğunu söyleyen Kocatürk, son olarak ekliyor:

“Her şeyden önemlisi yeni kuşaklara geçmişin tozunu silkelemelerini ve altından çıkacak olanın aslında yine bizler olduğunu, ama geçmiş deneyimleri unutmadan, onların yaşadıklarından ders çıkararak geleceğe uzanmalarını sağlamaya çalışıyorum. Geçmişten geleceğe bir çeşit köprü kurmanın peşindeyim.”

“Ben, Orhan Veli”, bugün Ortaköy Afife Jale Sahnesi'nde saat 18.30'da; “Hasretinden Prangalar Eskittim” 9 Ocak 2015'te saat 20.30'da Barış Manço Kültür Merkezi'nde; “Can”, 29 Ocak 2015'te saat 20.30'da Caddebostan KM Küçük Salon'da izlenebilir.