Rusya'da Suriye için '18 ay' formülü

Suriye’ye askeri müdahalesiyle birlikte diplomasi atağına kalkan Rusya’nın siyasal çözüm için hazırladığı yol haritası basına sızdı. Reuters ve Associated Press’in BM kulislerinden edindiği taslak belgede, BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın arabuluculuğunda, Suriye hükümeti ve muhalif grupların önceden oluşturacağı “birleşik delegasyon” arasında süreç başlatılması öneriliyor. Ardından şu adımların izlenmesi isteniyor:

- Kanun karşısında tüm etnik ve dini grupların güvenliği, çıkar dengesi, hakları ve yükümlülüklerini koruyacak anayasal reform süreci başlatılacak.

- Anayasa komisyonu, Suriye’deki ve yurtdışındaki muhalefet dahil tüm toplumu kapsayacak. Başkanlığını Suriye Devlet Başkanı (Beşar Esad) değil, tarafların üzerinde uzlaşacağı aday yapacak.

- 18 ayda tamamlanacak anayasa taslağı referanduma sunulacak. Onaylanmasının ardından erken başkanlık seçimleri düzenlenecek.

- Mayıs 2016’da yapılacak parlamenter seçimler de ertelenerek başkanlık seçimiyle eşzamanlı düzenlenecek.

- Seçimle başa gelecek devlet başkanı silahlı kuvvetlere başkomutan olacak, özel hizmetler ve dış politikanın kontrolünü elinde bulunduracak.

Esad aday olabilir

Rusya’nın teklifinde, 2014’te yedi yıllık dönem için yeniden seçilen Esad’ın süreç boyunca iktidarda kalması ve seçimlere aday olmasına engel bulunuyor. BM Güvenlik Konseyi’nin IŞİD’i terör örgütü listesine alması, Suriye rejiminin ateşkes ilan etmesi halinde “IŞİD ve diğer terörist örgütlere yönelik operasyonların hariç tutulması” da isteniyor. Moskova’nın ‘ılımlı isyancıları’ vurmasından rahatsız Batılı güçlerin cumartesi Viyana’da sunulması beklenen teklifi geçersiz kılmak için şimdiden çalışmalara başladığı belirtildi.

Muhaliflerden tepki

Batının ve Türkiye’nin desteklediği Suriye Ulusal Konseyi (SUK) da Moskova’nın amacının Esad’ı iktidarda tutmak olduğunu savundu. SUK üyesi Monzer Akbik “Suriye halkı Esad’ın diktatörlüğünü asla kabul etmedi, bunun başka şekilde sunulmuş ya da formüle edilmiş halini de etmeyecekler” dedi. Bir diğer üye Hadi Bahra ise “Vatandaşlar güvenlik güçlerinin misillemesinden korkarken nasıl adil seçimler yapılır?” diye sordu.