Pompeii, yanardağ patlamasından sonra '15 dakika içinde yok oldu'

Yaklaşık 2 bin yıl önce Vezüv Yanardağı'nın patlaması sonucu yok olan antik Pompeii kentinde yaşamın 15 dakika içinde sona erdiği belirlendi.

İtalya'daki Bari Üniversitesi ve Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (INGV) ile İngiliz Jeolojik Araştırma Kurumu (BGS) tarafından yapılan araştırmaya göre, M.S. 79 yılındaki yanardağ patlamasının ardından Pompeii kenti kısa sürede taşlaşmış lav parçaları, kül, gaz ve toz bulutu altında kaldı.

Antik kentte yanardağ patlamasında ölen yaklaşık 2000 kişinin büyük kısmı, "piroklastik akıntı" adı verilen bu olgunun etkisiyle nefessiz kalarak hayatlarını kaybetti.

Araştırma sonuçları, "Scientific Reports" dergisinde yayımlandı.

İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü'nden yapılan açıklamada, "Vezüv'ün M.S. 79 yılında patlaması sırasında Pompeii'yi vuran piroklastik akıntılar yaklaşık 15 dakika sürdü: Kent sakinleri tarafından solunan bu volkanik kül ölümcül oldu, boğulmalarına yol açtı" denildi.

Enstitü'nün verilerine göre Vezüv Yanardağı 79 yılında patlamadan önce yaklaşık 800 yıl boyunca belirgin bir faaliyet göstermemişti. Vezüv'e yaklaşık 10 km mesafede yaşasalar da yanardağ patlamalarına alışık olmayan Pompeii halkının bu büyük patlamaya karşı hazırlıklı olmadığı tahmin ediliyor.

Araştırmacılar, kent sakinlerinin kaçma fırsatı bulamadan evlerinde ya da sokaklarda bu volkanik partikül bulutu altında kaldığını vurguladı. INGV Vezüv Gözlemevi araştırmacısı Roberto Isaia, bu volkanik bulutun "karbondioksit, klorür, volkanik kül ve taş parçalarından" oluştuğunu söyledi.

Scientific Reports dergisindeki makalede, "200-250 °C saf sıcak havaya maruz kalınması halinde 2-5 dakika boyunca hayatta kalınabilir, ancak solunabilir formdaki sıcak ince küllerin varlığı hayatta kalma süresini büyük ölçüde azaltır" denildi.

İtalyan basınına konuşan Isaia, Pompeii'deki kalıntılar üzerinde yaptıkları incelemelerin yardımıyla matematiksel bir model geliştirerek bu sonuçlara vardıklarını, elde edilen bulguların dünya çapındaki diğer yanardağlara da uygulanabileceğini söyledi.

Dünyanın en önemli arkeolojik alanlarından biri kabul edilen Pompeii, 1997'de UNESCO Dünya Mirasları Listesi'ne dahil edilmişti.

Antik kentte yanardağ patlaması sonrası lav ve kül tabakasıyla kaplanan kalıntıların gün yüzüne çıkarılması çalışmaları devam ediyor. Pompeii antik kentinin 66 hektarlık alanının yaklaşık 3'te biri hala kazıya açılmayı bekliyor.

Pompeii Arkeolojik Parkı, pandemi öncesinde İtalya'nın en çok ziyaret çeken mekanlardandı. Arkeolojik alanı 2018'de 3.6 milyon kişi ziyaret etmişti.