Örtülü ödenek rekor kırdı

Başbakanlık bütçe ödeneğinde 1000 TL olarak öngörülen, “iz ödenek” yöntemiyle milyonlarca TL’yi bulan Başbakanlık örtülü ödeneğinden geçen yıl 624 milyon TL harcandı. AKP iktidarındaki son 11 yılda yalnızca Başbakanlık örtülü ödeneğinden harcanan ve sokaktaki yurttaşın nereye harcandığı konusunda en ufak fikri olmadığı tutar 3.5 milyar TL’ye ulaştı.

Başbakanlık’ın 2013 yılı faaliyet raporu, AKP iktidarıyla birlikte sürekli artan örtülü ödenek harcamalarının ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Raporda, Başbakanlık’ın 2012 bütçesinin birimler itibarıyla ödenek ve harcama tutarlarına da yer verildi.

Buna göre özel kalem müdürlüğünün bütçe ödeneği 2013 yılı başında 12 milyon 627 bin TL olarak öngörüldü. Bu rakamın 12 milyon 626 bin TL’sini özel kalem müdürlüğü harcamaları oluştururken, örtülü ödenek için AKP’nin son dönemde her yıl uyguladığı yöntem olarak 1000 TL’lik “iz ödenek” konuldu. Ancak 1000 TL’lik başlangıç ödeneği yıl sonunda 624 milyon 104 bin 788 TL olarak gerçekleşti. Özel kalem müdürlüğü de, kendisine ayrılan bütçeden 1 milyon 750 bin TL fazlasını harcayarak yılı 14 milyon 375 bin 102 TL ile kapattı.

Geçen yıl yine örtülü ödenek için 1000 TL’lik başlangıç ödeneği belirlenmiş ancak yıl sonunda harcanan tutar 694 milyon 229 bin 493 TL’ye ulaşmıştı.

3.5 milyarlık kara delik!

Son iki yılda yaklaşık 1 milyar 300 milyon TL’lik bir harcama yapılan örtülü ödenek kaleminde, AKP iktidarında yapılan harcamanın toplam tutarı ise dudak uçuklatıyor. Türkiye, AKP iktidarlarıyla 3 Kasım 2002’de yapılan seçimlerle tanışmıştı. Hemen ertesi yıl Başbakanlık örtülü ödeneğinden yapılan harcama 103 milyon TL oldu. İlk üç yıl boyunca yıllık ortalama 100 milyon TL’yi aşmayan harcamalar 2006’dan itibaren peşi peşine rekor kırmaya başladı. Son 11 yılda sokaktaki yurttaşın nereye harcandığı konusunda hiçbir fikri bulunmayan 3.5 milyar TL’lik tutar, başbakan onayıyla harcandı.

İşte örtülü ödeneğin son 11 yıllık seyri:

2003: 103 milyon 12 bin 740 TL

2004: 107 milyon 375 bin 284 TL

2005: 84 milyon 88 bin 668 TL

2006: 207 milyon 646 bin TL

2007: 262 milyon 286 bin 521 TL

2008: 290 milyon 981 bin 700 TL

2009: 341 milyon 971 bin 042 TL

2010: 383 milyon 170 bin 247 TL

2011: 391 milyon 682 bin 533 TL

2012: 694 milyon 229 bin 493 TL

2013: 624 milyon 104 bin 788 TL

TOPLAM: 3 milyar 490 milyon 549 bin 16 TL

'Suriye' iddiası

Yasada örtülü ödeneğin "Devletin milli güvenliği ve yüksek menfaatleri ile devlet itibarının gerekleri, kamusal amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle için kullanılmak üzere Başbakanlık bütçesine konulduğu" belirtiliyor. Yasaya göre örtülü ödenek bu amaçlar dışında ve başbakanın ailesi ile kişisel harcamaları ya da siyasi partilerin propaganda çalışmalarında kullanılamıyor. Buna karşın ödeneğin kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacağı, hesapların yönetilme şekli tamamen başbakan tarafından belirleniyor. Yasada “iz ödenek” şöyle anlatılıyor: “Uluslararası ya da ulusal ölçekte meydana gelebilecek ve örtülü ödenek harcamasını gerektirecek gelişmelerin önceden öngörülmesi mümkün olmadığından, yılbaşında bu ödenek için bütçede iz ödenek olarak adlandırılabilecek bir tertip açılarak bu tertibe sembolik bir ödenek konulmaktadır. İz ödenek uygulaması, bir ‘başlangıç ödeneği tahmini’ değil, bütçe tekniği açısından bir tertip açma işlemidir. Yıl içerisinde uluslararası veya ulusal ölçekte ortaya çıkan devlet ihtiyaçlarının gerektirdiği ölçüde aktarma yapılarak bütçeden bu yöntemle harcama yapılmaktadır. Bu nedenle başlangıçta tahmin edilen bütçe ile yılsonunda gerçekleşen bütçe karşılaştırması bu ödenek için söz konusu değildir.”

Muhalefet geçen yıl Suriye'de başlayan iç savaşla birlikte örtülü ödenek oranının artmasına dikkat çekmişti.