‘O çocuğumuz denizyıldızımız’

Türkiye’de zihinsel engelli çocuklara eğitim veren ilk kurumlardan olan Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı (ZİÇEV) Başkanı Ülay Karakoç, “Küçük yaşta eğitim vermeye başladığımız bir çocuğumuzun, 4 yıl ZİÇEV’de aldığı eğitimle engelli raporu kaldırıldı. Şimdi normal bir okulda ilkokul birinci sınıfta ve gayet başarılı. O çocuğumuz bizim denizyıldızımız oldu” dedi.

ZİÇEV’in öyküsü, 1974 yılında Ankara Sağlık Sokak’taki kiralık bir dairenin küçük bir odasında, oğlu zihinsel engelli olan Makbule Ölçen’in girişimleriyle “Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği” adıyla başladı. Kendi oğlu Demir Ölçen dahil olmak üzere 4 öğrenciyle eğitime başlayan Ölçen, Türkiye’de ilk kez zekâ düzeyi (IQ) 50’nin altında olan çocukların da “öğretilebilir çocuklar” olacağını zamanla topluma kanıtladı.

‘İLK VE TEK KURUMDU’

ZİÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Ülay Karakoç, Ölçen’in “annelik güdüsüyle” başlayan ve Hacettepe Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü sayesinde giderek bir “eğitimciye” dönüşen bu mücadelesini ve ZİÇEV’in faaliyetlerini 10-16 Mayıs Engelliler Haftası’na özel olarak Cumhuriyet’e anlattı.

Başkan Karakoç, Ölçen’in “Bu çocuklara eğitim verseniz ne olacak, bunlar eğitimi bile bir yere kadar alır”, “Boşuna çaba” gibi sözlerle karşılaştığını belirterek “Önyargılara rağmen, çocuklardaki değişim görüldükçe çocuk sayısı çoğaldı. Avantajımız, derneğimizin Türkiye’de zihinsel engellilere eğitim veren ilk ve tek kurum olmasıydı. O zamanlar mahallelerde ‘deli’ diye gezinen çocukları biz birer birer eğitime almaya başladık. Çocuklarını gizleyen aileleri ikna süreçlerimiz uzun sürdü ama sonunda başardık” dedi. 

Karakoç, Öğretilebilir Çocukları Koruma Derneği ile başladıkları eğitime 1982’de ZİÇEV’i kurarak devam ettiklerini de dile getirdi.

‘EĞİTİMCİ BULMAKTA ZORLANDIK’

Karakoç, vakfı kurduktan sonra Gölbaşı’nda, bugün Ankara’daki ZİÇEV Okulu’nun da bulunduğu yerleşkeye taşındıklarını belirterek şunları kaydetti:

“Makbule Hanım, o dönemlerde televizyon ve radyo programlarında ‘Her ilden gelen taleplerle vakfın şubesini açacağız’ diye çağrı yaptı. Akın akın istekler geldi. Şehir şehir dolaştık ve şubeler açtık. Türkiye’de zihinsel engelli eğitimi veren bölümler olmadığı için eğitimci bulmakta zorlandık. Şimdi ise sağlam ayaklarla 14 ilde, bir tanesi yatılı olmak üzere 15 şubemizle eğitimimize devam ediyoruz.”