Neden korkuyorlar?

Uluslararası Yayıncılar Birliği Yayınlama Özgürlüğü Komitesi'nin yeni başkanı Ola Wallin Türkiye’deydi. Ülkemizdeki ifade ve yayın özgürlüğünün durumuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Wallin, pek çok anlamda modern bir ülke olmasına karşın, Türkiye’de yetkililerin özgür ifadeden neden bu kadar korktuklarını anlayamadığını söylüyor. Wallin, yazarların tutukluluğuna neden olan yasaların kaldırılması ya da kötüye kullanımının engellemesi gerektiği kanısında.

Yayınlama Özgürlüğü Komitesi’nin yeni başkanısınız. Gündeminizde neler var?

Biz dünyanın bütününü kapsamaya çalışıyoruz. Örneğin geçen yıl Burma’daydım. Orada yasal problemler, aynı zamanda sektörle ilgili problemleri konuştuk. Burma’da şimdi gelişmeler pozitife gidiyor. Orada da bir sansür yasası var, ama artık kullanılmıyor. Reformlar söz konusu. Biz bu tür reformlara destek vermek istiyoruz. Çünkü bizim için hareketliliğin olduğu ülkelerle çalışmak daha önemli. Bu hareketlilik olumlu ya da olumsuz yöndeyse bunu izliyoruz. Tabii ki dünyada bütün yayıncı birlikleri bize üye oldukları için bu bize güçlü bir iletişim ağı sağlıyor. Öte yandan Çin gibi ülkeler de var ve orada sorunlar daha karmaşık, çözülmesi daha zor.

Bu skalada Türkiye nerede?

Türkiye bizim için çok önemli bir ülke, çünkü çok fazla gazeteci, yazar hapiste. Gelişmeler ters yönde, yanlış yönde ilerliyor bize göre. Türkiye hapisteki yazarlarla ilgili bir dünya rekoruna sahip. Bu nedenle de gündemimizde ilk sıralarda yer alıyor.

Ayrıca ben kişisel olarak Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesinden yanayım, bunun savunucusuyum. Avrupa’nın paylaştığı birtakım değerlerin Türkiye’ye katılmasıyla, Türkiye’nin bu değerleri kabul etmesiyle, örneğin insan hakları, ifade özgürlüğü gibi değerler benimsendiğinde, Türkiye’nin AB’ye girmemesi için bir neden göremiyorum. Ancak öncelikle var olan durumun olumlu yönde değişmesi gerekiyor.

Türkiye birçok açıdan modern bir ülke ve yetkililerinizin özgür ifadeden neden bu kadar korktuklarını anlamak mümkün değil. Çünkü İsveç’te gençler okumuyor ve hükümet gençlerin okuması için para harcıyor. Burada neden böyle bir durum var, anlamak mümkün değil.

Bu durumun değişmesi için neler öneriyorsunuz?

Ben hukukçu, avukat değilim, yayıncıyım; yasal konularla ilgili söz söyleyemem. Ama kesinlikle yazarların, çevirmenlerin, gazetecilerin tutuklanmasına, hapsedilmesine dayanak olan yasalardan bazılarının kaldırılması ve kötüye kullanılmasının engellenmesi gerektiğini biliyorum.