Napolyon kirazı 'Türk'leştirildi: Davraz, Ata, Kahraman

SDÜ Ziraat Fakültesi Bitkisel Biyoteknoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Kahraman Kepenek, 8 yıl önce başladığı 'in vitro (laboratuvar ortamında ya da yapay koşullarda) doku kültürü çalışması' ile kamuoyunda 'Napolyon kirazı' olarak bilinen 'Ziraat 900 Kirazı'ndan 3 yeni tür geliştirmeyi başardı. SDÜ Çiftliği'nde toprakla buluşturulan 3 yeni tür, yüksek verim sağlamaya başladı. Tür tescil için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na gönderilecek.

ÇALIŞMALAR 2000 YILINDA BAŞLADI

Yrd. Doç. Dr. Kahraman Kepenek, gen mutasyonu uygulanarak elde edilen yeni türlere 'Davraz SDÜ', 'Ata SDÜ' ve 'Kahraman 2017' adının verileceğini söyledi. Yrd. Doç. Dr. Kepenek, Ziraat 900 (Napolyon) kirazına ışın uygulayıp genetik yapısını değiştirmek için 2000 yılında çalışmalara başladıklarını belirterek, son 8 yıldır da in vitro koşullarında doku kültürü yaptıklarını anlattı.

SÜREÇ BAŞARILI ŞEKİLDE TAMAMLANDI

Yrd. Doç. Dr. Kepenek, bilimsel çalışmaları şöyle anlattı:

"İlk önce Ankara'da, Atom Enerjisi Kurumu'nda ışın uygulayıp genetik yapısını değiştirdik. Ziraat 900 kirazı dallarından alınan gözlere çeşitli dozlarda kobalt 60 kaynağından gama ışını uygulaması yapılarak genetik değişikliğe uğrattık. Ziraat 900'den 6 çeşit adayı çıkardık. Bunlar erkenci, orta mevsim ve geçici olarak sınıflandırıldı. Sertifikasyon için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na gönderildi. Tür tescili için şu an askıda. Bu bilimsel çalışmanın 1'inci seleksiyonuydu ve başarılı şekilde süreç tamamlandı. Türler, klasik ağaçlar için büyük ve yüksek taçlı olmadığı için birim alana daha çok fidan dikme imkanı veriyor."

DAHA YÜKSEK GELİR SAĞLAYACAK

Aroması, kalibresi, verimi Ziraat 900 ile aynı olan yeni türlerin her açıdan çiftçiye ve milli servete artı değerler sağlayacağını vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Kepenek, "Bu türün bilimsel adı Ziraat 900. Ama Uluborlu Kirazı ya da Napolyon olarak da biliniyor. Dünyaya en fazla bu kiraz türü ihraç ediliyor. Tadı, kalitesi de oldukça iyi. Ama olumsuz yönleri de var. En başta ağaçlar çok büyük ve yüksek. Arazide belirli aralıklara ihtiyaç duyuyor. Dolayısıyla birim alana çok fazla fidan dikilemiyor" dedi.