"Mustafa" belgeseli tartışılıyor

Can Dündar’ın senaryosunu yazıp yönettiği, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamöyküsüyle Milli Mücadele’yi konu alan “Mustafa” filminin İstanbul ve Ankara galaları yapıldı. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda gösterime giren film ardında birçok tartışma konusu bıraktı.

Ankara’daki galasında aralarında TBMM Başkanı Köksal Toptan, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in de bulunduğu sanat ve siyaset dünyasından birçok ismin katıldığı filmin gösteriminden önce konuşan Can Dündar, zaten tartışılmayacak bir film yapmak istemediğini söyledi ve şöyle devam etti: “Filmin eksiği, fazlası olacaktır. ‘Şurası daha ağırlık taşımalıydı’ diyenler olacaktır. Şunu unutmamak lazım ki 2 saatlik bir filme Atatürk’ü sığdırmaya çalıştık.” 15 yıldır üzerinde çalışılan ve Cumhurbaşkanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı’nın Atatürk arşivlerinden yararlanılan film üzerine yapılan tartışmalar, Atatürk’ün tükettiği kahve, sigara ve alkol miktarı, çevresinde kimse yokken ölmesi ve evlat edindiği Abdurrahim’in gerçek çocuğu olup olmadığı gibi özel konulardan, bugün hâlâ önem taşıyan siyasi konulara kadar uzanıyor. Galaya katılan siyasetçilerin yorumları ise, genellikle, Mustafa Kemal’i ‘insan’ olarak da irdeleyen ve sorgulayan cesur bir belgesel çalışma olan filmi herkesin görmesi gerektiği yönünde.

Öte yandan Milliyet'in haberine göre CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, "Mustafa"yı beğenmedi. Önceki gece galasına katıldığı filmle ilgili görüşlerini yakın çevresiyle paylaşan Baykal, şu yorumu yaptı: "Can Dündar Sarı Zeybek'i yapmıştı. Şimdi 'Can Dündar 2008' olarak gördüm. Yani Türkiye'nin başta Ergenekon olmak üzere yaşadığı 2008 sürecinin yansıması olan Can Dündar yaklaşımı var."

Baykal'ın eleştirisi şöyle:  "Atatürk'ün sofrası, içki içilen, coşku bulunmayan, sanki başarısız olmuş, bıkmış, umutsuz, yalnız ve yaşlı bir adamın sofrası olarak lanse ediliyor. Atatürk günde bir büyük rakı içen, kadınlara zaafı olan birisi olarak gösterilmiş. Zaafları olabilir. Ancak, Atatürk gibi bir adamın sofrası bu resim olamaz. Atatürk'ün sofrası Cumhuriyet coşkusunun yaşandığı bir sofradır. Böyle bir filmde Atatürk için önde gelen algılama zaafları değil, eserleri olmalıydı.  Atatürk kendi döneminin tüm liderleri diktatör olduğu halde bu yönde hiçbir eğilimi olmayan bir liderdi. Hep çoğulcu demokrasi istedi.  Filmde, cumhuriyeti kurmak için birlikte hareket ettiği arkadaşlarını sonradan yemiş, onlara ihanet etmiş gibi gösteriliyor. Bunlar gerçek değil. Arkadaşlarına saygı duymuş, sevmiş ama devrimler sırasında yolları ayrılmış." 

Toptan'dan sigara uyarısı

Filmi değerlendiren Toptan da "Bildiğiniz gibi Kültür Bakanımız sigaralı Atatürk fotoğraflarını hep düzelttirmişti. Filmi sinemalarda böyle göstermek gençler için sorun yaratabilir. Bunun dışında Atatürk'ün tartışılan bir takım yanlarını da ortaya koyması değişik bir açı getiriyor. Bu bence Atatürk'ün daha çok sevilmesini sağlayan yeni görüntü olarak algılanmalı. Hem cesur, hem güzel buldum" dedi.