Merkel'den Auschwitz ölüm kampına ilk ziyaret

Almanya Başbakanı Angela Merkel ilk kez Polonya'daki ölüm kampı Auschwitz'i ziyaret etti.

Merkel kampın girişindeki 'Arbeit macht frei' (Çalışmak Özgürleştirir) yazısının altında bir dakikalık saygı duruşunda bulundu, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ile birlikte kampın kurtarılışının 75. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen törene katılarak bir konuşma yaptı.

Bu ziyaret tam da Almanya'da Yahudi düşmanlığının yeniden yaygınlaştığı bir döneme rastlaması bakımından da anlamlı görülüyor.

Almanya'nın Nazi iktidarı işgal ettiği Polonya'da kurduğu bu kamp ile uzantısı Birkenau'da çoğu Yahudi, tahminen 1 milyon 100 bin insanı öldürdü.

Aslında kışla olarak inşa edilmiş olan Auschwitz, Polonya'yı işgal eden Naziler tarafından 1939'dan itibaren kullanılmaya başlandı ve kısa sürede 40 civarında kamptan oluşan dev bir ölüm merkezine dönüştü.

1941 yılında kampa, yakında gaz odaları ve fırınların bulunduğu Birkenau eklendi. Gaz odalarında öldürülenlere açlık ve hastalıktan kırılan yüzbinler eklendi.

Kampta Yahudiler dışında onbinlerce Roman, Yahudi olmayan Polonyalı, Sovyet savaş esiri, eşcinsel ve siyasi tutsak da öldürüldü.

Avrupa'daki Yahudi toplumunu yok etmeyi hedefleyen Nazi kampanyası sonucu yaşanan soykırımda öldürülen Yahudilerin toplam sayısı ise 6 milyonu aşıyor.

Kampın Sovyet askerleri tarafından kurtarıldığı 27 Ocak 1945 aynı zamanda dünya çapında Soykırım Anma Günü olarak anılıyor.

Neden şimdi ziyaret ediyor?

Auschwitz kampını kurtardığı 27 Ocak tarihi yaklaşırken bir dizi görkemli tören ve anma etkinliği planlanıyor. Fakat Angela Merkel kampı ziyaret etmek için bu günü seçti ve kampı gelecek kuşaklar için olduğu gibi korunan bir anıta dönüştürmeye çalışan Auschwitz-Birkenau Vakfı'nın davetini kabul etti.

Almanya Yahudileri Merkez Konseyi başkanı Josef Schuster ile Almanya Sinti ve Romanları Merkez Konseyi başkanı Romani Rose'un da eşlik ettiği ziyaretin bir parçası olarak Alman devletinin vakfa yaklaşık 70 milyon dolarlık bir bağışta bulunduğu da açıklandı.

Başbakan daha önce Dachau, Buchenwald gibi Almanya sınırları içindeki başka Nazi toplama kamplarını ziyaret etmişti, fakat Auschwitz'e ilk kez gidiyor.

Merkel'den önceki Almanya Başbakanları Helmut Schmidt 1977'de ve Helmut Kohl da 1989 ve 1995 yıllarında kampı ziyaret etmişti.

Ancak bu, 24 yıldır bir Almanya lideri tarafından yapılan ilk ziyaret olmasının yanısıra ırkçılığın yeniden yükseldiği bir döneme rastlaması bakımından da çok önemli görülüyor.

Almanya'da daha iki ay önce bir sinagoğa yönelen saldırıda iki kişi öldürülmüş, zanlı saldırıyı aşırı sağcı ve Yahudi düşmanlığına dayalı fikirleri nedeniyle gerçekleştirdiğini itiraf etmişti.

Yetkililer geçen yıl Almanya'da Yahudilere karşı 1646 "nefret suçu" işlendiğini, bunun bir önceki yıla göre yüzde 10'luk bir artış olduğunu açıklamıştı. Aynı dönem içinde ülkede Yahudilere karşı fiziksel saldırılar da neredeyse ikiye katlanarak 62'ye çıktı.

Merkel 2021 yılındaki seçimlerde aday olmayacağını açıklamıştı. Fakat koalisyon hükümetinin daha önce dağılma ihtimali var. Alman gazeteleri başbakanın görevden erken ayrılmak zorunda kalabileceğini hesaba katarak Auschwitz ziyaretini öne aldığını yazdılar.

Başbakan Yardımcısı Olaf Scholz Kasım ayında merkez soldaki partisi SPD'nin liderliğini kaybetti. Partinin şimdi Merkel'in muhafazakar CDU/CSU partisiyle koalisyondan çekilip çekilmemeyi oylaması bekleniyor.