‘Mazotun yüzde 50’si bizden’ sözü havada kaldı

Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere 2018’de verilecek tarımsal destekler yerinde saydı. Bakanlar Kurulu’nun “2018’de Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Kararı”na göre, 2018’de dekar başına verilecek mazot desteğinde ancak 1-4 TL arasında artış yaşanırken, gübre desteği geçen yıl ki seviyesinde kalarak 4 TL oldu.

Buna göre Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar ve yulaf için dekar başına verilen mazot desteği 13 liradan 15 liraya; pamuk ve çeltik için verilen 36 liralık mazot desteği ise ancak 40 liraya çıkartıldı.,

Hükümetin 2006’da çıkardığı Tarım Kanunu’na göre, GSMH’nin yüzde birine denk gelen tarımsal desteklemelerin 2018 için 34.5 milyar lira olduğunu anımsatan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, hükümetin açıkladığı desteğin 14.5 milyar lirada kaldığına dikkat çekti. Çiftçinin mazot maliyetlerinin yüzde 50’sini 2018’den itibaren hükümetin karşılayacağına yönelik açıklamaları da hatırlatan Atalık, “Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2017’de verdiği mazot desteği 700 milyon lira. 2018’de verecekleri destek bu rakamın ancak 7’de biri ediyor; yüzde 50’si değil!” dedi. Çiftçilerin yıllık ödediği vergilerin yüzde 60’ını yalnızca mazot harcamasının oluşturduğunu aktaran Atalık, açıklanan mazot desteklerinin piyasada kullanılan mazot fiyatlarının 17’de biri olduğunun altını çizdi.

Neden ithalat?

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü’ne göre, çiftçilerin mazot harcaması için yıllık ödediği vergi tutarının 4.3 milyar lira olduğunu belirten Atalık, bu rakamın akademik yayınlara dayandırıldığında 10.7 milyar liraya çıktığını dile getirdi. “Verilen tarımsal destekler ancak 13 liradan 15 liraya, 36 liradan 40 liraya çıkabilmiş. Kaldı ki yalnızca destekle de olmaz. Bu desteklerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı da araştırılmalı. Bu kadar çok destek veriyorlarsa nohuttan, kuru fasulye ve ete kadar yapılan ithalat niye” dedi.

Tarım abluka altında

2017’de çiftçinin aleyhine olan durumlardan biri, verilecek tarımsal desteklerin üreticinin borcuna bile yetmemesi olmuştu. Tarımsal desteklerin amacının çiftçileri kırsalda tutabilmek ve üretimlerini canlandırmalarına yardım etmek olduğunu anımsatan Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş, çiftçilerin AKP hükümetlerinden 102 milyar TL’nin üzerinde alacağı bulunduğuna dikkat çekerek “Devlet her yıl çiftçiye borçlu kalıyor” dedi. Bu yıl ki tarımsal desteklerin de yetersiz olduğunun altını çizen Demirtaş, hükümetin bu borcunu ödemek için herhangi bir girişimde bulunmadığını, aksine çiftçinin 2017’de alması gereken desteğin GSMH’nin yüzde 1’inde kaldığını dile getirerek “Çiftçiye ürün çeşidine göre dekar başına verilen mazot 15 liraysa, bunun çiftçiye maliyeti en az 2 katı daha fazla. Üretici o paraya traktörünün mazot ihtiyacını karşılayamıyor. Bu destekler her yıl birkaç lira artırılıyor ancak gübre hep 4 lirada sabit. Türkiye tarımı abluka altında” diye konuştu.