Maliki ‘kızağa çekiliyor’

Irak’ta bir dönem kapanıyor, yeni fakat belki de çok daha kaotik bir dönem açılıyor. Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) haziran ortasından bu yana saldırıları sahada somut kazanımlara dönüşmüşken, bunun siyasete tezahürü de gecikmedi. Nisandaki genel seçimlerin galibi olan fakat sadece ülkedeki Kürtleri ve Sünni kanadı değil Şii ortaklarını da küstüren Başbakan Nuri el Maliki, şimdilik ‘kızağa çıkarttı’. Üstelik sadece ABD yönetimi değil İran’ın da desteğini arkasına almış görünüyor. Ancak Maliki bloğu bu atamayı kabul etmiş görünmezken, Cumhurbaşkanı’nın tercihi olan ‘düşük profilli’ Haydar Abadi’nin ilk işi IŞİD militanlarının barbar kampanyasına karşı birlik çağrısı yapmak oldu. Ancak siyasi cephe uzlaştırılamazsa Bağdat’ı çok daha kaotik bir dönem bekliyor.

IŞİD saldırılarına hedef olan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi başkenti Erbil, Kürtçe ismiyle Hewler’de de tüm dünyada olduğu gibi gözler Bağdat’a çevrilmiş duruda. Zira Cumhurbaşkanı Fuad Masum, sandıktan çıkan Hukuk Devleti Koalisyonu’nun lideri Maliki’yi ataması için son gün olan pazar günü bekleneni yapmadı. Bunun yerine ülkenin birliğinin tehlike altında olduğundan hareketle anayasa gereği görevi Maliki’ye vermek yerine Şii koalisyonu oluşturan Ulusal İttifak’ın belirlediği aday olan Haydar el Abadi’yi hükümeti kurmakla görevlendirdi.

Irak Devlet televizyonu da Cumhurbaşkanı’nı Abadi’yi görevlendirirken, “Umarım geniş tabanlı bir hükümet kurmakta başarılı olursunuz” sözlerini yayınladı. Üstelik Yüksek Mahkeme’nin kararına rağmen. Maliki pazarı pazartesiye bağlayan sabah adeta bir ‘darbe havası’ yaratacak şekilde Irak güvenlik güçlerini Bağdat’ta stratejik noktalara yerleştirirken, Masum’un ‘anayasayı ihlal ettiği’ gerekçesiyle Yüksek Mahkeme’ye de itirazda bulundu. Mahkeme, Maliki’nin Hukuk Devleti koalisyonunun parlamentoda en büyük parti olmasından hareketle Irak liderini haklı buldu.

Maliki’nin Hukuk Devleti Bloğu ise bu atamayı kabul etmeyeceklerini duyurdu. Yapılan açıklamada da “Bu atama yasadışıdır ve anayasanın ihlalidir. Sessiz kalmayacağız” denildi. Ancak sahada işler değişmiş durumda. Irak, Saddam’ın Amerikan işgaliyle devrildiği 2003’ten bu yana en büyük tehdidi yaşıyor. Bu tehditle düşük düzeyli bir figür olan Abadi’nin nasıl başa çıkacağı ayrı bir soru. Abadi, Manchester Üniversitesi eğitimli, parlamentonun maliye komitesine başkanlık etmiş ve danışmanlık görevlerinde bulunmuş bir isim. Fakat zamanın çoğunu Londra’da geçirmekte. Yine de Irak’ta şimdi Maliki’nin hoyrat tutumu yerine Abadi’nin ‘hoşgörülü liderliği’ vurgusu öne çıkartılıyor.