Kur yükselince Avrupa hatırlandı: Toplantıya adalet, özgürlük sözleri damga vurdu

Türkiye’nin AB ile mevzuatını uyumlulaştırmak için oluşturulan Reform Eylem Grubu 3 yıl aradan sonra toplandı. Dışişleri, Adalet, İçişleri ve Hazine bakanlarının başkanlığında yapılan toplantıya, yıllardır siyasilerin telaffuz bile etmekten kaçındığı “Demokrasi, hukukun üstünlüğü, AİHS, adalet, özgürlük, insan hakları, yargı reformu ...” kelimeler ve reform sözü damgasını vurdu. Toplantıda yargı reform stratejisinin oluşturulması kararlaştırılırken bu çerçevede ilk etapta 5 hedef belirlendi: “Hedef süre, tazminat komisyonunun yetkisinin genişletilmesi, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının etkinleştirilmesi, istinaf mahkemelerinin sayılarının artırılması ve lekelenmeme hakkının etkin olarak korunması.”

Toplantıya AB Başkanlığı’nda ev sahipliği yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Avrupa Konseyi ile daha yakın çalışmayı hedeflediklerini belirtirken, AB ile ilişkilerde ise önceliği sonuç alınabilecek konuların oluşturacağını söyledi; bunların arasında AB tarafından bloke edilen Gümrük Birliği’ni ve en az 2 yıl alması beklenen vize serbestisini sıraladı. Çavuşoğlu, bir yandan AB’den terörle mücadelede daha fazla destek arayışını tekrarlarken, “AİHS ve bizim de benimsediğimiz evrensel norm ve standartları temel almaya devam edeceğiz. AB’ye üye olalım olmayalım, reform AKP iktidarlarının her zaman önceliği olmuştur” dedi.

Adalet Bakanı Abdülhamit Gül de AİHM içtihatlarının mahkemelere sunulmasına yönelik çalışma yapacaklarını, AB tarafından açılması beklenmeyen ‘adalet, özgürlük ve güvenlik’i kapsayan 23-24’ncü fasıllara yönelik çalışacaklarını da açıkladı. Toplantıda Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin kasım ayına kadar güncellenmesi kararlaştırılırken, bir sonraki toplantı tarihi de 11 Aralık olarak belirlendi. Gül, “Daha güçlü hukuk sistemi daha güçlü demokrasi ve özgürlük demektir. Önümüzdeki dönem yargıya güvenin artacağı ve yargıya güvenin hızlanacağı bir dönem olacaktır” derken, AB ile diyalog halinde ortak çalışmaların süreceğini belirtti. Bakan Gül, pilot uygulamaların da başlayacağını söyledi.

Hedef ‘masumiyet’

Bakan Gül, Türkiye’den sözleşmenin ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM’ye yapılan başvuruların 6 bin 400 ile son 15 yılın en alt seviyesine indiğini ifade ederken, bunda bir iç hukuk yolu olarak oluşturulan OHAL Komisyonu’nun bugüne kadar çok az sayıda karar vermesinin önemini ise görmezden geldi. Önümüzdeki yıllarda Türkiye’den, iç hukuk yollarının tüketilmesinin ardından AİHM’ye çok sayıda başvuru yapılması bekleniyor. Türkiye’nin yargı reformu için atacağı adımlarda ilk sırayı ‘masumiyet karinesinin korunması’ ve ‘tutuksuz yargılama’ alırken Bakanlık tarafından yürütülen çalışmalar ise şöyle sıralandı:

-Yargıda “hedef - süre” uygulamasına geçilmesi.

-İnsan Hakları Tazminat Komisyonunun yetkisinin genişletilmesi.

-Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının daha etkin hale getirilmesi.

-İstinaf mahkemelerinin sayısının artırılması.

-Lekelenmeme hakkının daha etkili şekilde korunmasına yönelik tedbirler.

Reform masasına Maliye ve Hazine Bakanı olarak ilk defa davet edilen Berat Albayrak ise AB tarafından bloke edilen Gümrük Birliği’nin güncellenmesinden her iki tarafın da yararlanacağını vurguladıktan sonra, ABD’yi Türk ekonomisini hedef almakla suçladı ve piyasalara yönelik mesajlar vermeyi tercih etti. Albayrak, Fransa’nın ardından önümüzdeki hafta da İngiltere’ye gideceğini belirtirken, başta Fransa ve Almanya’dan “olumlu, sağduyulu, müttefiklik ruhuna yakışır açıklamalar” geldiğini söyledi. Albayrak, Türkiye’nin finansal mimarisinin yeniden inşa edildiğini belirtirken “Mali politikalarla para politikalarını da destekleyerek tüm paydaşlarımızla birlikte 2019 yılı, Türkiye’nin enflasyonla mücadelesinde güçlü bir yıl olacak” dedi.

Soylu’nun reformu

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise “reform iradesi”ni tekrarlasa da sorumluluk alanına dair somut bir reform işareti vermedi; terörle mücadeleye vurgu yaptı. Soylu, “Türkiye AB hedeflerini yerine getirmeye çalışırken diğer tarafta terörle mücadele etmektedir. Türkiye sınır güvenliği konusunda önemli adımlar atmıştır. Biz de diğer bakanlıklarımız gibi reform iradesine sımsıkı sarılan bir anlayışı, kendi çerçevemiz içinde devam ettireceğiz” dedi.