Küba'da gösterilerin gerçek nedeni ambargolar

Küba, bir haftadır yaklaşık otuz yıl sonra fakat bu kez daha güçlü izlenimini veren hükmet karşıtı gösterilerle karşı karşıya kaldı. Gösterilerin gerekçeleri arasında ekonominin kötü gidişi, buna bağlı olarak temel gıda maddelerinden yoksunluk, nihayet pandemi sürecinin getirdiği sıkıntılar var. ABD ile müttefiklerinin ısrarla “özgürlük isteyen kitleler” demesine rağmen protestoların çok az kısmında ABD medyasının deyimiyle “rejime yönelik” çıkışlar da var. 2020'de Covid-19 pandemisini son derece başarıyla kontrol altında tutan ülkede, son haftalarda enfeksiyonlarda patlama yaşanması dikkat çekici. Bu kadar başarılı götürülen pandemi yönetiminde aksama olmasının nedenini bilirsek, aslında bugün Küba’da yaşananları anlamak için de küçük bir başlangıç yapmış oluruz.

Tam 62 yıldır, burnunun ucunda büyük bir emperyal devletin yasadışı ambargosu altında olan Küba kendi kaynaklarıyla son derece başarılı hale getirdiği sağlık sisteminde zaman zaman aksamalar yaşıyor. Çünkü ABD Dışişleri ile Ticaret Departmanlarının Küba’nın sağlık gereçleri aldığı tedarikçilerine uyguladığı baskılar, sağlık sektörü için gerekli olan çok çeşitli malları elde etmesini zorlaştırıyor. Ambargo o kadar acımasız ki yeni doğan Kübalı bebekler için ücretsiz gıda programı bile sık sık kesintiye uğruyor. Pediatrik yoğun bakım üniteleri için ekipman tedariğini de ambargo yüzünden sağlayamıyor Küba. Küba’nın ürettiği aşılar da ülke dışından alınması gereken temel bileşenlerin getirilememesi nedeniyle kullanıma sokulamıyor. Küba'da üretilmeyen birçok ilaç ambargo yüzünden getirilemediği için meme kanseri, lösemi, kardiyovasküler veya böbrek hastalıklarının tedavisi ile HIV tedavisi prosedürlerinin uygulanmasında uzun süre zorluklar yaşamıştı Küba.

Şimdi pandemiyle mücadele ederken de elini kolunu bağlayan işte bu ambargodur. Tüm yokluklara ragmen halk sağlığı konusunda dünyada bir numara olan Küba’nın pandemide bilerek bir ihmal yarattığına ABD yanlıları dışında kimse inanmaz.

GIDA EKSİKLİĞİNİN NEDENİ

Temel gıda maddeleri eksikliği de ABD muhiblerinin iddia ettiği kadar büyük olmamakla beraber sorunlardan biridir. Küba’nın yurt içinde üretemediği hemen hemen her şeyi dışarıdan alma çabaları yine ambargo yüzünden yıllarca gerçekleşemiyor. Bakın Küba herhangi bir ülkeden bir gıda ürünü ithal etmeye kalktığında ne oluyor? Küba’yla ticaret anlaşması yapıp da gıda malzemesi getirip Küba limanına demirlemiş herhangi bir ülkeye ait gemilere ABD limanlarına altı ay giriş yasağı vardır. Bu Küba’yla ticaret yapan ülkeleri de işbirliğinden uzaklaştırıyor.

Ambargo en çok şimdi Küba karşıtlarının “eksik” dedikleri gıda tedariğini vurdu. Küba hükümeti 1963'ten bu yana gelirleri ne olursa olsun tüm Kübalılara temel gıda tedariğini garanti eden bir programı uyguluyordu. Ambargolar yüzünden bunca yıl sonra buna belki de son vermek zorunda kalacak hükümet. Temel gıda maddelerinin ülkeye girişinin engellenmesi nüfusun yoksunluğunu şiddetlendiriyor. Beslenme güvenliğini, beslenme istikrarını tehdit ediyor. O nedenle medyaya yansıyan görüntülerde çok az bir kesimin dışında “özgürlük” diyen değil “açız” diye bağıranları görüyoruz. Bu feryat ABD’ye dönüktür, sisteme değil. Elbette, Küba'nın tek parti devletinin doğası gereği bir özgürlük sorunu olduğunu ileri sürenler var. Küba siyasi sisteminin demokratik olmadığını düşünenlere şu anımsatılmalı; ülkede seçimler, taban temsili yoluyla karar alma süreçlerine halkın katılımına dayalı.

Tüm zorluklara rağmen abluka engeli aşılabiliyor, öte yandan de tarım sektöründe yeni yeni projeler hayata geçiriliyor Küba’da. Ülke ambargolar yüzünden gıda ithalatı gerçekleştiremediği için yerel gıda üretimi çalışmalarını hızlandırdı. Organik tarım kentleri kurdu. Tarım üzerindeki sekiz yıllık devlet kontrolünün ardından devlet özel çiftçi pazarlarının yeniden açılmasına izin verdi. Bu önlemlerle ekonomik çöküşün önüne geçmeyi başardılar.

Petrol bir ülke için her şey demektir. ABD'nin petrolün Küba'ya ulaşmasını durdurmak için büyük çaba sarf ettiği biliniyor. Eylül 2018’de Küba'nın parasını verip aldığı petrol ülkeye gelemedi. Yakıt sıkıntısına yol açan bu durum aynı zamanda enerjide kısıtlamaları gündeme getirdi. Bugün Küba’da sokağa çıkanların hepsi de aslında elektrik kısıtlamalarının nedeninin bu olduğunu biliyor.

SÜRECEK