Koronavirüsün mutasyonlu hali: Kedilerde görülen FIP hastalığı nedir?
FİP olarak bilinen ve koronavirüslerin neden olduğu kompleks seyirli enfeksiyöz bir hastalık olan Feline infectious peritonitis, sıklıkla kedilerin 6-23 ay arası yavrularında ve 5-13 yaş arası yetişkinlerinde görülüyor. Kedi 14 yaşını geçtiğinde, risk daha da artıyor.
Kedilerin enfeksiyöz peritonitisi olarak bilinen Feline
infectious peritonitis (FIP), kedilerin bağışıklık sistemini etkileyen bir
hastalık olarak tanınıyor. Adını “feline infectious peritonitis” virüsünün ilk
harflerinden alan FIP, koronavirüsün orijinal hali olarak biliniyor. FIP,
bilimsel tanısı 1914 yılına kadar görülmüş, ancak ilk kez 1963 yılında Dr. Jean
Holzworth tarafından rapor edilmiştir.
FIP, kedilerde görülen ölümcül bir hastalıktır ve kesin bir
tedavisi yoktur. Kesin tanı otopsi sayesinde konulabilir. Yüksek güvenilirlikli
tanı için birçok test yapılması gerekir. FIP'in tanısında kullanılan testlerde
bazı durumlarda hatalı sonuçlar alınabilir. Uzmanlar, çok gerekli olduğunda
hayvanı "uyutma" kararı verebilir. FIP hastalığının diğer hayvanlara
ve insanlara geçtiği konusunda hiçbir tıbbi bulgu yoktur. Bununla birlikte
hastalık kedigilller ailesi içinde bulaşıcıdır, evcil kedilerde görüldüğü gibi vahşi
kedilerde de görülebilir.
KEDİ 14
YAŞINI GEÇTİĞİNDE RİSK ARTIYOR
Hastalık, kedilerin 6 ile 23 ay arası yavrularında ve 5-13
yaş arası yetişkinlerinde daha çok görülür ve kedi 14 yaşın üzerine çıktığında
risk daha da artar. Bununla birlikte her yaşta görülme olasılığı vardır.
Kediler arasında bulaşma riski kapsamında kesin bulgu yoktur ama olasılık
dahilindedir. Cinsiyet, hastalık olasılığını etkilemez. Irk açısından bakılacak
olursa büyük farklılıklar olmamasına rağmen bağışıklık sistemi güçlü ırklarda
daha az görülür.
FIP’İN
KÖKENİ KORONAVİRÜS
Koronavirüslerin neden olduğu kompleks seyirli enfeksiyöz bir
hastalık olan Fip hastalığı; Feline enteric coronavirüs (FECV/ FECoV)’UN
mutasyona uğramış halidir. Birçok farklı koronavirüs tipi kedileri enfekte
edebilir fakat çoğu önemli bir hastalığa neden olmaz. Mutasyona uğramadan
öldürücü olma riski neredeyse yok gibidir.
Virüs kediden kediye temas yoluyla geçer, yayılma yoluysa
genelde dışkıdır. Kedilerin neredeyse yarısı bu virüsle hayatlarında bir kez
karşılaşırlar. Bu oran kedilerin toplu yaşadığı yerlerde daha da artar.
Belirtiler genelde ateş, ishal ve halsizlik şeklinde olur. Ama neredeyse yüzde
yüze varan oranlarda kediler bu virüsün hastalığını yenebilirler. Virüsün
yayılması genelde "dışkılama - dışkıyla temas - tüy yalama" şeklinde
olur. Düşük bir olasılık da olsa hava yolu da bulaşma yolları arasındadır.
Normalde kedilerin rahatça atlattığı bu hastalık, koronavirüsün mutasyon
geçirmesiyle ölümcül FIP'e dönüşür. Koronavirüsünü kapan kedilerin yüzde 92 ile
yüzde 98'i basit belirtilerle hastalığı atlatırken, geri kalanlarda ise hastalık
öldürücü FIP'e çevrilmektedir. Koronavirüsünün mutasyon geçirmiş hali olan FIP
virüsü, FIP hastalığına neden olur.
FIP
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kedilerde Fip hastalığının, ıslak ve kuru form olmak üzere
iki formu bulunur. Islak form daha sık görülür (vakaların yüzde 60 ila 70’i) ve
kuru formdan daha hızlı ilerler.
Islak Formda; Abdomen ya da göğüs içerisinde sıvı birikmesi
şekillenir ve güç solunuma neden olur. Karında genişleme gözlenir. Diğer
semptomlar iştahsızlık, ateş, kilo kaybı, sarılık ve ishaldir.
Kuru formda ise; iştah kaybı, ateş, sarılık ve kilo kaybıyla
karekterizedir. Sıvı toplanması minimal düzeydedir. Ayrıca göz ve sinirsel
belirtiler de görülebilir. Buna bağlı olarak yürümede zorluk, paraliz (felç) ve
görme kaybı gelişebilir.
Fip’te genel olarak görülen belirtiler şu şekilde
sıralanabilir. Ama bu belirtilerin görülmesi de FIP tanısının konulabilmesi
için yeterli değildir:
İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade
FIP’İN
TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Hastalığın kesin tedavisi yoktur. Bağışıklık sistemi
güçlendiriciler, interferonlar, vitamin kürleri (özellikle C vitamini),
antibiyotik desteği en önemli tedavi araçları arasındadır.
Tedavi sadece semptomatik olarak yapılmaktadır. Bağışıklık
sistemini güçlendirmeye çalışmak ve ikincil olumsuzlukları (sekonder
enfeksiyonları) ortadan kaldırmaya yönelik destek tedavisi uygulanır.
Kortikosteroid uygulamaları, immunosupresif ilaçlar, antibiyotikler, dengeli
beslenme ve sıvı alımı bazı vakalarda yararlı olmaktadır.
Islak FIP'te karında biriken suyun zaman zaman alınması kedinin solunumunu rahatlatabilir. Veteriner hekimin bilgisi dahilinde doğal ürünler denenebilir. Ancak hastalığın efuziv formunun herhangi bir tedavisi yoktur.
En Çok Okunan Haberler
- 'Tarihe not düşmek için geldim'
- Erdoğan belayı satın aldı
- Protesto eden yurttaşlara polis müdahalesi!
- A Milli Takım'ın Uluslar Ligi'ndeki rakibi belli oldu!
- AKOM, İstanbul için 'saat' verdi: Çok kuvvetli geliyor!
- 5 yılda Türkiye'nin en büyüğü oldu: Nusret'e de satıyor
- Yıkılması gerekiyor!
- Ünlü kebapçının kardeşi 20. kattan aşağı düştü!
- ‘Kar leoparı’ neden cezaevinde
- Trabzonspor'da ayrılık!