‘Kızımla Ekonomi Sohbetleri’... Varoufakis’ten...

“Herkesin ekonomi hakkında güvenle konuşmasını sağlamak, sağlıklı toplum ve gerçek demokrasi içi bir ön koşuldur.”

Yunanistan’ın eski ekonomi bakanı Yanis Varoufakis’in Kızımla Ekonomi Sohbetleri, yaşantımızı en ince noktasına kadar ilgilendiren bir konuda doğru kararlar alabilmemiz; doğru yere, doğru açıyla bakabilmemiz için bilmemiz gerekenleri okuyucularına yormadan, zorlamadan sunuyor.

Bugün dünya, yeni bir yarının şafağında. Kimse teknolojinin desteğini arkasına alan kapitalizm canavarının ne yapacağını, nasıl davranacağını kestiremiyor. Bu canavarın iplerini elinde tutan az sayıdaki muktedirin gelişen her teknolojik yenilikle birlikte ellerinin daha da güçlendiği açık.

Buhar gücünü kullanan sanayi 1.0’ın ardından, ülke olarak zar zor yetiştiğimiz 2.0 ve 3.0’lar da geldi ve bugün dünya ancak az sayıda uzmanın yeterli bilgiyi sunabildiği sanayi 4.0’a kendini hazırlıyor.

BEYNİMİZDEKİ SATIN AL BUTONU!

Ortaya çıktığı dönemde acımasız uygulamalarıyla sayısız drama imza atan Sanayi Devrimi bugün insanlığı tüketim kapitalizminin korkunç yüzüyle karşı karşıya bıraktı.

Mağazalara hangi kapıdan gireceğinize, hangi kapıdan çıkacağınıza, alışverişiniz esnasında hangi müziğin çalınacağına, satılan ürünün ambalajında hangi renklerin ve yazı stilinin kullanılması gerektiğine karar veren ve beynimizdeki “Satın Al!” butonunu bulmaya çalışan bu güç, muktedirlerini her geçen gün daha zengin ve daha güçlü kılarken bizleri daha zayıf ve çaresiz bırakıyor.

İşte bu noktada Varoufakis’in kitabı insanları bu önemli konuda bilgilendirmeyi, adeta uyuyanları uyandırmaya çalışıyor. Yazara göre ekonomiyi uzmanlara bırakırsak tüm kararları da onların eline bırakmış oluruz.

Bu eseri özellikle gençler için yazdığının altını çizen Varoufakis’in kitabı adından da anlaşılacağı üzere kızı Xenia ile sohbet edermiş havasında  geçiyor. Konuyu mümkün olduğu kadar basit haliyle sunmaya çalışan yazar herhangi bir dipnot, referans veya akademik bir kitaba atıfta bulunmadan kaleme almış kitabını.

YALIN BİR ANLATIM

Varoufakis konunun daha iyi anlaşılabilmesi için okuyucuyu hikâyenin en başına götürüyor. İnsanlığın ortaya çıkışı ve bugünkü uygarlıkların temellerinin atılışında etkili olan unsurlar üzerinde duruyor.

İlerleyen bölümlerde okuyucuya piyasa toplumunun oluşumu, borç ve kâr kavramlarının doğuşu, bankacılık sektörünün ortaya çıkışı, makineleşmenin etkileri, arbitraj, enflasyon, deflasyon, reel faiz, bitcoin gibi kavramlar ve olgular kitabın geneline hakim olan yalın anlatımla sunuluyor.

MUTLULUK NEDİR?

Kitabını sonsözündeyse yazarın mutluluk kavramına yoğunlaştığı görülüyor. Bu noktada Varoufakis’in “Hakiki mutluluk nedir?” sorusu üzerinden okuyucularını düşündürmeye çabalaması dikkat çekici. Zira bizi daha az düşünmeye, daha çok tüketmeye sevk eden mevcut düzen ekonomi üzerine de kafa yormamızı istiyor.

Piyasa toplumunun güçlendiği ve kapitalizmin, daha çok satma, daha çok kazanma arzusunun değerleri yerle yeksan etmeye çabaladığı; kirli ellerini kitap/edebiyat dünyasına daldırarak yazar Ümit Alan’ın tabiriyle “kitap benzeri ürünlerin” satış rekorları (!) kırdığı; okuma alışkanlığının hele de nitelikli okumanın değer yitirdiği; bilgiye ulaşmanın giderek daha kolaylaşmasına rağmen özellikle gençlerin genel kültür yönünden giderek daha fazla zayıfladığı günümüzde Yanis Varoufakis’in bu kitabı pek fark etmesek de hayatımızı düzenleyen kavramların herkes tarafından anlaşılmasını sağlayan ve geniş bir okuyucu kitlesine seslenen dikkat çekici bir çalışma.

Yazarın anlatımı kadar kitabın değerine değer katan bir diğer unsur ise kendisi de bir ekonomist olan Sinan Arslaner’in başarılı çevirisi olsa gerek.

Kızımla Ekonomi Sohbetleri - Kapitalizmin Kısa Tarihi / Yanis Varoufakis / Çeviren: Sinan Arslaner / 165 s.